SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 10
Downloaden Sie, um offline zu lesen
DAS GELBE HAUS FLIMS
dasgelbehausflims.ch gelb! Die Ausstellung einer Farbe.
Die Publikation zur Ausstellung einer Farbe.
27.12.15 –10.4.16 / 26.6.16–23.10.16
Di–So 14–18
DAS GELBE HAUS FLIMS
Via Nova 60, 7017 Flims
Telefon +41 81 936 74 14
www.dasgelbehausflims.chgelb!
Warum eigentlich gelb?
6 7A m A n f a n g s t a n d e n F r a g e n
Flims sieht Weiss
Der Architekt Rudolf Olgiati schenkte der Gemeinde Flims seine Kul-
turgüter-Sammlung und wünschte sich im Gegenzug, dass man das jah-
relang leer gestandene Wohn- und Gewerbehaus in Flims-Dorf erhalten
möge.
Es sollte saniert und umgebaut werden und schliesslich als Museum
dienen. Und, das ursprünglich gelbe Haus sollte mit weisser Farbe
angestrichen werden. Diese Aufgabe übernahm 1997 sein Sohn, der Ar-
chitekt Valerio Olgiati, dessen Umbau seit vielen Jahren bei Besuchern
hohes Ansehen geniesst. Das Gebäude, heute eine Ikone der Architek-
tur Graubündens, wurde seinerzeit bis auf seine Aussenhülle vollstän-
dig ausgekernt. Es erhielt ein neu konzipiertesDach sowie einen neuen
Eingang.
Flims sieht Gelb
Im “weissen” Gelben Haus Flims dreht sich alles um die hellste Farbe
im Spektrum. Von Ährengelb bis Zitronengelb – in Kultur, Natur, Ge-
schichte, Wissenschaft und Kunst.
Gelb polarisiert
Ob Bevorzugung oder Ablehnung – die Empfindungen sind kulturspezi-
fisch. Für die einen vermittelt die Farbe Heiterkeit, Frohmut und Ziel-
strebigkeit; für die anderen Neid, Geiz und Eifersucht. Im alten China
war das kaiserliche Gelb göttlich. In Frankreich ist es hingegen höchst
unbeliebt. Die Ablehnung hat historische Gründe. Gelb war über Jahr-
hunderte eine Warnfarbe mit der Aussenseiter wie Juden oder Prostitu-
ierte stigmatisiert wurden. Und in der Tierwelt halten sich zahlreiche
Arten mit einer gelbschwarzen Färbung Fressfeinde vom Hals.
Von Alltagsobjekten zu Kunstschätzen
Spannend, wie Gelb in Kombination mit anderen Farben die Gefühlsla-
ge zum Kippen bringt. In Verbindung mit Orange und Rot hat Gelb den
Farbklang des Vergnügens. Und so ist auch die ganze Ausstellung. Sie
zeigt über hundert Dinge in allen Gelbtönen und erklärt, warum diese
nur Gelb sein können. Wer weiss schon, warum der Käse fahlgelb ist,
bestimmte Vogelarten kanariengelb leuchten oder der Montag in Thai-
land gelb ist? Der Spannungsbogen reicht von verblüffenden Erklärun-
gen zu banalen gelben Alltagsgegenständen wie Aromat-Dosen oder
Post-It-Zetteln über gelbe Geschichten aus dem Mittelalter bis hin zu
exotischen Kunstschätzen wie eine Leihgabe des Museums Rietberg,
die im mythischen Indischgelb strahlt. Ein Panoptikum mit Geschich-
ten über Geschichten – unprätentiös und locker präsentiert.
Farbenlehre und Kunst
Ein Höhepunkt der Ausstellung bildet das Gelb-Spektrum, das 108
verschiedene Farbmuster von Stefan Muntwyler umfasst und den Un-
terschied zwischen natürlichen und synthetischen Mineral-, Tier- und
Pflanzenfarben auf sinnliche Weise aufzeigt.
Gelb auf allen Etagen
Die drei Stockwerke des Gelben Hauses bieten unterschiedliche Erleb-
nisbereiche. Während die Besucherinnen und Besucher im Erdgeschoss
eine poetische Einstimmung auf das Farbphänomen erfahren, explo-
diert Gelb im ersten Obergeschoss. Und im Dachgeschoss werden gelbe
Werke von Markus Baldegger präsentiert. Ein Künstler, der sich dem
Entgrenzenden, Unfassbaren und Gefährlichen dieser Farbe stellt und
dadurch eine eigenständige Position einnimmt.
Anita Cadrian, Präsidentin
Das Gelbe Haus Flims
Dieser Text ist
jedoch momen-
tan noch ein
sogenannter
Blindtext und soll
aufzeigen,
dass er klein
gesetzt wird
und eine weitere
Informations-
quelle im Layout
darstellt.
V o r w o r t
Die Idee, gelb. Das Haus, weiss.
8 9W i e a l l e s b e g a n nE i n l e i t u n g
Das Gelbe Haus sieht gelb!
12 13E i n e F a r b e e r o b e r t e i n g a n z e s H a u s .
Gelb im gelben, weissen Haus
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Überlegungen, die mit den Jahren gereift sind
Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus.
Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali-
quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus
viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper-
diet fallunis amet..
Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi.
Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen-
tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque
sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id,
lorem ipsum endetere.
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Carmen Gasser Derungs, Remo Derungs
Künstlerische Leitung Das Gelbe Haus Flims
E i n l e i t u n g 13
Dieser Text ist
jedoch momen-
tan noch ein
sogenannter
Blindtext und soll
aufzeigen,
dass er klein
gesetzt wird
und eine weitere
Informations-
quelle im Layout
darstellt.
Dieser Text ist
jedoch momen-
tan noch ein
sogenannter
Blindtext und soll
aufzeigen,
dass er klein
gesetzt wird
und eine weitere
Informations-
quelle im Layout
darstellt.
14 15
Die Faszination der gelben Pigmente.
F a r b g e s c h i c h t e P i g m e n t e . f a s z i n i e r e n d e G e s c h e n k e d e r N a t u r .
Gummigutti, Pigment und Bindemittel:
Stefan Muntwyler, Künstler und Farbforscher.
12 13P i g m e n t e . F a s z i n i e r e n d e G e s c h e n k e d e r N a t u r .
Dieser Text ist momentan nur ein Blindtext
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Der Blindtext, schon bald richtiger Text
Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus.
Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali-
quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus
viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper-
diet fallunis amet..
Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi.
Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen-
tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque
sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id,
lorem ipsum endetere.
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Ae-
nean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim.
Dieser Text ist momentan nur ein Blindtext
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus.
Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali-
quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus
viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper-
diet fallunis amet..
Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi.
Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen-
tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque
sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id,
lorem ipsum endetere.
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Dieser Text ist blind
Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi.
Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen.
Dieser Text ist
jedoch momen-
tan noch ein
sogenannter
Blindtext und soll
aufzeigen,
dass er klein
gesetzt wird
und eine weitere
Informations-
quelle im Layout
darstellt.
F a r b g e s c h i c h t e 12 13P i g m e n t e . f a s z i n i e r e n d e G e s c h e n k e d e r N a t u r .
Dieser Text ist momentan nur ein Blindtext
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Der Blindtext, schon bald richtiger Text
Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus.
Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali-
quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus
viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper-
diet fallunis amet..
Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi.
Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen-
tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque
sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id,
lorem ipsum endetere.
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Ae-
nean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim.
Dieser Text ist momentan nur ein Blindtext
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus.
Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali-
quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus
viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper-
diet fallunis amet..
Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi.
Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen-
tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque
sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id,
lorem ipsum endetere.
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Dieser Text ist blind
Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi.
Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen.
Dieser Text ist
jedoch momen-
tan noch ein
sogenannter
Blindtext und soll
aufzeigen,
dass er klein
gesetzt wird
und eine weitere
Informations-
quelle im Layout
darstellt.
F a r b g e s c h i c h t e 00 00O f t s t e h t a u c h G e l b a u f d e m E i n k a u f s z e t t e l .K u l i n a r i k
Von Safran und Kurkuma.
Von Yves Schumacher
12 13O f t s t e h t a u c h G e l b a u f d e m E i n k a u f s z e t t e l .
