A EDUCAÇÃO FÍSICA NO NOVO ENSINO MÉDIO: IMPLICAÇÕES E TENDÊNCIAS PROMOVIDAS P...
Historia da televisão 01
1. TELEVISÃO — palavra formada em 1900 por tele (do grego têle «ao longe», por
extensão «à distância») e visão (do latim visio «acção de ver», «imagem das coisas).
TELEVIZAUN — Liafuan televizaun formada iha tinan 1900 husi tele (iha gregu, têle
dehan «husi dook», ho estensaun «distánsia»), ho vizaun (iha latim visio «aksaun atu
hare», «imajen husi buat ruma).
Inicialmente empregada no sentido geral de «transmissão da imagem à distância», o
termo conhece partir de 1913 um uso científico e raro («conjunto dos procedimentos e
das técnicas que permitem a transmissão imagens após transformação em ondas
hertzianas»).
Inisialmente empregada iha sentidu jerál «transmisaun husi imajen bá
distánsia», termu ne’e koñesidu hahu iha tinan 1913 husi uzu sientífiku ida ne’ebe
raru («konjuntu hosi prosedimentu no téknika sira ne’ebe bele fo transmissaun imajen
depiozde transformasaun iha onda hertziana sira»).
2. Durante os anos vinte toma um sentido técnico com os primeiros ensaios concretos de
transmissão de imagens. Interrompidos pela segunda guerra mundial, os progresso
técnicos conduziram no fim dos anos cinquenta a uma extraordinária expansão do
processo, e a palavra «televisão» toma-se então corrente.
Durante tinan rua nulu hetan sentidu tékniku ida ho ensaiu konkretu dahuluk husi
transmissaun imajen. Interrompidu bainhira akontese funu mundiál ba
daruak, progressu tékniku sira lori ba finál tinan limanulu prosesu espansaun
estraordináriu ida, ho liafuan «televizaun» sai korrente.
A «T.V.» tornou-se um dos mais importantes factos sociais e económicos do mundo
contemporâneo, a televisão engendrou uma terminologia nova com múltiplos termos
derivados e compostos, tais como telespectador, teledifundir, telefilme...
«T.V.» Hanesan faktu sosiál no ekonómiku ida ne’ebe importante iha mundu
kontemporáneo, televizaun inventa terminolijia foun ida ho termu bar-barak ne’ebe
deriva no komposta, tanesan telespectadór, teledifundir, telefilme.
3. Cientistas, visionários, homens de ideias avançadas: eles criaram a televisão.
Quer se distrair e não sabe de que forma? A televisão sempre é uma boa
opção. Então, sente-se em um sofá confortável e ligue o aparelho. Simples, não
é?
Sientista, visionáriu, ema sira ne’ebe ho ideia avansada: sira kria televizaun.
Hakarak distrai maibe la hatene ho forma saida? Televizaun ne’e sempre
opsaun diak ida. Entaun, tur tiha iha sofa konfortável ida no loke aparellu.
Simples, ka lae?
Mas não foi tão simples assim inventar este aparelho que monopoliza a
atenção de milhões de pessoas no mundo todo. Precisou de muita ciência e
anos de estudo para isso. Conheça um pouco desta trajectória de
descobertas, tentativas, erros e acertos.
Maibe laos simples atu inveta aparellu ida ne’ebe monopoliza atensaun ema
barak nian iha mundu tomak. Presiza siénsia no estudu tinan barak bá ida ne’e.
4. Tudo começou em 1817, quando o cientista sueco Jakob Berzelius
Iha tinan 1817 buat hotu hahu, bainhira sientista Sueku Jakob Berzelius
descobriu e isolou o selênio, observando a fotossensibilidade do elemento
químico que desprendia elétrons quando exposto à luz.
deskobre no fahe siléniu, observa fotossensibilidade husi elementu kímiku ne’ebe
fahe elétron bainhira kona naroman (loro manas).
