2. Agustín Fernández Paz
1. A súa xuventude foi clave para a súa obra, como Vostede mesmo recoñece. Até que punto esta etapa o marcou a Vostede? E á
súa posterior obra literaria? Foron aquelas lecturas de xuventude (Allan Poe, Verne, Fdez. Flórez) unidas ao seu espírito
fabulador os que condicionaron a súa literatura posterior?
Máis que a xuventude, eu diría que o foi a infancia. Na infancia é cando descobres o mundo, cando aprendes os nomes das cousas,
cando calquera experiencia queda gravada a ferro… E si, aquelas lecturas influíronme moito, Poe e Verne, e Salgari, por riba
doutros. E, xaora, os tebeos. Capitán Trueno, Superman, Hazañas Bélicas…
2. Estráñanos que un neno fantasioso, fabulador, inventor de historias de
ficción... dese o seu primeiro paso diplomándose en Enxeñería Mecánica.
Que lembra daquelas súas primeiras experiencias como Perito Industrial
Mecánico?
Para comprender ben isto, hai que reflexionar sobre como eran aqueles
tempos. No ano 1961, meu pai presentoume a un exame para conseguir
becas nas Universidades Laborais. Daquela, en Vilalba non había instituto,
era a oportunidade de poder estudar un fillo de clase traballadora. E alá
fun, á impresionante UL de Xixón. Aló pasei sete anos da miña vida. E alí
fixen estudos técnicos, eran os únicos que se podían facer. De calquera
xeito, debo recoñecer que me gustaban, sobre todo Matemáticas e Física, e Con Xavier P. DoCampo (dereita) e Paco Martín
tamén traballar nas máquinas, especialmente no torno. Acabei a carreira
(esquerda), os outros dous membros da
de Perito Industrial (catro anos, os dous primeiros moi duros) e mesmo
traballei en Barcelona. Pero acabaron gañando os libros, que eran a outra denominada «xeración Lamote». Lugo, 2009.
gran paixón.
3. Conforme aínda segue a dicir que lle encanta que lle narren historias, xa vén esta afección desde os seus primeiros anos?
Cantas historias escoitadas ao longo da súa vida pasaron a se plasmar na súa obra?
Creo que non son só eu, creo que lle encanta a calquera persoa. No meu caso, é certo que aínda puiden vivir os anos en que a
narración oral tiña unha presenza moi grande. Coñecín grandes narradores: a señora Xenerosa, o señor Celestino… xente que
tiñan esa habilidade para crear un mundo coas palabras. Esas historias non están nos meus libros, pero si está o seu espírito.
miércoles 9 de enero de 2013
3. Agustín Fernández Paz
Bernardino Graña
4. Sempre foi un firme loitador e traballador a prol da renovación pedagóxica e, como non, da normalización lingüística do
noso idioma. A que vén esta súa teimosía? É isto froito da realidade que Vostede enxergou de sempre sobre todo a través da
súa actividade docente?
O labor de ensinar foi a actividade fundamental da miña vida. Era a miña vocación, a que me fixo cambiar o rumbo da miña vida
e abandonar a perspectiva dunha vida traballando na empresa. E si, se un se embarca nunha decisión así, ten que ser para
apostar por unha educación anovadora, para facelo o mellor posible e abrir camiños. A inmersión na defensa da lingua forma
parte dese espírito reformador.
5. Por que se decantou de sempre pola literatura infanto-xuvenil? Como nos podería explicar que a súa única novela
“adulta” (“Non hai noite tan longa”) non aparecese até o 2011? Ou será que algunha outra novela aínda fica por aí anónima?
Iso sería moi longo de contar. Comecei a escribir libros xuvenís, e tamén infantís, porque daquela era o que quizais se necesitaba.
Tamén por ser docente, xaora. E porque, grazas a iso, puiden ler unha boa parte da mellor LIX mundial. Como non seguir a estela
de Roald Dahl, Michael Ende, Gianni Rodari ou Christine Nöstlinger?