Dieser Text ist momentan nur ein Blindtext
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Der Blindtext, schon bald richtiger Text
Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus.
Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali-
quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus
viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper-
diet fallunis amet..
Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi.
Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen-
tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque
sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id,
lorem ipsum endetere.
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Ae-
nean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim.
Dieser Text ist
jedoch momen-
tan noch ein
sogenannter
Blindtext und soll
aufzeigen,
K u l i n a r i k
Dieser Text ist
jedoch momen-
tan noch ein
sogenannter
Blindtext und soll
aufzeigen,
dass er klein
gesetzt wird
und eine weitere
Informations-
quelle im Layout
darstellt.
13
Poetische Einstimmung
auf das Farbphänomen Gelb
Dieser Text ist
jedoch momen-
tan noch ein
sogenannter
Blindtext und soll
aufzeigen,
dass er klein
gesetzt wird
und eine weitere
Informations-
quelle im Layout
darstellt.
Dieser Text ist
jedoch momen-
tan noch ein
sogenannter
Blindtext und soll
aufzeigen,
dass er klein
gesetzt wird
und eine weitere
Informations-
quelle im Layout
darstellt.
20 21
Die Gelben Häuser
16 17A u c h a n d e r s w o .
Gelb und nicht etwa weiss
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Dieser Text ist jedoch mo-
mentan noch ein sogenann-
terd soll aufzeigen, dass er
klein gesetzt wird und eine
weitere Informationsquelle
im Layout darstellt.
Dieser Text ist jedoch mo-
mentan noch ein sogenann-
terd soll aufzeigen, dass er
klein gesetzt wird und eine
weitere Informationsquelle
im Layout darstellt.
Dieser Text ist jedoch mo-
mentan noch ein sogenann-
terd soll aufzeigen, dass er
klein gesetzt wird und eine
weitere Informationsquelle
im Layout darstellt.
Dieser Text ist jedoch mo-
mentan noch ein sogenann-
terd soll aufzeigen, dass er
klein gesetzt wird und eine
weitere Informationsquelle
im Layout darstellt.
Dieser Text ist jedoch mo-
mentan noch ein sogenann-
terd soll aufzeigen, dass er
klein gesetzt wird und eine
weitere Informationsquelle
im Layout darstellt.
Dieser Text ist jedoch mo-
mentan noch ein sogenann-
terd soll aufzeigen, dass er
klein gesetzt wird und eine
weitere Informationsquelle
im Layout darstellt.
Dieser Text ist jedoch mo-
mentan noch ein sogenann-
terd soll aufzeigen, dass er
klein gesetzt wird und eine
weitere Informationsquelle
im Layout darstellt.
Dieser Text ist jedoch mo-
mentan noch ein sogenann-
terd soll aufzeigen, dass er
klein gesetzt wird und eine
weitere Informationsquelle
im Layout darstellt. Dieser Text ist jedoch mo-
mentan noch ein sogenann-
terd soll aufzeigen, dass er
klein gesetzt wird und eine
weitere Informationsquelle
im Layout darstellt.
A r c h i t e k t u r
Die Gelben Häuser
16 17A u c h a n d e r s w o .
Im Inland und im Ausland. Wer hätte das gedacht?
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1 Dieser Text ist
jedoch
2 momentan noch
ein sogenannter
3 Blindtext und
soll aufzeigen,
4 dass er klein
gesetzt wird
5 und eine weite-
re Informations
6 quelle im Lay-
out darstellt.
7 dass er klein
gesetzt wird
8 und eine weite-
re Informations
9 quelle im Lay-
out darstellt.
A r c h i t e k t u r
16 17W e i s s , e i n e k l a r e E n t s c h e i d u n g .
Valerio Olgiati
„Das Gelbe Haus Flims wird weiss.
Mein Vater Rudolf Olgiati wollte das so.“
A r c h i t e k t u r
Vom kleinbürgerlichen, gelben Haus an der
Via Nova zur Kulturstätte von Flims.
00 00E i n e g e l u n g e n e V e r w a n d l u n g .
«Das kleinbürgerliche Haus, mitten im Ort und am Scheitelpunkt einer
leichten Kurve situiert, so dass es sich dem Blick der Passanten in bei-
den Richtungen unausweichlich darbietet, hatte seit Jahrzehnten leer
gestanden und früher einen Gemüseladen und Wohnungen beherbergt.
Um dieses für Ausstellungen dienlich zu machen, war im Inneren ein
radikaler Umbau notwendig.
Valerio Olgiati hat das Haus bis auf die Hülle ausgekernt, den Eingang
von der Strassen- auf die östliche Seitenfassade verlegt und auch das
Dach neu konzipiert.
In die ausgekernte Hülle setzt Olgiati eine für alle Geschosse iden-
tische Boden-/Deckenstruktur, die die Räume auf der Grundlage des
tragenden Balkenkreuzes und durch die wechselnde Laufrichtung der
Riemen bzw. Balken in vier unterschiedlich grosse Felder gliedert.
... Die dergestalt geometrische Innenstruktur wird selbst jedoch von
einem Element des Zufalls geprägt: die Verbindung des Balkenkreuzes
und damit auch die Position des stützenden Holzpfeilers ist frei ge-
wählt. Im Dachgeschoss mutiert das nicht mehr tragende Balkenkreuz
im Verein mit dem schräg zur Dachspitze abgewinkelten Pfeiler zu
einer expressiven Raumplastik, welche die innere Struktur des Hauses
offenlegt und gleichzeitig irritierend überhöht.
Damit entstehen Innenräume, die mit der ursprünglichen Gestalt des
Hauses und seiner damaligen Nutzung vollkommen gebrochen haben.
Die entschiedenste Umformung freilich hat die eigentliche Epidermis
des Hauses erfahren. Der sehr glatte, flächig in Erscheinung tretende
Verputz, wie er früher für einen Grossteil der gewöhnlichen Bauten aus
dem 19. Jahrhundert charakteristisch war, ist vollständig abgeschlagen.
Die zu schliessenden Öffnungen sind mit Ortsbeton gefüllt; auch die
neuen Fensterlaibungen und über der obersten Fensterreihe ein das
ursprüngliche Haus überhöhendes Band bindet schliesslich diese neuen
Flicken in die alte Substanz aus grob gemauertem Bruchstein ein.»
(Heinrich Helfenstein)
Aus: Valerio Olgiati, Das Gelbe Haus, Kunsthaus Bregenz, archiv
kunst architektur, Werkdokumente 19 (Hatje Cantz Verlag 2000)
Dieser Text ist
jedoch momen-
tan noch ein
sogenannter
Blindtext und soll
aufzeigen,
dass er klein
gesetzt wird
und eine weitere
Informations-
quelle im Layout
darstellt.
A r c h i t e k t u r 13
Über 100 Themen und Objekte,
die nur Gelb sein können –
heiter, verrückt oder goldig.
Alles Gelb, von
Ährengelb bis
Zitronengelb. In
Kultur, Natur,
Geschichte,
Wissenschaft,
Architektur,
Kulinarik und
Kommunikation.
20 G e l b , g e l b , g e l b u n d g e l b .V a r i a & C u r i o s a “giallo”00 00
Il mèl d’aviuls, il sulegl, la frina da pulenta, ils èrs e lur graun madir,
strom e paglia, la flur sulegl, las flurs piertg e las flurs dalla rava dad
ieli, la steilina melna ed il treifegl mellen.
Lura il mellen d’iev, pischada culada e pieun culau, bizzochels cun ca-
schiel d’alp suravi, il risott cun safrauna, il buliu mellen, la citrona ed
il vin da messa.
La feglia d’atun, las guilas dils larischs avon che ellas crodan.
Denton era il venter da litgivas da funs ed il venter dalla ballacua.
La mustga melna vulan ins buca en casa, la sdrema melna dils pedunz
ei denton beinvegnida, la carta melna dattan ins bugen a sportists nun-
corrects.
Candeilas melnas ord tschera naturala ein las pli bialas, mo igl aur ed
ils marenghins ein era beinvegni.
Pli baul eran las brevs cun la paga dall’jamna da miu bab melnas. Grass
ei savens mellens, cu el ei rontschs, era quel d’ureglia.
Melna seigi la pial dils chinès, mo segiramein il Flum Mellen el nord
dalla China.
Tgei bin mellen!
Mia preferenza persunala
Mellens ein plinavon quels che han la mellania, mo era las bialas mattas
cun cavegls d’aur.
Ei dat denton era mattas melnas putridas e zuffernadas.
Melna era la fatscha dils paders e la caplutta dils morts suenter treis dis,
cu nus visitaven els en claustra.
Mo mellens ein era ils mellens dil fèl, dalla gretta e scuidonza, quels
che sevilentan e vegnan “mellens sc’in sterpin”.
Rosas melnas eran la flur preferida da dunna Irma, malgrad che mellen
vala sco colur dalla faulsadad.
Specialmein bials pareva a mi il capi mellen dalla stria da Magun,
aschibein sco ils cuirass da zuolper dalla cavallaria apocaliptica ord la
Palentada da S. Gion.
Ils Talians dian “giallo” e manegian cun quei enzatgei mellen ed in cri-
mi.
E finalmein: Melna ei ina casa a Flem.
Tschiens sorts da mellen.
E tuts fan surstar ins da vegnir mellens!
Plaids meins usitai:
ballacua: Bachstelze; buliu mellen: Pfifferling; mellen d’ureglia: Ohrenschmalz; mustga melna: Bremse;
putriu: schmutzig, fahl, blassgelb; rava dad ieli: Raps; sterpin: Sauerdorn, Berberitze; zuffernau: schlecht aussehend.
Fontauna:
Dicziunari Rumantsch Grischun, art. mellan, vol14, 2015.
Iso Camartin
G e l b u n d d i e R ä t o r o m a n i s c h e S p r a c h e
Der Gelbe Stern.
Der Gelbe Stern (Judenstern) war ein vom nationalsozialistischen Regime ein-
geführtes Zwangskennzeichen für Personen, die nach den Nürnberger Gesetzen
von 1935 rechtlich als Juden galten.
Er ist dem Davidstern nachempfunden und enthält die schwarze Aufschrift
„Jude“, die mit seinen geschwungenen Buchstaben die hebräische Schrift ver-
höhnen soll.
Das Kennzeichen wurde 1939 im besetzten Polen und 1941 im Deutschen Reich,