Mas a tese de que o selênio possuía a propriedade de transformar a energia
luminosa em energia elétrica foi comprovada apenas 56 anos depois, em
1873, pelo inglês Willoughby Smith.
Maibé teze ne’ebe selénio hetan husi propriedade atu transforma enerjia
luminoza iha enerjia elétrika hetan komprovasaun liu tiha tinan 56, husi inglés
Willoughby Smith iha tinan 1873.
5. Em 1884, o alemão Paul Nipkow patenteou uma proposta de transmissão
de imagens à distância, e foi chamado de o "fundador da técnica de TV".
Iha tinan 1884, Alemaun Paul Nipkow patente proposta transmisaun imajen
husi dook, no hanaran “fundador Téknika Televizaun”
Em 1892, Julius Elster e Hans Getbel inventaram a célula fotoeléctrica.
Iha tinan 1892, Julius Elster no Hans Getbel inventa sélula fotoeléktrika.
6. A palavra televisão foi inventada em 1900, pelo francês Constantin Perskyi.
Liafuan televizaun kria iha tinan 1900, husi fransés Constantin Perskyi.
Vem da junção das palavras tele (longe, em grego) e videre (ver, em latim).
Mai husi junsaun liafuan tele (iha gregu dehan Dook) no videre (iha latin dehan
hare).
Perskyi apresentou uma tese no Congresso Internacional de Electricidade, em Paris
cujo título era "Televisão".
Perskyi apresenta teze ida iha kongressu Internasional Elektrisidade, iha Paris ho
titulu “Televizaun”.
A tese descrevia um equipamento baseado nas propriedades foto condutoras do
selénio, que transmitia imagens à distância.
Teze ne’e deskreve ekipamentu ida ne’ebé bazeadu iha propriedade foto kondutora
sira husi selénio, ne’ebé transmiti imajen husi dook.
7. Em 1906, Arbwhnett desenvolveu o sistema de televisão por raios catódicos,
que empregava a exploração mecânica de espelhos somada ao tubo de raios
catódicos.
Iha tinan 1906, Arbwhnett dezenvolve sistema televizaun husi raiu katódiku, ne’ebé
emprega esplorasaun mekánika husi espellu somada bá tubu raiu katódiku.
O mesmo seria feito na Rússia, por Boris Rosing.
Hanesan mós sei halao iha Rússia, husi Boris Rosing.
Por isso não se pode atribuir a invenção da televisão a uma única pessoa.
Tanba ne’e labele fó invensaun televizaun bá ema ida de’it.
8. Os novos equipamentos eram construídos a partir de experiências anteriores de
outros pesquisadores.
Ekipamentu foun sira konstruidu husi esperiénsia anteriór peskizadór sira seluk.
Em 1920, o inglês John Logie Baird realizou as primeiras transmissões através do
sistema mecânico baseado num invento de Niptow.
Iha tinan 1920, inglés John Logie Baird halao tranzmissaun dahuluk liu husi sistema
mekániku bazeadu iha inventu ida husi Niptow.
Quatro anos depois, em 1924, Baird transmitiu contornos de objetos à distância e, no
ano seguinte, fisionomias de pessoas. O padrão de definição possuía 30 linhas e era
mecânico.
Tinan haat liu tiha, iha tinan 1924, Baird tranzmite kontornu objetu sira husi dook no, iha
tinan tuir mai, fizionomia (ema-nia oin). Padraun husi definisaun hetan liña 30 no liña
sira ne’e mekániku.
9. O russo Vladimir K. Zworykin patenteou o helioscópio, invento que utilizava o tubo de
raios catódicos em 1923.
Vladimir K. Zworykin husi russia, inventa dehan uza tubu husi raiu katódikus iha tinan
1923 lori hetan elioskópiu.
Philo Farnsworth patenteou em 1927 um sistema de secador de imagens por raios
catódicos, porém com nível de resolução não satisfatório, a televisão electrónica.
Iha tinan 1927 Philo Farnsworth hetan sistema ida atu hamaran imajen husi raiu
katódiku, maibe ho nivel rezulusaun ne’ebé la di’ak bá televizaun elektrónika.