Si, oficialmente, a miña única novela de adultos é Non hai noite tan longa. Mais, se o miramos doutro xeito, creo que unha parte
dos meus libros encaixan tamén na literatura que lles gusta ás persoas adultas. Son os que eu chamo libros “de fronteira”, como
poden ser Fantasmas de luz, Aire negro, Corredores de sombras…
E claro que hai novelas que quedan no caixón. Entre elas, a que puido ser a primeira novela policial galega… de chegar a publicala.
Escribina a raíz dos intentos de instalar unha central nuclear en Xove, na costa luguesa. Mais o certo é que quedou inacabada.
6. Supoñemos que Vostede se sente feliz como Director da Colección “Merlín” de literatura infantil e xuvenil. Debería haber
máis coleccións que afrontasen esta temática e estes obxectivos? Que función normalizadora aportarían estas coleccións ou,
incluso, editoriais?
Primeiro, unha aclaración: hai uns 5 anos que xa non son director de Merlín, é un traballo ao que renunciei, tras falalo co editor
de Xerais. Mentres o fixen, foi un traballo moi interesante; a través del, tes a capacidade de influír no que se publica e tamén
de falar cos autores e autoras. Dalgún xeito, axudas a orientar o rumbo da LIX.
miércoles 9 de enero de 2013
4. Agustín Fernández Paz
Bernardino Graña
7. Até o 2002 na súa literatura infantil e xuvenil apenas apareceu a temática da guerra civil. Non cre Vostede que debería haber
máis novelas coma “Noite de voraces sombras” para que a nosa xuventude tomase conciencia da importancia da nosa memoria
histórica?
A aparición da guerra civil debeuse, sobre todo, a que nos primeiros anos do século
comezou a divulgarse unha visión da guerra civil que era tremendamente inxusta. E, ao
tempo, comezou o proceso de buscar e abrir as fosas dos fusilados e enterrados en calquera
sitio. Todo os sucesos me impresionaron moito, era inevitable que aparecesen nos meus
libros.
8. Posibelmente sexa Vostede dos autores e autoras actuais máis traducidos a outros
idiomas e aos máis variados idiomas. Que importancia ten que a nosa literatura
traspase fronteiras? Deberíase desde aquí intentar dar maior promoción ás nosas letras?
Eu teño a opinión de que unha obra debe poder chegar tan lonxe como llo permita a súa
calidade. Para iso son necesarias políticas públicas de promoción, que en Galicia son moi
escasas. Así que, o feito de que bastantes dos meus libros estean traducidos obedece a Con Jules Verne, en Vigo.
factores azarosos. Gustaríame que –os meus e os doutros escritores―tivesen máis
oportunidades de se difundiren. Verán de 2009.
9. Vostede é membro do Consello da Cultura Galega. Que papel desempeña este organismo para a nosa cultura? Debería ver
incrementadas as súas funcións?
Volvo a matizar a vosa información. Desde hai tres anos, decidín cesar coa miña actividade no CCG. Máis que nada, porque
sentía que xa non podía achegar gran cousa, as miñas enerxías xa non daban para máis.
10. Por que Vostede non toucou ningún outro xénero literario? Non cre Vostede que o xénero teatral tamén lle serviría para
contar historias e como medio de normalización?
Si que toquei o xénero teatral; de feito teño por aí varias obras, e algunhas delas representáronse. O que ocorre é que ese
material está sen publicar.
miércoles 9 de enero de 2013
5. Agustín Fernández Paz
Bernardino Graña
11. Son moitos e variados os temas aparecidos nas súas novelas (medo, historias
realistas, elementos fantásticos...). Aínda quedan temas nos cales lle gustaría poñer
a súa pluma a argallar? Garda Vostede todas aquelas libretas nas que escribe as súas
novelas (porque sabemos que Vostede escribe ao “natural” e non en máquina ou
ordenador)? Por que de principio aposta Vostede pola escrita “artesanal”?