dann auch in weiteren von Deutschland besetzten Gebieten angeordnet.
Dies führte die 1933 begonnene soziale Ausgrenzung, Diskriminierung und De-
mütigung der jüdischen Minderheit fort.
Mit dem Gelben Stern gezeichnet, liessen sich die Juden für die Deportationen
in die Konzentrations- und Vernichtungslager leicht auffinden.
Der Judenstern war somit eine öffentlich sichtbare Vorkehrung zur Durchfüh-
rung des Holocausts.
00
Der Judenstern,
gelber Baumwoll-
stoff, Konzentrati-
onslager Theresien-
stadt, 1941–1945
Der Judenstern
musste auf die KZ-
Häftlingskleidung
aufgenäht werden.
Leihgabe:
Jüdisches Museum
der Schweiz, Basel
Unvergessliches Gelb. 00D i s k r i m i n i e r u n g 0020 G e l b u n d d i e K u n s tK u n s t
Giotto ...
Dieser Text ist jedoch mo-
mentan noch ein sogenann-
terd soll aufzeigen, dass er
klein gesetzt wird und eine
weitere Informationsquelle
im Layout darstellt.
... Giotto, Van Gogh, Naumann & Co.
Von Stefan Kunz.
00 00G e l b u n d d i e K u n s t .
Dieser Text ist momentan nur ein Blindtext
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Der Blindtext, schon bald richtiger Text
Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus.
Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali-
quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus
viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper-
diet fallunis amet..
Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi.
Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen-
tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque
sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id,
lorem ipsum endetere.
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Ae-
nean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim.
Dieser Text ist momentan nur ein Blindtext
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus.
Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali-
quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus
viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper-
diet fallunis amet..
Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi.
Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen-
tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque
sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id,
lorem ipsum endetere.
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Dieser Text ist blind
Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi.
Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen.
Dieser Text ist
jedoch momen-
tan noch ein
sogenannter
Blindtext und soll
aufzeigen,
dass er klein
gesetzt wird
und eine weitere
Informations-
quelle im Layout
darstellt.
K u n s t
00 00G e l b u n d d i e K u n s t .
Vincent van Gogh und das gelbe Haus in Arles.
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus.
Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali-
quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus
viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper-
diet fallunis amet..
Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi.
Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen-
tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque
sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id,
lorem ipsum endetere.
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Dieser Text ist blind
Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi.
Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen.
Dieser Text ist
jedoch momen-
tan noch ein
sogenannter
Blindtext und soll
aufzeigen,
K u n s t 13
Yellow Store, Markus Baldegger.
20 21E s g i b t n i c h t s , d a s e s n i c h t g i b t .
Dieser Text ist jedoch mo-
mentan noch ein sogenann-
terd soll aufzeigen, dass er
klein gesetzt wird und eine
weitere Informationsquelle
im Layout darstellt.
K u n s t 1320 21E s g i b t n i c h t s , d a s e s n i c h t g i b t .
Yellow Store, Markus Baldegger.
Dieser Text ist jedoch mo-
mentan noch ein sogenann-
terd soll aufzeigen, dass er
klein gesetzt wird und eine
weitere Informationsquelle
im Layout darstellt.
K u n s t 0020
Poetische Einstimmung
auf das Farbphänomen Gelb
Dieser Text ist
jedoch momen-
tan noch ein
sogenannter
Blindtext und soll
aufzeigen,
dass er klein
gesetzt wird
und eine weitere
Informations-
quelle im Layout
darstellt.
Dieser Text ist
jedoch momen-
tan noch ein
sogenannter
Blindtext und soll
aufzeigen,
dass er klein
gesetzt wird
und eine weitere
Informations-
quelle im Layout
darstellt.
G e l b u n d d i e S i n n e E s s c h e i n t n i c h t w i e e s i s t . 16 17W e i s s , e i n e k l a r e E n t s c h e i d u n g .
Valerio Olgiati
„Das Gelbe Haus Flims wird weiss.
Mein Vater Rudolf Olgiati wollte das so.“
A r c h i t e k t u r
Alles Gelb, von
Ährengelb bis
Zitronengelb. In
Kultur, Natur,
Geschichte,
Wissenschaft,
Architektur,
Kulinarik und
Kommunikation.
Über 100 Themen und Objekte,
die nur Gelb sein können –
heiter, verrückt oder goldig.
V a r i a & C u r i o s a20 G e l b , g e l b , g e l b u n d g e l b . 13
Impressum
Dieser Text ist
Dolor sit amet, consectetuer
Der Blindtext, schon bald
Vivamus elemen
Dieser Text ist
Dolor sit amet, consectetuer
Der Blindtext, schon bald
Vivamus elemen
Dieser Text ist
Dolor sit amet, consectetuer
Der Blindtext, schon bald
Vivamus elemen
Dieser Text ist
Dolor sit amet, consectetuer
Der Blindtext, schon bald
Vivamus elemen
Dieser Text ist
Dolor sit amet, consectetuer
Der Blindtext, schon bald
Vivamus elemen
00 g e l b ! E i n g r o s s e r D a n k a n A l l e . 00
Dieser Text ist
Dolor sit amet, consectetuer
Der Blindtext, schon bald
Vivamus elemen
Dieser Text ist
Dolor sit amet, consectetuer
Der Blindtext, schon bald
Vivamus elemen
Dieser Text ist
Dolor sit amet, consectetuer
Der Blindtext, schon bald
Vivamus elemen
Dieser Text ist
Dolor sit amet, consectetuer
Der Blindtext, schon bald
Vivamus elemen
Dieser Text ist
Dolor sit amet, consectetuer
Der Blindtext, schon bald
Vivamus elemen
Dieser Text ist
Dolor sit amet, consectetuer
Vivamus elemen
Dieser Text ist
Dolor sit amet, consectetuer
Der Blindtext, schon bald
Vivamus elemen
Dieser Text ist
Dolor sit amet, consectetuer
Der Blindtext, schon bald
Vivamus elemen
Dieser Text ist
Dolor sit amet, consectetuer
Der Blindtext, schon bald
Vivamus elemen
Dieser Text ist
Dolor sit amet, consectetuer
Der Blindtext, schon bald
Vivamus elemen
Dieser Text ist
Dolor sit amet, consectetuer
Der Blindtext, schon bald
Vivamus elemen
Dieser Text ist
Dolor sit amet, consectetuer
Der Blindtext, schon bald
Vivamus elemen
Dieser Text ist
Dolor sit amet, consectetuer
Der Blindtext, schon bald
Vivamus elemen
Dieser Text ist
Dolor sit amet, consectetuer
Der Blindtext, schon bald
Vivamus elemen
Dieser Text ist
Dolor sit amet, consectetuer
Der Blindtext, schon bald
Vivamus elemen
“giallo”00 00
Il mèl d’aviuls, il sulegl, la frina da pulenta, ils èrs e lur graun madir,
strom e paglia, la flur sulegl, las flurs piertg e las flurs dalla rava dad
ieli, la steilina melna ed il treifegl mellen.
Lura il mellen d’iev, pischada culada e pieun culau, bizzochels cun ca-
schiel d’alp suravi, il risott cun safrauna, il buliu mellen, la citrona ed
il vin da messa.
La feglia d’atun, las guilas dils larischs avon che ellas crodan.
Denton era il venter da litgivas da funs ed il venter dalla ballacua.
La mustga melna vulan ins buca en casa, la sdrema melna dils pedunz
ei denton beinvegnida, la carta melna dattan ins bugen a sportists nun-
corrects.
Candeilas melnas ord tschera naturala ein las pli bialas, mo igl aur ed
ils marenghins ein era beinvegni.
Pli baul eran las brevs cun la paga dall’jamna da miu bab melnas. Grass
ei savens mellens, cu el ei rontschs, era quel d’ureglia.
Melna seigi la pial dils chinès, mo segiramein il Flum Mellen el nord
dalla China.
Tgei bin mellen!
Mia preferenza persunala
Mellens ein plinavon quels che han la mellania, mo era las bialas mattas
cun cavegls d’aur.
Ei dat denton era mattas melnas putridas e zuffernadas.
Melna era la fatscha dils paders e la caplutta dils morts suenter treis dis,
cu nus visitaven els en claustra.
Mo mellens ein era ils mellens dil fèl, dalla gretta e scuidonza, quels
che sevilentan e vegnan “mellens sc’in sterpin”.
Rosas melnas eran la flur preferida da dunna Irma, malgrad che mellen
vala sco colur dalla faulsadad.
Specialmein bials pareva a mi il capi mellen dalla stria da Magun,
aschibein sco ils cuirass da zuolper dalla cavallaria apocaliptica ord la
Palentada da S. Gion.
Ils Talians dian “giallo” e manegian cun quei enzatgei mellen ed in cri-
mi.
E finalmein: Melna ei ina casa a Flem.
Tschiens sorts da mellen.
E tuts fan surstar ins da vegnir mellens!
Plaids meins usitai:
ballacua: Bachstelze; buliu mellen: Pfifferling; mellen d’ureglia: Ohrenschmalz; mustga melna: Bremse;
putriu: schmutzig, fahl, blassgelb; rava dad ieli: Raps; sterpin: Sauerdorn, Berberitze; zuffernau: schlecht aussehend.
Fontauna:
Dicziunari Rumantsch Grischun, art. mellan, vol14, 2015.
Iso Camartin
G e l b u n d d i e R ä t o r o m a n i s c h e S p r a c h e
DAS GELBE HAUS FLIMS
dasgelbehausflims.ch gelb! Die Ausstellung einer Farbe.
