Prezentacja, którzy przygotował i przeprowadził Marcina Bajda w ramach spotkania Coaching (support Group) Warszawa w czerwcu 2012

1. Pomoc
Budowanie relacji wsparcia
Warszawa, 26 czerwca 2012

2. Co chcę powiedzieć
!
Kto
to
jest
Edgar
Schein?
!
Dlaczego
właśnie
„Pomoc.
Jak
ją
oferować,
dawać
i
akceptować.
…”?
!
Kluczowe
zasady
kulturowe
rządzące
relacjami.
!
O
jeden
niżej
i
o
jeden
wyżej
na
początku
relacji
wsparcia
!
Pięć
pułapek
czyhających
na
klienta
!
Sześć
pułapek
czyhających
na
pomagającego
!
Trzy
możliwe
role
wspierającego
(coacha).
!
Uważny
wgląd
!
Co
wspólnego
ma
coaching
z
książką
i
pracami
prof.
Scheina?
!
Q
&
A

3. Edgar Schein
!
psycholog,
antropolog,
socjolog
!
konsultant
!
emerytowany
Profesor
MIT
Sloan
School
of
Management
!
autor
kilkudziesięciu
książek
!
wprowadził
do
ważne
pojęcia
do
języka
biznesowego
!
kultura
korporacji
!
kotwica
kariery
!
proces
konsultacji
Napisał
książkę
POMOC.
Jak
ją
oferować,
dawać
i
akceptować.
O
relacji
jeden
na
jeden,
relacjach
grupowych
i
konsulXngu
biznesowym.

4. Dlaczego właśnie ta książka była dla mnie
taka ciekawa i inspirująca?
!
Jest
dla
każdego:
coacha,
menedżera,
pracownika,
kolegi,
męża,
żony,
nieznajomego,
terapeuty
…
!
Codziennie
oferujemy
komuś
pomoc,
sami
taką
otrzymujemy
albo
dajemy
komuś
innemu
!
Przedstawia
procesy
wewnętrzne
zachodzące
u
klienta
i
osoby
pomagającej.
!
Bez
zbędnej
teorii,
z
życia
wzięta
przykłady.
Profesor
Schein
zainspirował
mnie.
Pokazał
jak
być
lepszym
i
bardziej
skutecznym
w
codziennym
życiu.

5. Kluczowe zasady kulturowe rządzące
relacjami
Relacja (komunikacja) jest wzajemna (przesłanka
antropologiczna)
!
ustanowienie
wzajemnego
statusu
!
równowaga
i
rzetelność
relacji
!
równowaga
dotyczy
relatywnych
statusów
!
zachowanie
ekonomiki
relacji
W relacji każdy chce odegrać swoją rolę
„właściwie” (przesłanka socjologiczna)
!
rola
zależy
od
okoliczności
sytuacji
!
zostały
wyznaczone
przez
społeczeństwo
ogólne
zasady
zachowania
dla
poszczególnych
ról
(nazwane
taktem,
dobrym
wychowaniem)

6. Twarz – najważniejsza wartość każdego z
nas
Definicja zaproponowana przez Scheina:
Twarz
to
wartość
w
relacjach
między
mierzona
wartością
statusu
społecznego,
którego
żąda
dla
siebie
każda
osoba
w
interakcji
z
inną
„grając”
rolę
w
określonym
środowisku.

7. Co wyróżnia relację pomocy?
Pomagający stara się pomóc osiągnąć osobiste cele klienta

8. O jeden niżej i o jeden wyżej na początku
relacji wsparcia

9. Pięć pułapek czyhających na klienta
!
Początkowa
nieufność
!
Ulga
Klienta
!
Szukanie
uwagi,
uspokojenia
lub
weryfikacji
zamiast
pomocy
!
Resentyment
i
obrona
!
Stereotypy,
nierealistyczne
oczekiwania
i
transformacja
percepcji

