Presentatie Frank Verhoeven tijdens YFM Academie op het bedrijf van Boy Griffioen zaterdag 16 februari 2013.

1. MELK
van koetje tot toetjeduurzaam?
Frank Verhoeven
16 februari 2013
Frank Verhoeven, Boerenverstand
@boerenverstand

2. Inhoud
• Wie en wat is Boerenverstand?
• De milkstoryin Nederland (de context)
• Duurzamemelkproductie (bedrijfsnivo)
• MelkfabriekNatuurhoevealsvoorbeeld hoe
het anderskan (de keten)
16 februari 2013 @boerenverstand

3. Verstand van het platteland!
Geboren te Udenhout (NB) melkveebedrijf 35 koeien 18 ha
1991 Agrarische Hogeschool Den Bosch
1995 Wageningen Universiteit – Dierwetenschappen
1997 Onderzoeker Wageningen Universiteit
1999 Projectleider WUR onderzoeksproject Friese Wouden
2005 Start eigen bedrijf: Boerenverstand Consultancy
projecten op het gebied van duurzame melkveehouderij
www.boerenverstand.org
2008 Studiegroepprogramma www.duurzaamboerblijven.nl
> 400 melkveehouders
2010 Adviseur CONO Kaasmakers & Natuurhoeve, intro kringloopkompas
2012 Mede initiatiefnemer kringloopwijzer en kringloopcertificaat (GLB)
16 februari 2013 @boerenverstand

4. Aan de slag met duurzame melk
16 februari 2013 @boerenverstand

5. Melkstromen
18.500 melkveehouders
1.470.000 melkkoeien
11,8 miljard kg melk
50 fabrieken
89% export (!)
Bron: Productschap Zuivel
0,8 miljard kg import
16 februari 2013 @boerenverstand

6. Klara 34
Methaan (CH4)
N2
1 hectare op het
bedrijf
+ 1 hectare elders
(in de wereld)
16 februari 2013 @boerenverstand

7. maar….Klara 34 graast ergens
Nationaal landschap Noordelijke Friese Wouden
16 februari 2013 @boerenverstand

8. …of hier…
Beemsterworldherritage
16 februari 2013 @boerenverstand

9. …of hier…
Midden Delfland
16 februari 2013 @boerenverstand

10. Klara is onderdeel van een bedrijf
Fam. Smale, Joppe (Gelderland)
Kringloop centraal voor blije aarde
16 februari 2013 @boerenverstand

11. Klare is onderdeel van een bedrijf
Kringloop centraal voor blije aarde
16 februari 2013 @boerenverstand

12. Klara vreet 20% krachtvoer
€ 30
Standaard A-brok fluctuaties 1992 - 2012
Prijs A-brok per 100 kg bij levering 8 ton bulk
€ 25
€ 20
€ 15
Hoogste maandprijs
€ 10
Laagste maandprijs
Jaargemiddelde
€5
€0
Bron: Wageningen UR-LEI, 2012
16 februari 2013 @boerenverstand

13. Meer maïs = meer soja
Soja fluctuaties 1992 - 2012
€ 600.00
€ 500.00
Prijs Soja per 100 kg groothandel
€ 400.00
€ 300.00 Hoogste maandprijs
Laagste maandprijs
Jaar gemiddelde
€ 200.00
€ 100.00
Bron: Wageningen UR-LEI, 2012
€-
16 februari 2013 @boerenverstand
Bron: Wageningen UR-LEI, 2012

14. Kunstmest
Prijs fluctuaties KAS 1992 - 2012
€ 45
€ 40
Prijs KAS per 100 kg bij levering 8 ton in bulk
€ 35
€ 30
€ 25
Hoogste maandprijs
€ 20 Laagste maandprijs
Jaargemiddelde
€ 15
€ 10
€5
€0
Bron: Wageningen UR-LEI, 2012
16 februari 2013 @boerenverstand
Bron: Wageningen UR-LEI, 2012

15. Melkprijzen
Melkprijs fluctuaties 1992 - 2012
50 €
45 €
Melkprijs in euro per 100 kg
40 €
35 € Hoogste maandprijs
Gemiddelde jaarprijs
Laagste maandprijs
30 €
25 €
Bron: Wageningen UR-LEI, 2012
20 €
16 februari 2013 @boerenverstand

16. Verduurzaming melkproductie
Blije koeien
Blije boeren
Blije aarde
16 februari 2013 @boerenverstand

17. Instrumenten scoren duurzaamheid
Kringloop-kompas Koe-kompas
16 februari 2013 @boerenverstand

18. Hoe meet je blije aarde?
Stikstof (N) kringloop
16 februari 2013 @boerenverstand

19. Blije aarde?
Hoeveel vreet de
koe van eigen
land? BENUT
Hoeveel gras
en maïs word
er geoogst?
?
BEMEST
Bemesten
voor wat er
is gegroeid
GEGROEID
16 februari 2013 @boerenverstand

20. Minder input, meer opbrengst?
kg droge stof/ha
Intensiteit kg melk/ha
16 februari 2013 @boerenverstand

21. 16 februari 2013 @boerenverstand

22. 16 februari 2013 @boerenverstand

23. 16 februari 2013 @boerenverstand

24. Instrumenten scoren duurzaamheid
Kringloop-kompas
16 februari 2013 @boerenverstand

25. Bedrijfsleven aan de slag met
duurzaamheid
16 februari 2013 @boerenverstand

26. 16 februari 2013 @boerenverstand

27. De veehouders van Natuurhoeve
16 februari 2013 @boerenverstand

28. De veehouders van Natuurhoeve
16 februari 2013 @boerenverstand

29. Duurzame Weidezuivel
• Vanaf januari 2011 start eigen groep
veehouders in de regio (Groene Hart, max 30
km van de Natuurhoeve)
• Gezamenlijke ambitie om te willen
verduurzamen
• Kennisoverdracht door middel van workshops
• Ondersteund door
16 februari 2013 @boerenverstand

30. De bouwstenen
16 februari 2013 @boerenverstand

31. Consument
meenemen in
“verduurzaming”
16 februari 2013 @boerenverstand

32. Duurzaamheid moet leuk worden!
Na de koeiendans het nieuwe nationale event?
16 februari 2013 @boerenverstand

33. Lessen
• Met 80% export: focus op
duurzaamheidswinstEN kostprijsbesparing (koe-
en kringloopkompas)
• Nieuwe concepten (als Natuurhoeve) kunnen
eenvoudig vooroplopen en extra stappen
zetten: laat zien wat je doet!
• In de schaduw van de “grote jongens”, komt
steeds meer ruimte voor kleine niches waar
herkomst, regio, smaak, originaliteit en
duurzaamheid een grote rol spelen.
16 februari 2013 @boerenverstand

34. @boerenverstand
16 februari 2013 @boerenverstand