3. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
2
Contenido
Introdución.......................................................................................................................................................... 4
Biografía............................................................................................................................................................... 5
Obra..................................................................................................................................................................... 6
Poemas soltos...................................................................................................................................................... 8
Antoloxías........................................................................................................................................................ 8
Revistas.......................................................................................................................................................... 10
Sobre o autor..................................................................................................................................................... 11
Monografías .................................................................................................................................................. 11
Publicacións Periódicas ................................................................................................................................. 14
Recursos multimedia..................................................................................................................................... 16
Traducións ......................................................................................................................................................... 19
Anexos ............................................................................................................................................................... 21
Outros artigos sobre o autor......................................................................................................................... 21
Homenaxeados Letras Galegas...................................................................................................................... 22

4. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
3

5. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
4
Introdución
Segundo acordo adoptado pola Real Academia Galega (RAG), O Día das Letras Galegas neste
ano 2014 está dedicado á figura do poeta Xosé María Díaz Castro, coincidindo cos 100 anos do
nacemento do autor.
A Biblioteca Provincial de A Coruña quere sumarse á homenaxe que se lle rende a Díaz
Castro con unha pequena achega: unha guía de lectura na que se recolle a súa obra como poeta e
tamén como tradutor. Ademais, resulta de interese aproximarnos á visión que outros autores
teñen da súa obra, e facémolo mediante os diferentes estudos que tratan sobre a súa aportación e,
como non, acorde cos tempos de hoxe, achéganse materiais non librarios tales como vídeos,
arquivos de audio, páxinas web,…
Agardamos que gocen desta guía.
FELIZ DÍA DAS LETRAS GALEGAS 2014!

6. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
5
Biografía
Xosé María Díaz Castro. Homenaxeado Ano 2014
O Homenaxeado do Día das Letras Galegas 2014 é Xosé María Díaz
Castro (1914 - 1989), poeta orixinario de Os Vilares de Parga, Guitiriz
(Lugo).
Currículo
Ós 17 anos ingresou no Seminario de Mondoñedo e cando saíu en 1936,
exerceu de profesor de Ensinanza Media en Vilagarcía de Arousa
(Pontevedra). En 1948, tras licenciarse en Filosofía e Letras, trasladouse
a Madrid, onde alternou a docencia coa tradución no Ministerio da
Gobernación. Tamén traballou no Instituto de Cultura Hispánica e no Consello Superior Científico.
Obras realizadas
Escribiu os primeiros versos ós 12 anos e o seu primeiro poema publicouno ós 16 na revista "Lluvia
de rosas" (Tarragona) da que foi colaborador. Desde Madrid publicou asiduamente poemas na
revista "Alba". A súa consagración produciuse coa aparición do tomo IV da Escolma da poesía
galega (1955) de Francisco Fernández del Riego. Tamén publicou poemas e artigos de crítica e
ensaio en xornais de Vilalba, Mondoñedo, Viveiro, Lugo, Pamplona, Vigo e nas revistas "Estafeta
literaria" e "Ínsula" de Madrid. En 1946 publicou Nascida dun sono e El cántico de la ciudad, e en
1961 Nimbos, a súa obra máis importante. Publicou, ademais, traducións ó galego e ó castelán de
poetas e prosistas europeos, multitude de poemas e os libros Sombra radiante e Mediodía.
Outros datos de interese
O seu poema "Penélope" foi traducido ó francés na antoloxía Terre d'Espagne de Francoise Pechère
e aparece a referencia crítica á súa obra na revista alemá "Humboldt". En 1946 gañou os primeiros
premios de poesía galega e castelá nos Xogos Florais de Betanzos (A Coruña).1
1
Fonte: http://www.diadasletrasgalegas.com/homenaxeado/xose-maria-diaz-castro_2014

7. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
6
Obra
Nimbos
Xosé María Díaz Castro
Ed. Galaxia, 1961.
74 p.
SIG: M/429 Biblioteca de José Mosquera, Consulta en sala
SIG: BM/598 Consulta en sala
SIG: BM/3212 Biblioteca de Luis Seoane Consulta en sala
Xosé María Díaz Castro
Ed. La Voz de Galicia, 2002
91 p. ; 23 cm
Colección Biblioteca Galega 120 ; 38
SIG: 821 DIA nim Consulta en sala

8. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
7
Sombras radiantes y otros poemas.
Luis González Tosar y Armando Requeixo
Ed. Eneida, 2014
130 p.
SIG: Consulte dispoñibilidade
Poesía galega completa
Armando Requeixo
Ed. Galaxia, 2014
473 p.
SIG: Consulte dispoñibilidade

9. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
8
Poemas soltos
Antoloxías
Escolma de poesía galega
Ed. Galaxia, 1952-1955.
Colección Pondal.
T. 4. Os contemporáneos, pp. 281 - 285
SIG: BM/3232/4 Biblioteca de Luís Seoane Consulta en sala
SIG: M/444/4 Biblioteca de José Mosquera. Consulta en sala
Os ríos pasan cheos de Deus: poesía relixiosa en galego
Victorino Pérez Prieto
Ed. Toxosoutos, 2007
Colección Nume
Pp. 171 – 175
Victorino Pérez Prieto recolle os poemas de temática relixiosa
de Díaz Castro
SIG: GAL/13082

10. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
9
Poesía gallega de posguerra (1939-1975): vol. I
Miguel González Garcés
Edicións do Castro, 1976
Antoloxía bilingüe na que se recollen os poemas: Penélope;
Terra achaiada; Coma una escada; Ai, capitán; Polpa dorida;
Monumento á ausencia.
Pp. 299-321
SIG: GAL 285/1
SIG: BM/3399/1 Biblioteca de Luís Seoane Consulta en sala
SIG: BM/645/1 Consulta en sala
Saloucos, 15 poetas da terra nai
Aurora López
Ed. Galaxia, 1999
A compositora Aurora López ponlle música aos poemas de Díaz
Castro (pp. 67-78).
Acompaña CD de música
SIG: GAL/8317

11. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
10
Revistas
Alba: hojas de poesía
A Revista Alba, editada entre os anos 1948 e 1956, recolle
en algúns dos seus números os poemas do poeta Díaz
Castro:
Nº 3 (1949), pp. 7: Oración pol-os tolos
Nº 6 (1950): Nochebuena 1947; In memoriam a Paul
Valery ; Horas de soledad
Nº 8 (1951): Suena aún su paso
SIG: Rev. 198
Dorna
Na revista Dorna danse a coñecer algúns dos poemas de Díaz
Castro.
Nº 11 (xaneiro, 1987), pp. 8: poema “Oración polos tolos”
SIG: Rev. 199

12. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
11
Sobre o autor
Monografías
Xosé María Díaz Castro: vida e obra.
Armando Requeixo
Ed. Galaxia, 2013
195 p.
Colección Letras Galegas
SIG: GAL /5676
A ascensión de un poeta: Xosé María Díaz Castro.
Alfonso Blanco Torrado
Ed. Fundación Caixa Galicia, 1995
143 p.
Esta obra foi o 9º Premio literario Ánxel Fole
SIG: GAL/5585

13. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
12
Luces e contraluces na poesía de Xosé María Díaz Castro
Actas del I Congreso Internacional “Adquisición y aprendizaje
de lenguas segundas y sus literaturas”
Ed. Universidade de Santiago de Compostela, 1997
Armando Requeixo, no seu relatorio “Luces e contraluces na
poesía de Xosé María Díaz Castro” (pp. 327-337), fai unha
aproximación crítica integral a Nimbos, único poemario
publicado por Díaz Castro.
SIG: GAL/6881; GAL/7349
A poesía de Xosé María Díaz de Castro: a prehistoria de Nimbos.
Cinguidos por unha arela común : homenaxe ó profesor Xesús
Alonso Montero
Ed. Universidade de Santiago de Compostela, 2000
T.2. Literatura.
Colección Homenaxes
Nesta edición coordinada por Rosario Álvarez e Dolores Vilavedra,
Armando Requeixo (p. 1247 a 1254) fai un percorrido pola poesía de
Díaz Castro.
SIG: GAL/10495/1
SIG: GAL/10495/2
Versión electrónica en Google Books

14. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
13
Xosé María Díaz Castro tradutor
Homenaxe a Fernando R. Tato Plaza
Ed. Universidade de Santiago de Compostela, 2002.
Colección Homenaxes
Nesta obra coordinada por Ramón Lorenzo, Armando Requeixo
amósanos a obra de Díaz Castro como tradutor (pp. 705-713)
GAL/10383
Crítica e autores: artigos e entrevistas publicados en La Voz de Galicia,
Crítica e autores : artigos e entrevistas publicados en La Voz de
Galicia
Ed. La Voz de Galicia, 2002
Colección Biblioteca Galega 120
T. 1, pp. 162 a 165
Esta recompilación contén os artigos sobre o autor Xosé María
Díaz Castro e a súa obra poética Nimbos:
- “Poeta dun so libro”, de Alfonso Blanco Torrado
- “Díaz castro, o Ulises dos Vilares”, de Raúl Río Díaz
- “Mística e Compromiso”, de Xaime da Pena
SIG: 821 CRI (1,2) Biblioteca Aux Archivo
SIG: S 869.9-43 CRI Biblioteca C.A. MOLINA

15. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
14
Publicacións Periódicas
Anuario brigantino
“In memoriam”
Xesús Torres Regueiro
Ed. Concello de Betanzos, 1948 –
Nº 13 (1990), pp. 279-282: Xesús Torres Regueiro analiza a vida e
a obra de Xosé María Díaz Castro en “In memoriam”, con motivo
do pasamento do poeta.
SIG: Rev. 170
Grial
“Díaz Castro, nesta hora”
Xosé Luís Franco Grande
T. 2, n. 6 (out.-dec. 1964), pp. 512-518: Análise crítica da obra
de Díaz Castro
SIG: Rev. 439

16. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
15
Dorna
Nº 17 (xaneiro 1991),
- Rodríguez Fer, Claudio. “Díaz Castro desde o frío”,
pp. 19-22
- Salgado, Xosé Manuel. “Díaz Castro e Dorna : a
creba dun silencio”, pp. 23-32
SIG: Rev. 199
As 4 aldeas
Revista da Sociedade cultural, recreativa e deportiva Fillos de
Ois
Nº 61 (maio 2014)
Reseña sobre a vida e a obra de Díaz Castro, co gallo do Día
das Letras Galegas
SIG: Consulte dispoñibilidade

17. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
16
Recursos multimedia
Documental O instante eterno
Xosé Antón Cascudo
Youtube. Vídeo dispoñible
Documental Xosé María Díaz Castro: Nimbos de poesía
Xulio Xiz, 1987
Xosé María Díaz Castro [Vídeo] : nimbos de poesía / cámara,
Carlos Rodríguez ; realización, Carlos R. Arias ; poemas na voz de
Xosé María Díaz Castro ; guión e dirección, Xulio Xiz Ramil ; coa
colaboración de, Consellería de Educación e Ordenación
Universitaria. — Lugo : Ophiusa, 1991. — 1 videocasete (VHS)
(30 min.) : son., col. — LU. 81-1991
Vimeo
Youtube . Vídeo dispoñible en:
http://www.youtube.com/watch?v=n3S-MXhB6QE

18. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
17
Microespazos animados das Letras Galegas 2014
Vimeo. Vídeo dispoñible en http://vimeo.com/94636487
Proxecto nimbos
Dispoñible en:
http://actodeprimavera.blogaliza.org/category/proxecto-
nimbos/
Penélope, por Fuxan os ventos
Youtube: “Penélope”, por Fuxan os ventos

19. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
18
Podcast en Ivoox de RLUG sobre el autor
Audio Ivoox.. RLUG sobre el autor
Banda deseñada
Xosé María Díaz Castro, versos guitiricenses. Banda
deseñada, unha forma sinxela e lúdica de achegarse á
vida e obra deste autor. Pódese descargar en formato
pdf.
Webs
Web do autor: http://www.poetadiazcastro.com/
IES Guitiriz: http://poetadiazcastro.blogia.com/
Asociación Cultural Xermolos:
http://www.xermolos.org/index.php/bitacora/xose-maria-diaz-castro
Galipedia:
http://gl.wikipedia.org/wiki/Xos%C3%A9_Mar%C3%ADa_D%C3%ADaz
_Castro
Facebook: https://www.facebook.com/xosemariadiazcastro?ref=hl
Twitter: https://twitter.com/DiazCastro1914

20. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
19
Traducións
Jensen, Johannes Vilhelm
Obras escogidas / Johannes Vilhelm Jensen ; traducción y prólogo de Javier Armada y José Mª Díaz Castro. –
Madrid : Aguilar, 1964. – 1223 p ; 19 cm. – ( Biblioteca premios Nobel). – Contén: Periplo escandinavo ; La
caida del rey ; Los bosques ; Mitos ; Cuentos de Himmerland. – M. 15667-1963
Rommel, Willi
Construyo objetos prácticos de metal / Willi Rommel ; [versión castellana José María Díaz de Castro] . – 2ª
ed. – Madrid : Santillana, 1967. – 110 p. ; 21 cm. – ( Enciclopedia de las aficiones). – M. 9152-1967
Schmidt, Heinz
Encuadernación práctica / Heinz Schmidt ; [versión castellana: José Mª Díaz de Castro]. – Madrid : Altea,
1979. – 92 p. ; 21 cm. – ( Enciclopedia de las aficiones (Altea) ; 16). – ISBN: 84-372-1080-1. – M. 5844-1979
Poemas soltos
Díaz Castro, Xosé María, 1914-1990
Chanson = Canción / (orixinal en francés de Xosé María Díaz Castro e versión galega do texto feita polo
propio autor)
Artigo de: Dorna. — N. 6, (1983). — p. 17-18
Díaz Castro, Xosé María, 1914-1990
Coma brasas = Like embers / Xosé María Díaz Castro
Artigo de: Breogán’s lighthouse : an anthology of Galician literature / edited by Antonio Raúl de Toro Santos .
— London : Francis Boutle, 2010. — P. 389-390. — Texto en galego e inglés
Díaz Castro, Xosé María, 1914-1990
Monumento á ausencia = Monumento a la ausencia / José María Díaz Castro
Artigo de: Insula : revista bibliográfica de ciencias y letras. — N. 152-153 (jul.-ag. 1959). — p. 13
Díaz Castro, Xosé María, 1914-1990
Penélope = Pénélope
Artigo de: Cahiers galiciens = Cadernos galegos = Kaieroù galizek. — Vol. 1 (juin 2001). — p. 111-112
Díaz Castro, Xosé María, 1914-1990
Penélope = Penelope / Xosé María Díaz Castro
Artigo de: Breogán’s lighthouse : an anthology of Galician literature / edited by Antonio Raúl de Toro Santos .
— London : Francis Boutle, 2010. — P. 390-391. — Texto en galego e inglés
Díaz Castro, Xosé María, 1914-1990
Polpa dorida = Sore flesh / Xosé María Díaz Castro
Artigo de: Breogán’s lighthouse : an anthology of Galician literature / edited by Antonio Raúl de Toro Santos .
— London : Francis Boutle, 2010. — P. 389. — Texto en galego e inglés

21. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
20
Chesterton, Gilbert Keith
El retorno de Eva / por G.K. Chesterton ; tradución de José Mª Díaz Castro
Artigo de: Alba. — Ed. facsímil. — N. 5, (1950). — p. [17]
Rilke, Rainer Maria, 1875-1926
Eros / Rainer María Rilke ; tradución de Xosé María Díaz Castro
Artigo de: Dorna. — N. 8, (1985). — p. 43
Rilke, Rainer Maria, 1875-1926
En la hondísima noche / Rainer Mª Rilke ; [tradución de Xosé María Díaz Castro]
Artigo de: Alba. — Ed. facsímil. — N. 6, (1950). — p. [28]. –Na publicación non figura o nome do tradutor,
mais este é sen dúbida Díaz Castro, pois aclárao expresamente o propio director da revista (cfr. Ramón
González Alegre, Poesía gallega contemporánea, Pontevedra, Huguín, 1954, p. 134) e entre os papeis do
poeta obra tamén copia dos orixinais enviados á publicación.
Rilke, Rainer Maria, 1875-1926
Manchmal geschieht es in tiefer nacht = No mais fondo da noite ocorre ás veces / Rainer María Rilke ;
tradución de Xosé María Díaz Castro
Artigo de: Dorna. — N. 8, (1985). — p. 41
Rilke, Rainer Maria, 1875-1926
Nach den gebeten = Despois das oracións / Rainer María Rilke ; tradución de Xosé María Díaz Castro
Artigo de: Dorna. — N. 8, (1985). — p. 42
Rilke, Rainer Maria, 1875-1926
Maria, du weinst = María, ben sei / tradución de Xosé María Díaz Castro
Artigo de: Dorna. — N. 7, (1984). — p. 14-15
Rilke, Rainer Maria, 1875-1926
María, ya sé __ / Rainer Mª Rilke ; [tradución de Xosé María Díaz Castro]
Artigo de: Alba. — Ed. facsímil. — N. 6, (1950). — p. [28]. –Na publicación non figura o nome do tradutor,
mais este é sen dúbida Díaz Castro, pois aclárao expresamente o propio director da revista (cfr. Ramón
González Alegre, Poesía gallega contemporánea, Pontevedra, Huguín, 1954, p. 134) e entre os papeis do
poeta obra tamén copia dos orixinais enviados á publicación.
Rilke, Rainer Maria, 1875-1926
Mis primeras canciones / Rainer Mª Rilke ; [tradución de Xosé María Díaz Castro]
Artigo de: Alba. — Ed. facsímil. — N. 6, (1950). — p. [28]. –Na publicación non figura o nome do tradutor,
mais este é sen dúbida Díaz Castro, pois aclárao expresamente o propio director da revista (cfr. Ramón
González Alegre, Poesía gallega contemporánea, Pontevedra, Huguín, 1954, p. 134) e entre os papeis do
poeta obra tamén copia dos orixinais enviados á publicación.
Fonte: http://letrasga2014.wordpress.com/diaz-castro-traductor/

22. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
21
Anexos
Outros artigos sobre o autor
Armando Requeixo .
Unha aproximación a Nimbos de Xosé María Díaz Castro
Artigo de: Eduga: revista galega do ensino, ISSN 1133-911X, Nº 12, 1996 , págs. 101-120.
Blanco Torrado, Alfonso, Xosé María Díaz Castro, o poeta das terras de Parga
Artigo de: Evohé. — N. 1-2 (inv.-prim., 1997). — p. 30-31.
García López, Xosé Anxo
Xosé María Díaz Castro na revista “Cartel” : dous poemas non recompilados
Artigo de: Madrygal. — N. 2, (1999). — p. 83-84
López Mejuto, Manuel Miguel
Algo sobre o pensamento de Díaz Castro en “Nimbos”
Artigo de: Grial. — T. 16, n. 61 (xul.-set. 1978). — p. 367-369
Requeixo Cuba, Armando
Novoneyra e Díaz Castro
Artigo de: Escrita contemporánea. — (2006). — p. 27-32
Requeixo Cuba, Armando
Xosé María Díaz Castro: moito máis que “Nimbos”
Artigo de: Casa da gramática : revista de creación literaria e cultura. — N. 11 (mar. 2001)
Requeixo Cuba, Armando
Xosé María Díaz Castro poeta de preguerra
Artigo de: Madrygal. — N. 4, (2001). — p. 99-109
Río Díaz, Raúl
No centenario do meu amigo Díaz Castro
Artigo de: Terra e tempo : revista galega de pensamento nacionalista. — N. 163/170 (xullo 2012-xuño 2014).
— p. 60-69

23. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
22
Homenaxeados Letras Galegas
HOMENAXEADO ANO
Xosé María Díaz Castro 2014
Roberto Vidal Bolaño 2013
Valentín Paz Andrade 2012
Lois Pereiro 2011
Uxío Novoneyra 2010
Ramón Piñeiro López 2009
Xosé María Álvarez Blázquez 2008
María Mariño 2007
Manuel Lugrís 2006
Xesús Lorenzo Varela Vázquez 2005
Xaquín Lorenzo Fernández "Xocas" 2004
Antón Avilés Taramancos 2003
Frei Martín Sarmiento 2002
Eladio Rodríguez González 2001
Manuel Murguía 2000
Roberto Blanco Torres 1999
Martín Codax, Johan de Cangas e Meendinho 1998
Ánxel Fole 1997
Xesús Ferro Couselo 1996
Rafael Dieste 1995

24. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
23
Luis Seoane 1994
Eduardo Blanco-Amor 1993
Fermín Bouza-Brey 1992
Álvaro Cunqueiro Mora 1991
Luis Pimentel 1990
Celso Emilio Ferreiro 1989
Ramón Otero Pedrayo 1988
Francisca Herrero Garrido 1987
Aquilino Iglesia Alvariño 1986
Antón Losada Diéguez 1985
Armando Cotarelo Valledor 1984
Manuel Leiras Pulpeiro 1983
Luis Amado Carballo 1982
Vicente Martínez Risco 1981
Alfonso X "O Sabio" 1980
Manuel Antonio Pérez 1979
Antonio López Ferreiro 1978
Antón Vilar Ponte 1977
Ramón Cabanillas Enríquez 1976
Xoán Manuel Pintos Villar 1975
Xoán Vicente Viqueira Cortón 1974
Manuel Lago González 1973

25. Guía interactiva de lectura
Biblioteca Provincial da Coruña
24
Valentín Lamas Carvajal 1972
Gonzalo López Abente 1971
Marcial Valladares Núñez 1970
Antonio Noriega Varela 1969
Florentino López Cuevillas 1968
Manuel Curros Enríquez 1967
Francisco Añón Paz 1966
Eduardo Pondal 1965
Castelao 1964
Rosalía de Castro 1963
Fonte: http://www.diadasletrasgalegas.com/homenaxeados