Escribo a man a primeira versión dos meus libros; unha versión moi primitiva, que logo
traballo e retraballo xa no ordenador. Ese primeiro proceso de creación, ese tempo en que
deixas funcionar a conexión cerebro-man, para min é imprescindible que sexa manuscrito.
En canto a temas… Vou abordando aqueles que me xorden ao longo do tempo. A creación
de historias ten un aquel de irracional: ás veces elixes o tema, pero outras é o tema quen
te elixe a ti.
E si, gardo a maioría dos cadernos en que escribín os manuscritos. Todos non, algúns
fóronse perdendo.
Agustín Fernández Paz asinando
12. E para finalizarmos, como dixo Cunqueiro “O home precisa en primeiro lugar, coma no libro de visitas do IES
quen bebe auga, beber soños”. Son estes soños os que invaden as súas novelas? Son
estes soños os que o levan a militar en Amnistía Internacional por mor do respecto aos
García Barros no 2006.
dereitos humanos?
Onde Cunqueiro di “soños” eu entendo historias. Ler novelas, ver cine, ler cómics… todo é enchouparse de historias. E, xaora, todo iso
inflúe nos meus libros.
O de militar en Amnistía Internacional forma parte da miña condición de cidadán preocupado pola marcha da sociedade. Estritamente,
non ten que ver coa miña condición de escritor.
miércoles 9 de enero de 2013
6. A R IO
IO N
ES T
CU
miércoles 9 de enero de 2013
7. ra
nh a ob Un personaxe galego e Unh
a pel
u
-a e os? un estranxeiro? Grup íc
o Sa ula de ci
u tor/ aleg
ha a aria g
n/ ter com
o Galego, Castelao. Peck lvaxe
, de S e
n
U o, impa
li ir h (e m am
que os, de
un an Estranxeiro, Rosa máis oitas
C .
aro Arrai
Álv or. l ibro Parks !)
como
a ut r rín
ez Fe
M énd obra Un m
onum
nha ?
e u ros
Cal é a sú
a fonte d salien ento
a e
or/- anxei inspiraci O ded tábel?
a aut estr ón ? icado
U n/h raria c omo , Calquera
cousa. A
Nemo
, na b
ao Ca
pitán
l ite ka, a lúa ei
Kaf io d
inspiraci
ón xorde San S ramar de
nz alac o partir de a imón
Fra O p com calquera
.
tor l Aus ter, feito
au au da vida.
o .
de P libr
Un pers
Unha obra teatral? onaxe li
terario c
identifi o que se
Calquera das que?
Jim Haw
kins, o
Comedías Bárbaras de illa do T
protagon
ista d’A
Valle Inclán esouro.
miércoles 9 de enero de 2013
8. Un feito histórico? Un lugar para visitar? e un lugar para descansar?
O día en que Rosa Rapa Nui (a Illa de Pascua). Calquera lugar con río e
Parks se negou a baixar bosques de folla caduca.
do autobús.
Un l
ugar
? axeit
Un tipo
de músi ut opía lectu ado para
ca? Unh nha nde Calq ra? a
canción a U
do o an uera
mun poid
? ruíd
Música? o, ag onde no
Toda! U Un soas ás os n ha
nha e r que da n xa
canción
: The Tim as p bres por . atur
eza.
They are
a-Chang
es s er li ustiza
in, h ai x Outro entretemento
de Bob D
ylan ademais da literatura?
Un/h Tantos! Pero salientemos o
a
quen autor/- cine.
Mundo rural/urbano? se id a con
entif
Praia/montaña? ique ?
Jos é Án
?
eal izar
gel eio por r n
Rural para unhas cousas, valen anc í a co
te Un a da d de
urbano para outras. E a vir c
Vi da
i
montaña dá moito de si. intens
miércoles 9 de enero de 2013