MS
gelb! Die Ausstellung einer Farbe.
Die Publikation zur Ausstellung einer Farbe.
27.12.15 –10.4.16 / 26.6.16–23.10.16
Di–So 14–18
DAS GELBE HAUS FLIMS
Via Nova 60, 7017 Flims
Telefon +41 81 936 74 14
www.dasgelbehausflims.chgelb!
Warum eigentlich gelb?
6 7A m A n f a n g s t a n d e n F r a g e n
Flims sieht Weiss
Der Architekt Rudolf Olgiati schenkte der Gemeinde Flims seine Kul-
turgüter-Sammlung und wünschte sich im Gegenzug, dass man das jah-
relang leer gestandene Wohn- und Gewerbehaus in Flims-Dorf erhalten
möge.
Es sollte saniert und umgebaut werden und schliesslich als Museum
dienen. Und, das ursprünglich gelbe Haus sollte mit weisser Farbe
angestrichen werden. Diese Aufgabe übernahm 1997 sein Sohn, der Ar-
chitekt Valerio Olgiati, dessen Umbau seit vielen Jahren bei Besuchern
hohes Ansehen geniesst. Das Gebäude, heute eine Ikone der Architek-
tur Graubündens, wurde seinerzeit bis auf seine Aussenhülle vollstän-
dig ausgekernt. Es erhielt ein neu konzipiertesDach sowie einen neuen
Eingang.
Flims sieht Gelb
Im “weissen” Gelben Haus Flims dreht sich alles um die hellste Farbe
im Spektrum. Von Ährengelb bis Zitronengelb – in Kultur, Natur, Ge-
schichte, Wissenschaft und Kunst.
Gelb polarisiert
Ob Bevorzugung oder Ablehnung – die Empfindungen sind kulturspezi-
fisch. Für die einen vermittelt die Farbe Heiterkeit, Frohmut und Ziel-
strebigkeit; für die anderen Neid, Geiz und Eifersucht. Im alten China
war das kaiserliche Gelb göttlich. In Frankreich ist es hingegen höchst
unbeliebt. Die Ablehnung hat historische Gründe. Gelb war über Jahr-
hunderte eine Warnfarbe mit der Aussenseiter wie Juden oder Prostitu-
ierte stigmatisiert wurden. Und in der Tierwelt halten sich zahlreiche
Arten mit einer gelbschwarzen Färbung Fressfeinde vom Hals.
Von Alltagsobjekten zu Kunstschätzen
Spannend, wie Gelb in Kombination mit anderen Farben die Gefühlsla-
ge zum Kippen bringt. In Verbindung mit Orange und Rot hat Gelb den
Farbklang des Vergnügens. Und so ist auch die ganze Ausstellung. Sie
zeigt über hundert Dinge in allen Gelbtönen und erklärt, warum diese
nur Gelb sein können. Wer weiss schon, warum der Käse fahlgelb ist,
bestimmte Vogelarten kanariengelb leuchten oder der Montag in Thai-
land gelb ist? Der Spannungsbogen reicht von verblüffenden Erklärun-
gen zu banalen gelben Alltagsgegenständen wie Aromat-Dosen oder
Post-It-Zetteln über gelbe Geschichten aus dem Mittelalter bis hin zu
exotischen Kunstschätzen wie eine Leihgabe des Museums Rietberg,
die im mythischen Indischgelb strahlt. Ein Panoptikum mit Geschich-
ten über Geschichten – unprätentiös und locker präsentiert.
Farbenlehre und Kunst
Ein Höhepunkt der Ausstellung bildet das Gelb-Spektrum, das 108
verschiedene Farbmuster von Stefan Muntwyler umfasst und den Un-
terschied zwischen natürlichen und synthetischen Mineral-, Tier- und
Pflanzenfarben auf sinnliche Weise aufzeigt.
Gelb auf allen Etagen
Die drei Stockwerke des Gelben Hauses bieten unterschiedliche Erleb-
nisbereiche. Während die Besucherinnen und Besucher im Erdgeschoss
eine poetische Einstimmung auf das Farbphänomen erfahren, explo-
diert Gelb im ersten Obergeschoss. Und im Dachgeschoss werden gelbe
Werke von Markus Baldegger präsentiert. Ein Künstler, der sich dem
Entgrenzenden, Unfassbaren und Gefährlichen dieser Farbe stellt und
dadurch eine eigenständige Position einnimmt.
Anita Cadrian, Präsidentin
Das Gelbe Haus Flims
Dieser Text ist
jedoch momen-
tan noch ein
sogenannter
Blindtext und soll
aufzeigen,
dass er klein
gesetzt wird
und eine weitere
Informations-
quelle im Layout
darstellt.
V o r w o r t
Die Idee, gelb. Das Haus, weiss.
8 9W i e a l l e s b e g a n nE i n l e i t u n g
Das Gelbe Haus sieht gelb!
12 13E i n e F a r b e e r o b e r t e i n g a n z e s H a u s .
Gelb im gelben, weissen Haus
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Überlegungen, die mit den Jahren gereift sind
Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus.
Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali-
quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus
viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper-
diet fallunis amet..
Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi.
Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen-
tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque
sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id,
lorem ipsum endetere.
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Carmen Gasser Derungs, Remo Derungs
Künstlerische Leitung Das Gelbe Haus Flims
E i n l e i t u n g
13
Dieser Text ist
jedoch momen-
tan noch ein
sogenannter
Blindtext und soll
aufzeigen,
dass er klein
gesetzt wird
und eine weitere
Informations-
quelle im Layout
darstellt.
Dieser Text ist
jedoch momen-
tan noch ein
sogenannter
Blindtext und soll
aufzeigen,
dass er klein
gesetzt wird
und eine weitere
Informations-
quelle im Layout
darstellt.
14 15
Die Faszination der gelben Pigmente.
F a r b g e s c h i c h t e P i g m e n t e . f a s z i n i e r e n d e G e s c h e n k e d e r N a t u r .
Gummigutti, Pigment und Bindemittel:
Stefan Muntwyler, Künstler und Farbforscher.
12 13P i g m e n t e . F a s z i n i e r e n d e G e s c h e n k e d e r N a t u r .
Dieser Text ist momentan nur ein Blindtext
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Der Blindtext, schon bald richtiger Text
Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus.
Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali-
quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus
viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper-
diet fallunis amet..
Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi.
Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen-
tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque
sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id,
lorem ipsum endetere.
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Ae-
nean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim.
Dieser Text ist momentan nur ein Blindtext
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus.
Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali-
quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus
viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper-
diet fallunis amet..
Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi.
Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen-
tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque
sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id,
lorem ipsum endetere.
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Dieser Text ist blind
Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi.
Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen.
Dieser Text ist
jedoch momen-
tan noch ein
sogenannter
Blindtext und soll
aufzeigen,
dass er klein
gesetzt wird
und eine weitere
Informations-
quelle im Layout
darstellt.
F a r b g e s c h i c h t e
12 13P i g m e n t e . f a s z i n i e r e n d e G e s c h e n k e d e r N a t u r .
Dieser Text ist momentan nur ein Blindtext
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Der Blindtext, schon bald richtiger Text
Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus.
Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali-
quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus
viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper-
diet fallunis amet..
Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi.
Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen-
tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque
sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id,
lorem ipsum endetere.
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Ae-
nean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim.
Dieser Text ist momentan nur ein Blindtext
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus.
Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali-
quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus
viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper-
diet fallunis amet..
Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi.
Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen-
tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque
sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id,
lorem ipsum endetere.
Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula
eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis
parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies
nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis
enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu.
In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam
dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.
Dieser Text ist blind
Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi.
Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen.
Dieser Text ist
jedoch momen-
tan noch ein
sogenannter
Blindtext und soll
aufzeigen,
dass er klein
gesetzt wird
und eine weitere
Informations-
quelle im Layout
darstellt.
F a r b g e s c h i c h t e

