1. ՉարլզԴարվինիճամփորդությունը «Բիգլ» նավի վրա 1831-1836 «Բիգլը»կատարումէրՀարավայինԱմերիկայիջրափնյագծինկարահանումը, Դարվինըսկսեցկազմելտեսություններնրանշրջապատողբնությանհրաշքներիմասին
2. Համալսարանըավարտելուց հետո 1831թ.Դարվինը, որպես բնագետ շուրջերկրյա ճամփորդության է գնում թագավորական նավատորմի արշավային « Բիգլ » նավով, որտեղից Անգլիա է վերադարձել միայն 1836թ.հոկտեմբերի 2-ին: Ճանապարհորդությունը տևել է 5 տարուց ոչ պակաս: Ժամանակի մեծ մասը Դարվինը անց էր կացնում ափին, ուսումնասիրելով երկրաբանություն և հավաքելով բնական պատմության հավաքածու, այն ժամանակ, երբ « Բիգլը » Ֆիցրոյի գլխավորությամբ ափի հիդրոգրաֆիկական և քարտեզագրական նկարահանումներ էր իրականցնում: Ճամփորդության ժամանակ նա հանգամանորեն գրի էր առնում իր հետազոտումները և տեսական երեսպատումները: Ժամանակ առ ժամանակ, երբ դրա համար հարմար պահ էր ստեղծվում Դարվինը նշումների պատճենը ուղարկում էր Քեմբրիջնամակների հետ միասին, որոնք ներառում էին իրենց մեջ օրագրի տարբեր մասերի պատճենները ազգականների համար:
3. Ճամփորդության ժամանակ նա կատարել է մի շարք տարբեր շրջանների երկրաբանական նկարագրում, հավաքել կենդանիների կոլեկցիա, նաև կատարել է ծովային անողնաշարների արտաքին կառուցվածքի և անատոմիայի կարճ նկարագրում: Ուրիշ ոլորտներում, ուր Դարվինը անտեղյակ էր, նա իրեն ցուցաբերեց, որպես հմուտ կոլեկցիոներ` հավաքելով նմուշներ, որպեսզի մասնագետները ուսումնասիրեն: Չնայած հաճախ շատ վատ ինքնազգացողությանը կապված ծովային հիվանդության հետ Դարվինը շարունակում էր իր ուսումնասիրությունները նավամատույցի վրա. նրա կենդանաբանական նմուշների մեծ մասը եղել են ծովայինանողնաշարաների մասին, որոնց նա կոլեկցիա էր հավաքում և նկարագրում ծովի հանդարտման ժամանակ:
4. Առաջին կանգառի ժամանակ Սանտյագոյիափերի մոտ, Դարվինը մի հետաքրքիր երևույթ է նկատում` հրաբխային քարաժայռեր խեցիներով և մարջաններով, որոնք լավայի բարձր ջերմաստիճանի ազդեցության տակ վերածվել էին սպիտակ պինդ լեռնատեսակի: Ֆիցրոյընրան է տալիս Չառլզ Լայելի «Երկրաբանության հիմքերը» (անգլ. ”Principles of Geology”) գրքի առաջին հատորը, ուր հեղինակը ձևակերպում է ունիֆորմիզմի կոնցեպցիաները երկար ժամանակահատվածում երկրաբանական փոփոխությունների մեկնաբանության միջոցով:
5. Եվ արդեն առաջին հետազոտությունները, որը կատարվել է Դարվինի կողմից «Կանաչ Հրվանդան»ի կղզիների վրա Սանտյագոյում, ցույց տվեցին մեթոդի գերազանցությունը, որը կիրառվել էր Լայելի կողմից: Հետագայում Դարվինը ընդունում և օգտագործում է Լայելի մոտեցումը երկրաբանության գրքի գրառման տեսական մոտեցումների և անդրադարձների համար: Պունտա Ալտավայրում, որը Պատագոնիայումէ, նա կարևոր հայտնագործություն է անում: Դարվինը հայտնաբերում է քարացածանհետացած հսկայական կաթնասուն: Գտածոյի կարևորությունը ընդգծվում է նրանում , որ կենդանու մնացորդները գտնվեցին հանքատեսակներում նոր տեսակի փափկամարմնու խեցիների կողքին, ինչը անուղղակիորեն ցույց է տալիս ոչ վաղուցվա անհետացումը` առանց կլիմայի փոփոխության հատկանիշների կամ աղետների: Նա բնորոշում է գտածոն, որպես քիչ հայտնի մեգատերիա /мегатерия /ոսկրե զրահով, որը առաջին հայացքից նման էր տեղական զրահամորթուհսկայական վարկածին:
6. Այդ գտածոն մեծ հետաքրքրություն առաջացրեց, երբ հասավ Անգլիայիափերին: Տեղական գաուչոների հետ երկրի ներքին շրջանները ուղևորվելիս երկրաբանությունը նկարագրելու և բրածո մնացորդների հավաքածու հավաքելուժամանակ նա ձեռք է բերում պատկերացումներ, հեղաշրջման ժամանակահատվածում բնիկ ազգությունների և գաղութարարների փոխհամագործակցության սոցիալական, քաղաքական և մարդաբանական տեսանկյունների մասին: Նա նաև նկատում է, որ նանդուջայլամիերկու տարատեսակները ունեն տարբեր, բայց վերածածկվող արեալներ :