10. No ano seguinte, três câmaras electrónicas transmitiram a cerimonia da Coroação de
Jorge VI, com cerca de 50 mil telespectadores.
Iha tinan tuir mai, kámara elektrónika tolu tranzmite serimonia koroasaun Jorge VI ho
telespetadór hamutuk rihun 50.
Na Rússia, a televisão começou a funcionar em 1938 e, um ano depois, nos Estados
Unidos, sendo este o país que melhor entendeu e absorveu a nova mídia.
Iha Rússia, televizaun komesa funsiona iha tinan 1938, no tinan ida liu tiha, iha Estadus
Unidus, hanesan nasaun ida ne’ebé kompriende diak liu no observa iha midia foun.
A NBC estreou em 1941, com anunciantes e patrocinadores sustentando a
programação. Zworykin encabeçou a equipe da RCA que produziu o primeiro tubo de
televisão, chamado orticon, e que passou a ser produzido em escala industrial a partir
de 1945.
Iha tinan 1941 NBC estreia ho anunsiante no patrosinadór sira suporta programasaun.
Zworykin xefia ekipa husi RCA ne’ebé produs tubu televizaun dahuluk, hanaran
ortikon, no husi tinan 1945 hahu produz iha eskala industriál.
Em 1950, a França possuía uma emissora com definição de 819 linhas, a Inglaterra
com 405 linhas, os russos com 625 linhas e Estados Unidos e Japão com 525 linhas.
Iha tinan 1950, Fransa hetan emisora ida ho definisaun husi liña 819, Inglaterra ho liña
405, rúsia sira ho liña 625, Estadus Unidus no Japaun ho liña 525.
11. Em setembro desse mesmo ano, inaugurou-se a TV Tupi de São
Paulo, pertencente ao jornalista Assis Chateaubriand, dono dos Diários
Associados, com sistema baseado no americano.
Iha Setembru tinan ida ne’eba duni, inagura TV Tupi Saun Paulo, ne’ebé
pertense ba jornalista Assis Chateaubriand, na’in husi Diários
Associados, ho sistema bazeadu iha amerikanu.
Em março de 1935, a Alemanha, primeiro país a oferecer um serviço de
televisão
pública, emitiu oficialmente a televisão, adotando um padrão de média
definição:
180 linhas e 25 quadros por segundo.
Iha Marsu 1935, Alemaña, Nasaun dahuluk ne’ebe oferese servisu
televizaun publika ida, adota definisaun padraun media ida: ho liña 180 no
kuadradu 25 bá kada segundu, ofisialmente fó iha televizaun.
A BBC foi inaugurada em 1936, na Inglaterra, com imagem composta por
240 linhas, padrão mínimo que os técnicos chamavam de "alta
definição", por garantir boa qualidade e nitidez. Em três meses seu sistema
oficial já era de 405 linhas.
Iha tinan 1936 iha Inglaterra, inaugura BBC ho imajen komposta husi liña
240, padraun minima ne’ebe tekniku sira hanaran “alta definisaun”, atu
garante ninia kualidade ne’ebe diak no moos. Iha fulan tolu ninia sistema
ofisial hamutuk liña 405.
12. A Segunda Guerra Mundial começou em 1939 e a Alemanha foi o único
país da
Europa a manter a televisão no ar durante o período. Paris voltou com as
transmissões em outubro de 1944, Moscovo em dezembro de 1945 e, a
BBC, em junho de 1946, com a transmissão do desfile da vitória.
Funu mundiál ba daruak hahu iha tinan 1939 ho Alemaña hanesan uniku
nasaun iha Europa ne’ebe mantein televizaun funsiona iha momentu
ne’ebá. Paris hahu fila fali ninia tranzmisaun iha fulan Outubro tinan 1944,
Moskovu iha fulan Dezembru tinan 1945 no BBC, iha fulan Juñu tinan
1946 ho tranzmisaun desfile husi vitória.
Timeline of the introduction of television in countries