10. Sześć pułapek czyhających na
pomagającego
!
Pokusa
przekazania
mądrości
!
Większa
presja
na
reakcje
obronne
!
Potwierdzenie
problemu
i
większa
zależność
Klienta
!
Nadmierna
pomoc
i
uspokojenie
!
Powstrzymywanie
się
przed
popełnieniem
błędów
jak
wyżej
!
Stereotypy,
założenia
a
priori,
transformacja
odwrotna
i
projekcje

11. Trzy możliwe role dla pomagającego
Rola eksperta - udziel informacji lub zapewnij usługę

12. Trzy możliwe role dla pomagającego
Rola eksperta - udziel informacji lub zapewnij usługę
Ukryte założenia, aby pomoc była skuteczna:
! Czy
klient
prawidłowo
zdiagnozował
problem?
! Czy
klient
wyraźnie
przedstawił
problem
konsultantowi?
! Czy
klient
prawidłowo
ocenił
możliwości
konsultanta
co
do
tego,
że
jest
on
w
ogóle
w
stanie
dostarczyć
informacji
lub
usług?
! Czy
klient
przemyślał
konsekwencje
zbierania
przez
konsultanta
tych
informacji
lub
wdrażania
zalecanych
zmian?
! Czy
w
ogóle
istnieje
rzeczywistość,
którą
można
obiektywnie
zbadać,
a
klient
może
skorzystać
z
zebranych
informacji?

13. Trzy możliwe role dla pomagającego
Rola lekarza – zdiagnozuj i przepisz receptę

14. Trzy możliwe role dla pomagającego
Rola lekarza – zdiagnozuj i przepisz receptę

15. Trzy możliwe role dla pomagającego
Rola lekarza – zdiagnozuj i przepisz receptę
Ukryte założenia, aby pomoc była skuteczna:
! Czy
klient
jest
motywowany
do
ujawnienia
właściwych
informacji?
! Czy
klient
akceptuje
diagnozy
i
recepty
i
czy
wierzy
w
nie?
! Czy
konsekwencje
działań
diagnostycznych
są
właściwie
zrozumiane
i
zaakceptowane?
! Czy
klient
jest
w
stanie
dokonać
zmian,
które
są
zalecane?
! Czy
zwiększona
zależność
klienta
jest
czynnikiem
wspierającym,
czy
ograniczającym
planowane
zmiany?

16. Trzy możliwe role dla pomagającego
Rola konsultanta procesu: zaangażuj klienta w
rozwiązanie problemu
10 złotych zasad działania w roli konsultanta procesu
!
Staraj
się
być
zawsze
pomocny
!
Zawsze
bądź
świadomy
obecnej
sytuacji
!
Zgłębiaj
swoją
niewiedzę
!
Wszystko,
co
robisz
jest
interwencją
!
Klient
jest
osobą,
do
której
należy
problem
i
jego
rozwiązanie
!
Idź
z
nurtem
zdarzeń
!
Miej
poczucie
czasu
!
Wykorzystaj
okazje
do
konstruktywnych
interwencji
!
Wszystko
jest
źródłem
wiedzy;
błędy
są
nieuniknione
–
wyciągaj
z
nich
wnioski
!
Kiedy
jesteś
w
rozterce,
podziel
się
wątpliwościami

17. Trzy możliwe role dla pomagającego
Rola konsultanta procesu: zaangażuj klienta w
rozwiązanie problemu
Rola konsultanta procesu opiera się na kilku założeniach:
! Najpierw
klienci
sami
powinni
zidentyfikować
problem,
bo
często
go
nie
znają.
Potrzebują
pomocy
w
diagnozie
sytuacji.
Ale
tylko
oni
są
właścicielami
problemu
i
żyją
razem
z
nim.
! Klienci
nie
wiedzą,
czego
mogą
oczekiwać
od
pomagającego,
potrzebują
wskazówek.
! Większość
klientów
chce
rozwiązać
problem,
ale
potrzebuje
pomocy
co
i
jak
naprawić.
! Dopóki
klienci
nie
nauczą
się
patrzeć
na
problemy
z
własnej
perspektywy
i
wymyślać
własnych
sposobów
na
nie,
będą
mniej
skłonni
do
wdrażania
rozwiązań
innych.
! Ostatecznym
celem
pomocy
jest
przekazanie
umiejętności
diagnozowania
i
dokonanie
interwencji,
tak
aby
klienci
byli
zdolni
do
samodzielnej
poprawy
ich
sytuacji.

18. Uważny wgląd
!
Klucz
do
budowy
zrównoważonej
relacji
!
Buduje
ego
(status)
klienta
!
Przekazuje
zainteresowanie
i
emocjonalne
zaangażowanie
w
sytuację
!
Buduje
proces
komunikacji
odkrywającego
ukryte
szczegóły,
pozwalające
podjąć
kolejne
kroki

19. Czysty wgląd
! często
zaczyna
się
od
ciszy
!
podpowiedzi
pomagającego
nie
powinny
zawierać
sugesXi
(presupozycji)
!
powinien
zawierać
jak
najwięcej
przykładów
!
powinien
być
prowadzony
w
taki
sposób,
aby
klient
zaczął
myśleć
diagnostycznie
i
szukać
realistycznych
rozwiązań
!
celem
jest
pełne
wyjawienie
historii,
aby
usunąć
niewiedzę
pomagającego
i
lepiej
zrozumieć
sytuację
klienta

20. Wgląd diagnostyczny
! pomagający
zaczyna
wpływać
na
proces
myślowy
klienta
skupiając
się
na
innych
obszarach
niż
te
wybrane
przez
klienta
!
możliwe
obszary
przekierowania
rozmowy
!
odczucia
i
reakcje
!
przyczyny
i
motywy
!
działania
podjęte
lub
rozważane
!
pytania
systemowe
(cyrkularne)
!
celem
jest
zbudowanie
zdolności
diagnostycznych
klienta
i
sprawienie,
aby
przemyślał
różne
konsekwencje
swoich
działań

21. Pytania konfrontacyjne
! Pomagający
wtrąca
swoje
przemyślenia
dotyczące
przedstawionej
historii
i
procesu
!
Takie
interwencje
mogą
być
wprowadzone
tylko
wtedy,
gdy
uważamy
relację
za
równoważną
i
opartą
na
zaufaniu
! Wprowadzając
nowe
koncepcje,
przemyślenia
i
hipotezy
należy
być
uważnym
i
mieć
świadomość
zachodzących
procesów
psychologicznych
u
klienta,
aby
nie
powodować
pogłębiania
się
poczucia
„o
jeden
niżej”.
! Klient
zmuszany
jest
do
porzucenia
własnej
historii
na
rzecz
nowych
narzuconych
ram,
jest
wielce
prawdopodobne,
że
żadne
nowe
szczegóły
nie
zostaną
już
ujawnione

22. Pytania zorientowane na proces
! Opcja
zawsze
dostępna,
aby
skierować
uwagę
klienta
na
„tu
i
teraz”
! Koncentruje
uwagę
na
samej
relacji
z
pomagającym,
uświadamia
klientowi
jego
stopień
zaufania
do
pomagającego

23. Co z badań Scheina i samej książki wynika
dla coachów?
!
Koncepcja
procesu
konsultacji,
której
autorem
jest
Schein
jest
podstawą
każdego
procesu
coachingowego.
Prace
Prof.
Scheina
zostały
wykorzystane
m.in.
przez
O’Connor
i
Lages
w
ich
książce
„How
coaching
works”,
twórców
szkoły
ICC.
!
Celem
procesu
coachingowego
jest
pomoc
klientowi,
a
książka
jest
właśnie
o
procesie
pomocy.
!
Książka
jest
pełna
przykładów
z
życia,
z
propozycjami
konkretnych
zachowań
i
prowadzenia
rozmowy,
aby
być
skutecznym
w
udzielaniu
pomocy.
!
Książka
uświadamia
Czytelnikowi
zachodzące
procesy
wewnętrzne
zarówno
po
stronie
klienta
jak
i
pomagającego
(coacha).
!
Może
być
pomocna,
aby
stać
się
skuteczniejszym
coachem.

24. Dziękuję