Weitere ähnliche Inhalte

Andere mochten auch

Lis 704 ref midterm presentation
Lis 704 ref midterm presentationLis 704 ref midterm presentation
Lis 704 ref midterm presentationcamp117
 
клуб прикладной екологии. а. бобровицкий
клуб прикладной екологии. а. бобровицкийклуб прикладной екологии. а. бобровицкий
клуб прикладной екологии. а. бобровицкийGreen Drinks Kyiv
 
Kick Start Your Club
Kick Start Your ClubKick Start Your Club
Kick Start Your Clubgigabel
 
Магазин екологічних товарів Sexy Green
Магазин екологічних товарів Sexy GreenМагазин екологічних товарів Sexy Green
Магазин екологічних товарів Sexy GreenGreen Drinks Kyiv
 
Plant Manager, Mississauga
Plant Manager, MississaugaPlant Manager, Mississauga
Plant Manager, MississaugaStefan Danis
 
Marti Barletta | Women Make Chicago Chic
Marti Barletta | Women Make Chicago ChicMarti Barletta | Women Make Chicago Chic
Marti Barletta | Women Make Chicago ChicPaladinStaff
 
Walking Wizard to Walking Behavior
Walking Wizard to Walking BehaviorWalking Wizard to Walking Behavior
Walking Wizard to Walking Behaviorriverguardian
 
Cambridge staffing solutions
Cambridge  staffing solutionsCambridge  staffing solutions
Cambridge staffing solutionsgreg_fishman2000
 
Susan Wassel | Evolving Your Market & Using New Media to Capture the Wome...
Susan Wassel | Evolving Your Market & Using New Media to Capture the Wome...Susan Wassel | Evolving Your Market & Using New Media to Capture the Wome...
Susan Wassel | Evolving Your Market & Using New Media to Capture the Wome...PaladinStaff
 
The not-for-profit finance software survey 2013
The not-for-profit finance software survey 2013The not-for-profit finance software survey 2013
The not-for-profit finance software survey 2013Access Group
 
Sitting Less at Work: a Priority Map
Sitting Less at Work: a Priority MapSitting Less at Work: a Priority Map
Sitting Less at Work: a Priority Mapriverguardian
 
Euskara, euskal herriko hizkuntza
Euskara, euskal herriko hizkuntzaEuskara, euskal herriko hizkuntza
Euskara, euskal herriko hizkuntzaBerakruz
 

Andere mochten auch (20)

Lis 704 ref midterm presentation
Lis 704 ref midterm presentationLis 704 ref midterm presentation
Lis 704 ref midterm presentation
 
sydblack1727gmail.com
sydblack1727gmail.comsydblack1727gmail.com
sydblack1727gmail.com
 
April 2016 Tom CV
April 2016 Tom CVApril 2016 Tom CV
April 2016 Tom CV
 
Suzanndesigns2
Suzanndesigns2Suzanndesigns2
Suzanndesigns2
 
Toloka info
Toloka infoToloka info
Toloka info
 
клуб прикладной екологии. а. бобровицкий
клуб прикладной екологии. а. бобровицкийклуб прикладной екологии. а. бобровицкий
клуб прикладной екологии. а. бобровицкий
 
Kick Start Your Club
Kick Start Your ClubKick Start Your Club
Kick Start Your Club
 
Green Awards
Green Awards Green Awards
Green Awards
 
вільна енергія
вільна енергіявільна енергія
вільна енергія
 
Магазин екологічних товарів Sexy Green
Магазин екологічних товарів Sexy GreenМагазин екологічних товарів Sexy Green
Магазин екологічних товарів Sexy Green
 
Plant Manager, Mississauga
Plant Manager, MississaugaPlant Manager, Mississauga
Plant Manager, Mississauga
 
зелені свята
зелені святазелені свята
зелені свята
 
Marti Barletta | Women Make Chicago Chic
Marti Barletta | Women Make Chicago ChicMarti Barletta | Women Make Chicago Chic
Marti Barletta | Women Make Chicago Chic
 
Walking Wizard to Walking Behavior
Walking Wizard to Walking BehaviorWalking Wizard to Walking Behavior
Walking Wizard to Walking Behavior
 
Acqueon iQ 3.0 Brochure
Acqueon iQ 3.0 BrochureAcqueon iQ 3.0 Brochure
Acqueon iQ 3.0 Brochure
 
Cambridge staffing solutions
Cambridge  staffing solutionsCambridge  staffing solutions
Cambridge staffing solutions
 
Susan Wassel | Evolving Your Market & Using New Media to Capture the Wome...
Susan Wassel | Evolving Your Market & Using New Media to Capture the Wome...Susan Wassel | Evolving Your Market & Using New Media to Capture the Wome...
Susan Wassel | Evolving Your Market & Using New Media to Capture the Wome...
 
The not-for-profit finance software survey 2013
The not-for-profit finance software survey 2013The not-for-profit finance software survey 2013
The not-for-profit finance software survey 2013
 
Sitting Less at Work: a Priority Map
Sitting Less at Work: a Priority MapSitting Less at Work: a Priority Map
Sitting Less at Work: a Priority Map
 
Euskara, euskal herriko hizkuntza
Euskara, euskal herriko hizkuntzaEuskara, euskal herriko hizkuntza
Euskara, euskal herriko hizkuntza
 

Gelb seite 1-10

  • 1. DAS GELBE HAUS FLIMS dasgelbehausflims.ch gelb! Die Ausstellung einer Farbe. Die Publikation zur Ausstellung einer Farbe. 27.12.15 –10.4.16 / 26.6.16–23.10.16 Di–So 14–18 DAS GELBE HAUS FLIMS Via Nova 60, 7017 Flims Telefon +41 81 936 74 14 www.dasgelbehausflims.chgelb! Warum eigentlich gelb? 6 7A m A n f a n g s t a n d e n F r a g e n Flims sieht Weiss Der Architekt Rudolf Olgiati schenkte der Gemeinde Flims seine Kul- turgüter-Sammlung und wünschte sich im Gegenzug, dass man das jah- relang leer gestandene Wohn- und Gewerbehaus in Flims-Dorf erhalten möge. Es sollte saniert und umgebaut werden und schliesslich als Museum dienen. Und, das ursprünglich gelbe Haus sollte mit weisser Farbe angestrichen werden. Diese Aufgabe übernahm 1997 sein Sohn, der Ar- chitekt Valerio Olgiati, dessen Umbau seit vielen Jahren bei Besuchern hohes Ansehen geniesst. Das Gebäude, heute eine Ikone der Architek- tur Graubündens, wurde seinerzeit bis auf seine Aussenhülle vollstän- dig ausgekernt. Es erhielt ein neu konzipiertesDach sowie einen neuen Eingang. Flims sieht Gelb Im “weissen” Gelben Haus Flims dreht sich alles um die hellste Farbe im Spektrum. Von Ährengelb bis Zitronengelb – in Kultur, Natur, Ge- schichte, Wissenschaft und Kunst. Gelb polarisiert Ob Bevorzugung oder Ablehnung – die Empfindungen sind kulturspezi- fisch. Für die einen vermittelt die Farbe Heiterkeit, Frohmut und Ziel- strebigkeit; für die anderen Neid, Geiz und Eifersucht. Im alten China war das kaiserliche Gelb göttlich. In Frankreich ist es hingegen höchst unbeliebt. Die Ablehnung hat historische Gründe. Gelb war über Jahr- hunderte eine Warnfarbe mit der Aussenseiter wie Juden oder Prostitu- ierte stigmatisiert wurden. Und in der Tierwelt halten sich zahlreiche Arten mit einer gelbschwarzen Färbung Fressfeinde vom Hals. Von Alltagsobjekten zu Kunstschätzen Spannend, wie Gelb in Kombination mit anderen Farben die Gefühlsla- ge zum Kippen bringt. In Verbindung mit Orange und Rot hat Gelb den Farbklang des Vergnügens. Und so ist auch die ganze Ausstellung. Sie zeigt über hundert Dinge in allen Gelbtönen und erklärt, warum diese nur Gelb sein können. Wer weiss schon, warum der Käse fahlgelb ist, bestimmte Vogelarten kanariengelb leuchten oder der Montag in Thai- land gelb ist? Der Spannungsbogen reicht von verblüffenden Erklärun- gen zu banalen gelben Alltagsgegenständen wie Aromat-Dosen oder Post-It-Zetteln über gelbe Geschichten aus dem Mittelalter bis hin zu exotischen Kunstschätzen wie eine Leihgabe des Museums Rietberg, die im mythischen Indischgelb strahlt. Ein Panoptikum mit Geschich- ten über Geschichten – unprätentiös und locker präsentiert. Farbenlehre und Kunst Ein Höhepunkt der Ausstellung bildet das Gelb-Spektrum, das 108 verschiedene Farbmuster von Stefan Muntwyler umfasst und den Un- terschied zwischen natürlichen und synthetischen Mineral-, Tier- und Pflanzenfarben auf sinnliche Weise aufzeigt. Gelb auf allen Etagen Die drei Stockwerke des Gelben Hauses bieten unterschiedliche Erleb- nisbereiche. Während die Besucherinnen und Besucher im Erdgeschoss eine poetische Einstimmung auf das Farbphänomen erfahren, explo- diert Gelb im ersten Obergeschoss. Und im Dachgeschoss werden gelbe Werke von Markus Baldegger präsentiert. Ein Künstler, der sich dem Entgrenzenden, Unfassbaren und Gefährlichen dieser Farbe stellt und dadurch eine eigenständige Position einnimmt. Anita Cadrian, Präsidentin Das Gelbe Haus Flims Dieser Text ist jedoch momen- tan noch ein sogenannter Blindtext und soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informations- quelle im Layout darstellt. V o r w o r t Die Idee, gelb. Das Haus, weiss. 8 9W i e a l l e s b e g a n nE i n l e i t u n g Das Gelbe Haus sieht gelb! 12 13E i n e F a r b e e r o b e r t e i n g a n z e s H a u s . Gelb im gelben, weissen Haus Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Überlegungen, die mit den Jahren gereift sind Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali- quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper- diet fallunis amet.. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen- tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, lorem ipsum endetere. Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Carmen Gasser Derungs, Remo Derungs Künstlerische Leitung Das Gelbe Haus Flims E i n l e i t u n g 13 Dieser Text ist jedoch momen- tan noch ein sogenannter Blindtext und soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informations- quelle im Layout darstellt. Dieser Text ist jedoch momen- tan noch ein sogenannter Blindtext und soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informations- quelle im Layout darstellt. 14 15 Die Faszination der gelben Pigmente. F a r b g e s c h i c h t e P i g m e n t e . f a s z i n i e r e n d e G e s c h e n k e d e r N a t u r . Gummigutti, Pigment und Bindemittel: Stefan Muntwyler, Künstler und Farbforscher. 12 13P i g m e n t e . F a s z i n i e r e n d e G e s c h e n k e d e r N a t u r . Dieser Text ist momentan nur ein Blindtext Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Der Blindtext, schon bald richtiger Text Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali- quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper- diet fallunis amet.. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen- tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, lorem ipsum endetere. Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Ae- nean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Dieser Text ist momentan nur ein Blindtext Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali- quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper- diet fallunis amet.. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen- tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, lorem ipsum endetere. Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Dieser Text ist blind Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen. Dieser Text ist jedoch momen- tan noch ein sogenannter Blindtext und soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informations- quelle im Layout darstellt. F a r b g e s c h i c h t e 12 13P i g m e n t e . f a s z i n i e r e n d e G e s c h e n k e d e r N a t u r . Dieser Text ist momentan nur ein Blindtext Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Der Blindtext, schon bald richtiger Text Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali- quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper- diet fallunis amet.. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen- tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, lorem ipsum endetere. Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Ae- nean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Dieser Text ist momentan nur ein Blindtext Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali- quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper- diet fallunis amet.. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen- tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, lorem ipsum endetere. Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Dieser Text ist blind Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen. Dieser Text ist jedoch momen- tan noch ein sogenannter Blindtext und soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informations- quelle im Layout darstellt. F a r b g e s c h i c h t e 00 00O f t s t e h t a u c h G e l b a u f d e m E i n k a u f s z e t t e l .K u l i n a r i k Von Safran und Kurkuma. Von Yves Schumacher 12 13O f t s t e h t a u c h G e l b a u f d e m E i n k a u f s z e t t e l . Dieser Text ist momentan nur ein Blindtext Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Der Blindtext, schon bald richtiger Text Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali- quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper- diet fallunis amet.. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen- tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, lorem ipsum endetere. Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Ae- nean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Dieser Text ist jedoch momen- tan noch ein sogenannter Blindtext und soll aufzeigen, K u l i n a r i k Dieser Text ist jedoch momen- tan noch ein sogenannter Blindtext und soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informations- quelle im Layout darstellt. 13 Poetische Einstimmung auf das Farbphänomen Gelb Dieser Text ist jedoch momen- tan noch ein sogenannter Blindtext und soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informations- quelle im Layout darstellt. Dieser Text ist jedoch momen- tan noch ein sogenannter Blindtext und soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informations- quelle im Layout darstellt. 20 21 Die Gelben Häuser 16 17A u c h a n d e r s w o . Gelb und nicht etwa weiss Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Dieser Text ist jedoch mo- mentan noch ein sogenann- terd soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informationsquelle im Layout darstellt. Dieser Text ist jedoch mo- mentan noch ein sogenann- terd soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informationsquelle im Layout darstellt. Dieser Text ist jedoch mo- mentan noch ein sogenann- terd soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informationsquelle im Layout darstellt. Dieser Text ist jedoch mo- mentan noch ein sogenann- terd soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informationsquelle im Layout darstellt. Dieser Text ist jedoch mo- mentan noch ein sogenann- terd soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informationsquelle im Layout darstellt. Dieser Text ist jedoch mo- mentan noch ein sogenann- terd soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informationsquelle im Layout darstellt. Dieser Text ist jedoch mo- mentan noch ein sogenann- terd soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informationsquelle im Layout darstellt. Dieser Text ist jedoch mo- mentan noch ein sogenann- terd soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informationsquelle im Layout darstellt. Dieser Text ist jedoch mo- mentan noch ein sogenann- terd soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informationsquelle im Layout darstellt. A r c h i t e k t u r Die Gelben Häuser 16 17A u c h a n d e r s w o . Im Inland und im Ausland. Wer hätte das gedacht? Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 Dieser Text ist jedoch 2 momentan noch ein sogenannter 3 Blindtext und soll aufzeigen, 4 dass er klein gesetzt wird 5 und eine weite- re Informations 6 quelle im Lay- out darstellt. 