7. Շարժվելով դեպի հարավ, նա հայտնաբերում է աստիճանաձև հարթավայրեր` ծածկված կոկանով և փափկամորթու խեցիներով, նման ծովային սարահարթերի` արտացոլելով ցամաքի բարձրացման շարքը: Կարդալով Լայելի երկրորդ հատորը, Դարվինը ընդունում է նրա տեսակետը տեսակների «ստեղծման կենտրոնի» վերաբերյալ, բայց նրա գտածոները և դատողությունները ստիպում են նրան կասկածի տակ առնել Լայելի գաղափարները տեսակների անհետացման և հարատևության վերաբերյալ. Նավամատույցի վրա գտնվում էին երեք հրոերկրացիներ, որոնց Անգլիա էին տեղափոխել «Բիգլի» անցած արշավի ժամանակ 1830թ. փետրվարին: Անգլիայում մեկ տարի անցկացնելուց հետո նրանք ետ են վերադարձվել Հրո Երկիր, որպես քարոզիչներ: Դարվինը համարեց նրանց քաղաքակիրթ, բարեկամական, այն ժամանակ, երբ իրենց ցեղակիցները «խեղճ, անկում ապրած վայրենիներ» երևացին, ճիշտ այնպես, ինչպես միմյանցից տարբերվում են ընտանի և վայրի կենդանիները:
8. Դարվինի համար այդ տարբերությունները առաջին հերթին ցուցադրեցին քաղաքավարության գերազանցության նշանակությունը, բայց ոչ ռասայական անլիարժեքությունը: Ի տարբերություն իր գիտնական ընկերների, նա արդեն մտածում էր, որ մարդու և կենդանու միջև անհաղթահարելի անդունդ գոյություն չունի: Մեկ տարի անց այդ առաքելությունը լքված էր: Հրոերկրացին, ում անվանել էին Ջիմի Բուտոն (անգլ. Jemmy Button) սկսել էր ապրել այնպես ինչպես մյուս աբորիգենները. նա ուներ ուներ կին և չուներ ոչ մի ցանկություն վերադառնալ Անգլիա:
9. ՉիլիումԴարվինը դառնում է ուժեղ երկրաշարժի ականատես և տեսնում է նշաններ, որոնք մատնանշում էին, որ հողը հենց նոր բարձրացել է: Այդ բարձրացած հողի շերտը իր մեջ ներառում էր երկփեղկանի կակղամորթու խեցիներ, որոնք գտնվում էին բարձր մակընթացության մակարդակից բարձր: Անդերիբարձրավայրերում նա նույնպես հայտնաբերել է կակղամորթու խեցիներ և մի քանի տեսակ գտածո ծառեր, որոնք սովորաբար աճում են ավազոտ լողափներում: Իր տեսական մտորումները բերեցին նրան, որ ցամաքի բարձրացման ժամանակ խեցիները գտնվում էին բարձր սարերում, իսկ ծովային հատակի հատվածների իջեցման ժամանակ օվկիանոսային կղզիները անցնում են ջրի տակ և այդ ժամանակ կղզիների շուրջ առափնյա բուստախութերից կազմավորվում են արգելախութեր, հետագայում ատոլներ / մարջանի մանեկաձև կղզի/:
10. Գալապագոսյան կղզիներումԴարվինը նկատեց, որ ծայրահավիկի/семейства пересмешниковых/ ընտանիքից որոշ ներկայացուցիչներ տարբերվում են այդպիսիներից Չիլիում և տարբերվում են իրարից տարբեր կղզիներում: Նաև նա լսել էր, որ ցամաքայիнկրիաներիզրահները թեթևակի տարակերպվում են ձևով` մատնացույց անելով ծագման կղզին: Ավստրալիայում տեսած պարկավոր կենգուրույանման առնետները/ շիկամկներըև բադակտուցները այնպիսի արտասովոր էին, որ Դարվինը եկավ այն մտքին որ ամենաքիչը երկու ստեղծող են միաժամանակ աշխատել այս աշխարհը ստեղծելիս.: Նա գտավ, որ Ավստրալիայի աբորիգենները «բարեկիրթ են և հաճելի» նկատեց, եվրոպական գաղութացման ճնշման տակ, նրանց թվաքանակի արագ կրճատումը:
11. «Բիգլը»հետազոտում էր Կոկոսյան կղզիներիատոլները / մարջանի մանեկաձև կղզի/ նպատակ ունենալով պարզաբանել նրանց ձևավորման մեխանիզմները: Այդ հետազոտության հաջողությունը շատ բանում որոշված էր Դարվինի տեսական մտորումներով: Ֆիցրոյը սկսել էր գրել պաշտոնական փոխադրություն Բիգլի ճամփորդության մասին և Դարվինի օրագիրը ընթերցելուց հետո, նա առաջարկում է այն ներառել հաշվետվության մեջ: Իր ճամփորդության ժամանակ Դարվինը եղել է Թեներիֆեկղզում, Կանաչ Հրվանդանի կղզիներում, Բրազիլիայիափերին, Արգենտինայում, Ուրուգվայում, Հրո Երկրում, Թասմանիայում, Կոկոսյան կղզիներում, որտեղից բերեց մեծ քանակի հետազոտություններ:
12. Արդյունքները նա շարադրել է իր գործերում` «Բնագետի որոնումների օրագիրը» ( The Journal of a Naturalist, 1839), «Բիգլ» նավի վրա ճամփորդության կենդանաբանությունը» (Zoology of the Voyage on the Beagle, 1840), «Կորալյան խութերի կառուցվածքը և բաշխումը» (The Structure and Distribution of Coral Reefs, 1842); Առաջին հետաքրքիր բնական երևույթներից, որ Դարվինը նկարագրել էր իր գիտական գրականության մեջ, եղել են պենինտենտես հատուկ ձևի սառցե բյուրեղները, որոնք առաջանում են Անդերումսառցադաշտի մակերեսի վրա:
