Masining na Pagpapahayag sa Wikang Filipino

1. Ang wika ay isang bahagi ng
pakikipagtalastasan. Kalipunan ito ng mga
simbolo, tunog, at mga kaugnay na batas
upang maipahayag ang nais sabihin ng
kaisipan.

2. Nag-ugat ang salitang wika mula sa wikang Malay.
Samantalang nagmula naman sa Kastila ang isa pang
katawagan sa wika: ang salitang lengguwahe.
Tinatawag ding salita ang wika. Katulad ng language -
tawag sa wika sa Ingles - nagmula ang
salitang lengguwahe o lengwahe sa salitang lingua ng
Latin, na nangangahulugang "dila", sapagkat
nagagamit ang dila sa paglikha ng maraming
kombinasyon ng mga tunog, samakatuwid ang "wika" -
sa malawak nitong kahulugan - ay anumang anyo ng
pagpaparating ng damdamin o ekspresyon, may tunog
man o wala, ngunit mas kadalasang mayroon.

3. Pinakapayak sa mga anyo ng wika ang
paggamit ng mga salita o pagsasalita.
(Tingnan ang mga sining na pangwika).
Subalit kabilang din rito ang pagsusulat,
mga wikang pasenyas, larangan ng
musika, sining ng pagpipinta,
pagsasayaw, at maging ang matematika
. "Wika" ang lahat ng mga ito kung
gagamitin ang malawakan na kahulugan
ng wika. Sa ilang pagkakataon,
tinatawag ding dila (piguratibo), salita,
diyalekto, o lingo (sariling-wika ng isang
grupo, [bigkas: ling-gow, mula sa
Ingles]) ang wika.

4. Kabilang ang mga sumusunod sa mga kaantasan ng wika:
Kolokyal/pambansa - ordinaryong wika na ginagamit ng mga
kabataan sa kanilang pang-araw-araw na pakikipag-usap na
kadalasang malayang pinagsasama ang mga wikang Ingles at
Filipino
Kolokyalismong karaniwan - ginagamit na salitang may
"Taglish"
Kolokyalismong may talino - ginagamit sa loob ng silid-aralan
o paaralan
Lalawiganin/panlalawigan - wikang ginagamit ng isang
partikular na lugar o pook.
Pabalbal/balbal (salitang kalye) - pinakamababang uri ng
wikang ginagamit ng tao, na nabuo sa kagustuhan ng isang
partikular na grupo na nagkakaroon ng sariling pagkakakilanlan.
ito rin ay maaring nabuo sa pag-baliktad ng mga
salitang Kolokyal/pambansa.
Pampanitikan - wikang sumusunod sa batas ng balarila at
retorika.

5. Ito ang pitong kagamitan ng wika:
Isang proseso ng pagpapalitan ng impormasyon na kadalasan
na ginagawa sa pamamagitan ng karaniwang sistema ng mga
simbolo ang komunikasyon. Ang araling pangkomunikasyon ang
disiplinang pang-akademya kung saan pinag-aaralan ang
pakikipagtalastasan.
Ginagamit ang wika sa pagpapahayag ng pangungusap.
Madaling maunawaan ang pangungusap kahit gaano pa kahaba o
ano man ang anyo nito. Malinaw ito kaya madaling naiintindihan
ng bumabasa o nakikinig ang kahulugan nito.
Pagpapaliwanag o pagpapaunawa ang tawag sa gawaing
pangkaisipan upang matugunan ang pakikipagugnayang
ginagamitan ng mga pananalita o mga hudyat o senyas ng kamay,
maaaring kasabayan ng taong nakikipagugnanayan, o matapos
ang bawat bahagi ng paglalahad ng taong nakikipagugnayan.
Nagaganap ang pagpapaunawa sa pagitan ng dalawa, tatlo, o higit
pang bilang ng mga tagapagsalita o tagapaglahad na hindi
nakapagsasalita o nakasesenyas mula sa pinagmumulang wika.

6. Ang dalawang kategorya ng paggamit ng wika
ay pormal at inpormal o di-pormal.
Pormal
Ang pormal ay ang mga salitang istandard, karaniwan, o
pamantayan dahil kinikilala, tinatanggap at ginagamit ng higit na
nakararami lalo na mga nakapag-aral ng wika. Ginagamit ito sa
mga usapang pormal. Narito ang mga uri nito:
Pambansa o karaniwan - mga karaniwang salitang ginagamit
sa mga aklat pangwika o pambalarila sa mga paaralan, gayundin
sa pamahalaan.
Pampanitikan o pangretorika - mga salitang gamitin sa mga
akdang pampanitikan, karaniwang matatayog, malalalim,
makulay, at masining.

7. Impormal o di-pormal
Ang impormal o di-pormal ay mga salitang
karaniwang palasak at madalas gamitin sa
pang-araw-araw na pakikipagusap.
Ginagamit ito sa mga hindi pormal na
usapan. Narito ang mga uri nito:
Lalawiganin - mga bokabularyong diyalektal.
Gamitin ito sa mga partikular na pook o
lalawigan lamang.
Balbal - mga salitang nahango lamang sa
pagbabago o pag-usod ng panahon, mga
salitang nabuklat sa lansangan.
Kolokyal - mga salitang ginagamit sa mga
pagkakataong inpormal. Ang pagpapaikli ng
isa, dalawa, o higit pang salita ay mauuri rin
sa antas na ito.