7 dass er klein gesetzt wird 8 und eine weite- re Informations 9 quelle im Lay- out darstellt. A r c h i t e k t u r 16 17W e i s s , e i n e k l a r e E n t s c h e i d u n g . Valerio Olgiati „Das Gelbe Haus Flims wird weiss. Mein Vater Rudolf Olgiati wollte das so.“ A r c h i t e k t u r Vom kleinbürgerlichen, gelben Haus an der Via Nova zur Kulturstätte von Flims. 00 00E i n e g e l u n g e n e V e r w a n d l u n g . «Das kleinbürgerliche Haus, mitten im Ort und am Scheitelpunkt einer leichten Kurve situiert, so dass es sich dem Blick der Passanten in bei- den Richtungen unausweichlich darbietet, hatte seit Jahrzehnten leer gestanden und früher einen Gemüseladen und Wohnungen beherbergt. Um dieses für Ausstellungen dienlich zu machen, war im Inneren ein radikaler Umbau notwendig. Valerio Olgiati hat das Haus bis auf die Hülle ausgekernt, den Eingang von der Strassen- auf die östliche Seitenfassade verlegt und auch das Dach neu konzipiert. In die ausgekernte Hülle setzt Olgiati eine für alle Geschosse iden- tische Boden-/Deckenstruktur, die die Räume auf der Grundlage des tragenden Balkenkreuzes und durch die wechselnde Laufrichtung der Riemen bzw. Balken in vier unterschiedlich grosse Felder gliedert. ... Die dergestalt geometrische Innenstruktur wird selbst jedoch von einem Element des Zufalls geprägt: die Verbindung des Balkenkreuzes und damit auch die Position des stützenden Holzpfeilers ist frei ge- wählt. Im Dachgeschoss mutiert das nicht mehr tragende Balkenkreuz im Verein mit dem schräg zur Dachspitze abgewinkelten Pfeiler zu einer expressiven Raumplastik, welche die innere Struktur des Hauses offenlegt und gleichzeitig irritierend überhöht. Damit entstehen Innenräume, die mit der ursprünglichen Gestalt des Hauses und seiner damaligen Nutzung vollkommen gebrochen haben. Die entschiedenste Umformung freilich hat die eigentliche Epidermis des Hauses erfahren. Der sehr glatte, flächig in Erscheinung tretende Verputz, wie er früher für einen Grossteil der gewöhnlichen Bauten aus dem 19. Jahrhundert charakteristisch war, ist vollständig abgeschlagen. Die zu schliessenden Öffnungen sind mit Ortsbeton gefüllt; auch die neuen Fensterlaibungen und über der obersten Fensterreihe ein das ursprüngliche Haus überhöhendes Band bindet schliesslich diese neuen Flicken in die alte Substanz aus grob gemauertem Bruchstein ein.» (Heinrich Helfenstein) Aus: Valerio Olgiati, Das Gelbe Haus, Kunsthaus Bregenz, archiv kunst architektur, Werkdokumente 19 (Hatje Cantz Verlag 2000) Dieser Text ist jedoch momen- tan noch ein sogenannter Blindtext und soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informations- quelle im Layout darstellt. A r c h i t e k t u r 13 Über 100 Themen und Objekte, die nur Gelb sein können – heiter, verrückt oder goldig. Alles Gelb, von Ährengelb bis Zitronengelb. In Kultur, Natur, Geschichte, Wissenschaft, Architektur, Kulinarik und Kommunikation. 20 G e l b , g e l b , g e l b u n d g e l b .V a r i a & C u r i o s a “giallo”00 00 Il mèl d’aviuls, il sulegl, la frina da pulenta, ils èrs e lur graun madir, strom e paglia, la flur sulegl, las flurs piertg e las flurs dalla rava dad ieli, la steilina melna ed il treifegl mellen. Lura il mellen d’iev, pischada culada e pieun culau, bizzochels cun ca- schiel d’alp suravi, il risott cun safrauna, il buliu mellen, la citrona ed il vin da messa. La feglia d’atun, las guilas dils larischs avon che ellas crodan. Denton era il venter da litgivas da funs ed il venter dalla ballacua. La mustga melna vulan ins buca en casa, la sdrema melna dils pedunz ei denton beinvegnida, la carta melna dattan ins bugen a sportists nun- corrects. Candeilas melnas ord tschera naturala ein las pli bialas, mo igl aur ed ils marenghins ein era beinvegni. Pli baul eran las brevs cun la paga dall’jamna da miu bab melnas. Grass ei savens mellens, cu el ei rontschs, era quel d’ureglia. Melna seigi la pial dils chinès, mo segiramein il Flum Mellen el nord dalla China. Tgei bin mellen! Mia preferenza persunala Mellens ein plinavon quels che han la mellania, mo era las bialas mattas cun cavegls d’aur. Ei dat denton era mattas melnas putridas e zuffernadas. Melna era la fatscha dils paders e la caplutta dils morts suenter treis dis, cu nus visitaven els en claustra. Mo mellens ein era ils mellens dil fèl, dalla gretta e scuidonza, quels che sevilentan e vegnan “mellens sc’in sterpin”. Rosas melnas eran la flur preferida da dunna Irma, malgrad che mellen vala sco colur dalla faulsadad. Specialmein bials pareva a mi il capi mellen dalla stria da Magun, aschibein sco ils cuirass da zuolper dalla cavallaria apocaliptica ord la Palentada da S. Gion. Ils Talians dian “giallo” e manegian cun quei enzatgei mellen ed in cri- mi. E finalmein: Melna ei ina casa a Flem. Tschiens sorts da mellen. E tuts fan surstar ins da vegnir mellens! Plaids meins usitai: ballacua: Bachstelze; buliu mellen: Pfifferling; mellen d’ureglia: Ohrenschmalz; mustga melna: Bremse; putriu: schmutzig, fahl, blassgelb; rava dad ieli: Raps; sterpin: Sauerdorn, Berberitze; zuffernau: schlecht aussehend. Fontauna: Dicziunari Rumantsch Grischun, art. mellan, vol14, 2015. Iso Camartin G e l b u n d d i e R ä t o r o m a n i s c h e S p r a c h e Der Gelbe Stern. Der Gelbe Stern (Judenstern) war ein vom nationalsozialistischen Regime ein- geführtes Zwangskennzeichen für Personen, die nach den Nürnberger Gesetzen von 1935 rechtlich als Juden galten. Er ist dem Davidstern nachempfunden und enthält die schwarze Aufschrift „Jude“, die mit seinen geschwungenen Buchstaben die hebräische Schrift ver- höhnen soll. Das Kennzeichen wurde 1939 im besetzten Polen und 1941 im Deutschen Reich, dann auch in weiteren von Deutschland besetzten Gebieten angeordnet. Dies führte die 1933 begonnene soziale Ausgrenzung, Diskriminierung und De- mütigung der jüdischen Minderheit fort. Mit dem Gelben Stern gezeichnet, liessen sich die Juden für die Deportationen in die Konzentrations- und Vernichtungslager leicht auffinden. Der Judenstern war somit eine öffentlich sichtbare Vorkehrung zur Durchfüh- rung des Holocausts. 00 Der Judenstern, gelber Baumwoll- stoff, Konzentrati- onslager Theresien- stadt, 1941–1945 Der Judenstern musste auf die KZ- Häftlingskleidung aufgenäht werden. Leihgabe: Jüdisches Museum der Schweiz, Basel Unvergessliches Gelb. 00D i s k r i m i n i e r u n g 0020 G e l b u n d d i e K u n s tK u n s t Giotto ... Dieser Text ist jedoch mo- mentan noch ein sogenann- terd soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informationsquelle im Layout darstellt. ... Giotto, Van Gogh, Naumann & Co. Von Stefan Kunz. 00 00G e l b u n d d i e K u n s t . Dieser Text ist momentan nur ein Blindtext Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Der Blindtext, schon bald richtiger Text Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali- quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper- diet fallunis amet.. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen- tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, lorem ipsum endetere. Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Ae- nean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Dieser Text ist momentan nur ein Blindtext Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali- quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper- diet fallunis amet.. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen- tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, lorem ipsum endetere. Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Dieser Text ist blind Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen. Dieser Text ist jedoch momen- tan noch ein sogenannter Blindtext und soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informations- quelle im Layout darstellt. K u n s t 00 00G e l b u n d d i e K u n s t . Vincent van Gogh und das gelbe Haus in Arles. Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali- quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper- diet fallunis amet.. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen- tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, lorem ipsum endetere. Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Dieser Text ist blind Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen. Dieser Text ist jedoch momen- tan noch ein sogenannter Blindtext und soll aufzeigen, K u n s t 13 Yellow Store, Markus Baldegger. 20 21E s g i b t n i c h t s , d a s e s n i c h t g i b t . Dieser Text ist jedoch mo- mentan noch ein sogenann- terd soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informationsquelle im Layout darstellt. K u n s t 1320 21E s g i b t n i c h t s , d a s e s n i c h t g i b t . Yellow Store, Markus Baldegger. Dieser Text ist jedoch mo- mentan noch ein sogenann- terd soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informationsquelle im Layout darstellt. K u n s t 0020 Poetische Einstimmung auf das Farbphänomen Gelb Dieser Text ist jedoch momen- tan noch ein sogenannter Blindtext und soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informations- quelle im Layout darstellt. Dieser Text ist jedoch momen- tan noch ein sogenannter Blindtext und soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informations- quelle im Layout darstellt. G e l b u n d d i e S i n n e E s s c h e i n t n i c h t w i e e s i s t . 16 17W e i s s , e i n e k l a r e E n t s c h e i d u n g . Valerio Olgiati „Das Gelbe Haus Flims wird weiss. Mein Vater Rudolf Olgiati wollte das so.“ A r c h i t e k t u r Alles Gelb, von Ährengelb bis Zitronengelb. In Kultur, Natur, Geschichte, Wissenschaft, Architektur, Kulinarik und Kommunikation. Über 100 Themen und Objekte, die nur Gelb sein können – heiter, verrückt oder goldig. V a r i a & C u r i o s a20 G e l b , g e l b , g e l b u n d g e l b . 13 Impressum Dieser Text ist Dolor sit amet, consectetuer Der Blindtext, schon bald Vivamus elemen Dieser Text ist Dolor sit amet, consectetuer Der Blindtext, schon bald Vivamus elemen Dieser Text ist Dolor sit amet, consectetuer Der Blindtext, schon bald Vivamus elemen Dieser Text ist Dolor sit amet, consectetuer Der Blindtext, schon bald Vivamus elemen Dieser Text ist Dolor sit amet, consectetuer Der Blindtext, schon bald Vivamus elemen 00 g e l b ! E i n g r o s s e r D a n k a n A l l e . 00 Dieser Text ist Dolor sit amet, consectetuer Der Blindtext, schon bald Vivamus elemen Dieser Text ist Dolor sit amet, consectetuer Der Blindtext, schon bald Vivamus elemen Dieser Text ist Dolor sit amet, consectetuer Der Blindtext, schon bald Vivamus elemen Dieser Text ist Dolor sit amet, consectetuer Der Blindtext, schon bald Vivamus elemen Dieser Text ist Dolor sit amet, consectetuer Der Blindtext, schon bald Vivamus elemen Dieser Text ist Dolor sit amet, consectetuer Vivamus elemen Dieser Text ist Dolor sit amet, consectetuer Der Blindtext, schon bald Vivamus elemen Dieser Text ist Dolor sit amet, consectetuer Der Blindtext, schon bald Vivamus elemen Dieser Text ist Dolor sit amet, consectetuer Der Blindtext, schon bald Vivamus elemen Dieser Text ist Dolor sit amet, consectetuer Der Blindtext, schon bald Vivamus elemen Dieser Text ist Dolor sit amet, consectetuer Der Blindtext, schon bald Vivamus elemen Dieser Text ist Dolor sit amet, consectetuer Der Blindtext, schon bald Vivamus elemen Dieser Text ist Dolor sit amet, consectetuer Der Blindtext, schon bald Vivamus elemen Dieser Text ist Dolor sit amet, consectetuer Der Blindtext, schon bald Vivamus elemen Dieser Text ist Dolor sit amet, consectetuer Der Blindtext, schon bald Vivamus elemen “giallo”00 00 Il mèl d’aviuls, il sulegl, la frina da pulenta, ils èrs e lur graun madir, strom e paglia, la flur sulegl, las flurs piertg e las flurs dalla rava dad ieli, la steilina melna ed il treifegl mellen. Lura il mellen d’iev, pischada culada e pieun culau, bizzochels cun ca- schiel d’alp suravi, il risott cun safrauna, il buliu mellen, la citrona ed il vin da messa. La feglia d’atun, las guilas dils larischs avon che ellas crodan. Denton era il venter da litgivas da funs ed il venter dalla ballacua. La mustga melna vulan ins buca en casa, la sdrema melna dils pedunz ei denton beinvegnida, la carta melna dattan ins bugen a sportists nun- corrects. Candeilas melnas ord tschera naturala ein las pli bialas, mo igl aur ed ils marenghins ein era beinvegni. Pli baul eran las brevs cun la paga dall’jamna da miu bab melnas. Grass ei savens mellens, cu el ei rontschs, era quel d’ureglia. Melna seigi la pial dils chinès, mo segiramein il Flum Mellen el nord dalla China. Tgei bin mellen! Mia preferenza persunala Mellens ein plinavon quels che han la mellania, mo era las bialas mattas cun cavegls d’aur. Ei dat denton era mattas melnas putridas e zuffernadas. Melna era la fatscha dils paders e la caplutta dils morts suenter treis dis, cu nus visitaven els en claustra. Mo mellens ein era ils mellens dil fèl, dalla gretta e scuidonza, quels che sevilentan e vegnan “mellens sc’in sterpin”. Rosas melnas eran la flur preferida da dunna Irma, malgrad che mellen vala sco colur dalla faulsadad. Specialmein bials pareva a mi il capi mellen dalla stria da Magun, aschibein sco ils cuirass da zuolper dalla cavallaria apocaliptica ord la Palentada da S. Gion. Ils Talians dian “giallo” e manegian cun quei enzatgei mellen ed in cri- mi. E finalmein: Melna ei ina casa a Flem. Tschiens sorts da mellen. E tuts fan surstar ins da vegnir mellens! Plaids meins usitai: ballacua: Bachstelze; buliu mellen: Pfifferling; mellen d’ureglia: Ohrenschmalz; mustga melna: Bremse; putriu: schmutzig, fahl, blassgelb; rava dad ieli: Raps; sterpin: Sauerdorn, Berberitze; zuffernau: schlecht aussehend. Fontauna: Dicziunari Rumantsch Grischun, art. mellan, vol14, 2015. Iso Camartin G e l b u n d d i e R ä t o r o m a n i s c h e S p r a c h e
  • 2. DAS GELBE HAUS FLIMS dasgelbehausflims.ch gelb! Die Ausstellung einer Farbe.
  • 4. Die Publikation zur Ausstellung einer Farbe. 27.12.15 –10.4.16 / 26.6.16–23.10.16 Di–So 14–18 DAS GELBE HAUS FLIMS Via Nova 60, 7017 Flims Telefon +41 81 936 74 14 www.dasgelbehausflims.chgelb!
  • 5. Warum eigentlich gelb? 6 7A m A n f a n g s t a n d e n F r a g e n Flims sieht Weiss Der Architekt Rudolf Olgiati schenkte der Gemeinde Flims seine Kul- turgüter-Sammlung und wünschte sich im Gegenzug, dass man das jah- relang leer gestandene Wohn- und Gewerbehaus in Flims-Dorf erhalten möge. Es sollte saniert und umgebaut werden und schliesslich als Museum dienen. Und, das ursprünglich gelbe Haus sollte mit weisser Farbe angestrichen werden. Diese Aufgabe übernahm 1997 sein Sohn, der Ar- chitekt Valerio Olgiati, dessen Umbau seit vielen Jahren bei Besuchern hohes Ansehen geniesst. Das Gebäude, heute eine Ikone der Architek- tur Graubündens, wurde seinerzeit bis auf seine Aussenhülle vollstän- dig ausgekernt. Es erhielt ein neu konzipiertesDach sowie einen neuen Eingang. Flims sieht Gelb Im “weissen” Gelben Haus Flims dreht sich alles um die hellste Farbe im Spektrum. Von Ährengelb bis Zitronengelb – in Kultur, Natur, Ge- schichte, Wissenschaft und Kunst. Gelb polarisiert Ob Bevorzugung oder Ablehnung – die Empfindungen sind kulturspezi- fisch. Für die einen vermittelt die Farbe Heiterkeit, Frohmut und Ziel- strebigkeit; für die anderen Neid, Geiz und Eifersucht. Im alten China war das kaiserliche Gelb göttlich. In Frankreich ist es hingegen höchst unbeliebt. Die Ablehnung hat historische Gründe. Gelb war über Jahr- hunderte eine Warnfarbe mit der Aussenseiter wie Juden oder Prostitu- ierte stigmatisiert wurden. Und in der Tierwelt halten sich zahlreiche Arten mit einer gelbschwarzen Färbung Fressfeinde vom Hals. Von Alltagsobjekten zu Kunstschätzen Spannend, wie Gelb in Kombination mit anderen Farben die Gefühlsla- ge zum Kippen bringt. In Verbindung mit Orange und Rot hat Gelb den Farbklang des Vergnügens. Und so ist auch die ganze Ausstellung. Sie zeigt über hundert Dinge in allen Gelbtönen und erklärt, warum diese nur Gelb sein können. Wer weiss schon, warum der Käse fahlgelb ist, bestimmte Vogelarten kanariengelb leuchten oder der Montag in Thai- land gelb ist? Der Spannungsbogen reicht von verblüffenden Erklärun- gen zu banalen gelben Alltagsgegenständen wie Aromat-Dosen oder Post-It-Zetteln über gelbe Geschichten aus dem Mittelalter bis hin zu exotischen Kunstschätzen wie eine Leihgabe des Museums Rietberg, die im mythischen Indischgelb strahlt. Ein Panoptikum mit Geschich- ten über Geschichten – unprätentiös und locker präsentiert. Farbenlehre und Kunst Ein Höhepunkt der Ausstellung bildet das Gelb-Spektrum, das 108 verschiedene Farbmuster von Stefan Muntwyler umfasst und den Un- terschied zwischen natürlichen und synthetischen Mineral-, Tier- und Pflanzenfarben auf sinnliche Weise aufzeigt. Gelb auf allen Etagen Die drei Stockwerke des Gelben Hauses bieten unterschiedliche Erleb- nisbereiche. Während die Besucherinnen und Besucher im Erdgeschoss eine poetische Einstimmung auf das Farbphänomen erfahren, explo- diert Gelb im ersten Obergeschoss. Und im Dachgeschoss werden gelbe Werke von Markus Baldegger präsentiert. Ein Künstler, der sich dem Entgrenzenden, Unfassbaren und Gefährlichen dieser Farbe stellt und dadurch eine eigenständige Position einnimmt. Anita Cadrian, Präsidentin Das Gelbe Haus Flims Dieser Text ist jedoch momen- tan noch ein sogenannter Blindtext und soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informations- quelle im Layout darstellt. V o r w o r t
  • 6. Die Idee, gelb. Das Haus, weiss. 8 9W i e a l l e s b e g a n nE i n l e i t u n g
  • 7. Das Gelbe Haus sieht gelb! 12 13E i n e F a r b e e r o b e r t e i n g a n z e s H a u s . Gelb im gelben, weissen Haus Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Überlegungen, die mit den Jahren gereift sind Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali- quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper- diet fallunis amet.. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen- tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, lorem ipsum endetere. Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Carmen Gasser Derungs, Remo Derungs Künstlerische Leitung Das Gelbe Haus Flims E i n l e i t u n g
  • 8. 13 Dieser Text ist jedoch momen- tan noch ein sogenannter Blindtext und soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informations- quelle im Layout darstellt. Dieser Text ist jedoch momen- tan noch ein sogenannter Blindtext und soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informations- quelle im Layout darstellt. 14 15 Die Faszination der gelben Pigmente. F a r b g e s c h i c h t e P i g m e n t e . f a s z i n i e r e n d e G e s c h e n k e d e r N a t u r .
  • 9. Gummigutti, Pigment und Bindemittel: Stefan Muntwyler, Künstler und Farbforscher. 12 13P i g m e n t e . F a s z i n i e r e n d e G e s c h e n k e d e r N a t u r . Dieser Text ist momentan nur ein Blindtext Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Der Blindtext, schon bald richtiger Text Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali- quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper- diet fallunis amet.. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen- tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, lorem ipsum endetere. Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Ae- nean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Dieser Text ist momentan nur ein Blindtext Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali- quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper- diet fallunis amet.. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen- tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, lorem ipsum endetere. Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Dieser Text ist blind Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen. Dieser Text ist jedoch momen- tan noch ein sogenannter Blindtext und soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informations- quelle im Layout darstellt. F a r b g e s c h i c h t e
  • 10. 12 13P i g m e n t e . f a s z i n i e r e n d e G e s c h e n k e d e r N a t u r . Dieser Text ist momentan nur ein Blindtext Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Der Blindtext, schon bald richtiger Text Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali- quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper- diet fallunis amet.. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen- tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, lorem ipsum endetere. Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Ae- nean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Dieser Text ist momentan nur ein Blindtext Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Ali- quam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imper- diet fallunis amet.. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen- tum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, lorem ipsum endetere. Dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Dieser Text ist blind Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimen. Dieser Text ist jedoch momen- tan noch ein sogenannter Blindtext und soll aufzeigen, dass er klein gesetzt wird und eine weitere Informations- quelle im Layout darstellt. F a r b g e s c h i c h t e