1. Konwencja o prawach dziecka, uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 20
listopada 1989 r. między szeregiem postanowień mających na uwadze dobro dziecka nakłada
na wszystkie prywatne i publiczne instytucje opieki społecznej, sądy, władze administracyjne
i ciała ustawodawcze obowiązek najlepszego zabezpieczania interesów dzieci.

2. Aktami poprzedzającymi Konwencję były:
Powszechna deklaracja praw człowieka- rezolucja uchwalona przez Zgromadzenie
Ogólne ONZ 217A (III) 10 grudnia 1948 r.,
Eleanor Roosevelt z Powszechną Deklaracją Praw Człowieka
Genewska deklaracja praw dziecka z 1924 r. oraz Deklaracja praw dziecka ONZ z
1959 r. W duchu ww. deklaracji polski parlament uchwalił – bardzo postępową jak na
ówczesne czasy i możliwości państwa – Ustawę z dnia 26 października 1982 r. o
postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jednolity: Dz.U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109
z późn. zm.).

3. Podczas wykonywania obowiązków służbowych wynikających z zadań ustawowych
policjant na co dzień spotyka się z dziećmi, które weszły w konflikt z prawem bądź
przebywają w warunkach powodujących ich demoralizację czy też pozbawione są opieki.
Dzieci te Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich (u.p.n.) określa mianem „nieletni”2.
Nierzadko bywa, że nieletniego, który dopuścił się czynu karalnego (przestępstwa,
przestępstwa skarbowego lub wykroczenia określonego w art. 51, 69, 74, 76, 85, 87, 119, 122,
124, 133 i 143 Ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń), policjanci zmuszeni są
zatrzymać i zapewnić mu wymaganą opiekę. Wówczas zatrzymanego nieletniego
doprowadzają do policyjnej izby dziecka i przekazują pod opiekę pracujących tam
policjantów wychowawców.
Co dalej dzieje się z zatrzymanym nieletnim?
Jakie jest dalsze z nim postępowanie?
Jak funkcjonuje policyjna izba dziecka?
Jakich nieletnich i kiedy można zatrzymać w tej placówce?
Odpowiedzi na te i inne pytania związane z zatrzymaniem nieletniego w policyjnej izbie
dziecka zawiera niniejsze opracowanie.

4. Izby Dziecka w Polsce
Będzin
42-500 Będzin
ul. Bema 1
tel. res. - 853-62-69
tel. miejski - (32) 368-02-69
wew. 272
Białystok
15-950 Białystok
ul. Bema 4
tel. miejski (85) 677-33-87, 677-22-92
fax – 085 677-33-86
tel. res. 711-33-87
Bielsko Biała
43-300 Bielsko Biała
ul. Długa 12
tel. res. - 857-12-09
Tel. miejski - (33) 812-12-09
Bydgoszcz
85-064 Bydgoszcz
ul. Chodkiewicza 8
tel. res. - 751-51-88
fax – 751-55-96
Tel. miejski - (52) 328-51-88
Częstochowa
42-200 Częstochowa
ul. Ks.J.Popiełuszki 5
tel. res. - 858-17-96
fax – 858 - 17- 95
Tel. miejski - (34) 369-17-96
Elbląg
82-300 Elbląg
ul. 1000-lecia 3
tel. res. - 734-15-19
fax – 734 – 15 – 17
Tel. miejski - (55) 230-15-18
Gdańsk-Wrzeszcz
80-275 Gdańsk-Wrzeszcz
ul. St. Kisielewskiego 10
tel. res. - 741-56-43
Tel. miejski - (58) 341-23-48
Gorzów Wlkp.
66-400 Gorzów Wlkp.
ul. Wyszyńskiego 122
tel. res. - 791-25-63
Tel. miejski - (95) 721-25-60
Katowice
40-875 Katowice
ul. 1000-lecia 88d
tel. res. - 851- 23-64
Tel. miejski - (32) 254-73-95
Kielce
25-006 Kielce
ul. Solna 1
tel. res. - 802-33-41(fax)
Tel. miejski - (41) 349-98-80
Koszalin
75-504 Koszalin
ul. Ogrodowa 16b
tel. res. – 784-14-32
fax – 784 – 1419
tel. miejski - (94) 342-94-36

5. Kraków
31-546 Kraków
ul. Mogilska 109
Tel. res. - 83-51-796
Fax. - 83-51-797
Tel. miejski - (12) 610-17-99
Legnica
59-220 Legnica
ul. Bolesława Chrobrego 13
tel. res. - 874-16-14
fax – 874-16-15
Tel. miejski - (76) 874-31-21
Lublin
20-029 Lublin
ul. Uniwersytecka 4
tel. res. - 811-51-12
Tel. miejski - (81) 532-57-53
Łódź
93-588 Łódź
ul. Skrzywana 14
tel. res. – 841-24-66
fax. - 841-17-91
tel. miejski- (42) 684-64-02
Olsztyn
10-527Olsztyn
ul. Borowa 9 A
tel. res. – 731-16-05
fax.731-16-95
tel. miejski - (89) 522-33-90
Opole
45-710 Opole
ul. Niemodlińska 7a
tel. res. – 861-26-43
fax – 861-24-44
tel. miejski - (77) 457-58-65
Ostrów WLKP
63-400 Ostrów Wlkp.
ul. Odolanowska 19
tel. res. - 815-43-00
Tel. miejski - (62) 595-23-00
Płock
09-400 Płock
ul. Południowa 13
tel. res. - 705-15-43 (fax)
Tel. miejski - (24) 266-15-43
Poznań
61-626 Poznań
ul. Winogrady 142
tel. res. – 771-24-42
fax – 771-40-48
tel. miejski - (61) 820-25-52
Radom
26-600 Radom
ul. 11-go Listopada 37/59
tel. res. – 701-25-38
tel. miejski - (48) 345-24-25
Rzeszów
35-025 Rzeszów
ul. Rejtana 34
Tel. res. – 821-38 95
Fax – 821-38-99
Tel. miejski - (17) 858-38-95
Słupsk
76-200 Słupsk
ul. 3 Maja 1
tel. res. – 742-05-55
tel. miejski - (59) 848-01-95

6. Szczecin
70-227 Szczecin
ul. Kaszubska 35
tel. res. - 781-30-10 do 12
fax – 781-30-19
tel. miejski - (91) 821-30-12
Tarnów
33-100 Tarnów
ul. Klikowska 107
tel. res. - 831-20-65
fax - 831-20-63
tel. miejski - (14) 626-61-74
Wałbrzych
58-302 Wałbrzych
ul. Świętej Kingi 26 a
tel. res. – 875-12-15
tel. miejski - (74) 842-02-26
Warszawa
02-520 Warszawa
ul. Wiśniowa 54
tel. res. – 723-76-03
fax – 723-62-24
tel. miejski - (22) 849-06-61
Wrocław
51-609 Wrocław
ul. Szymanowskiego 11
tel. res. – 871-38-68
fax – 871-43-54
tel. miejski - (71) 340-38-03
Zielona Góra
65-001 Zielona Góra
ul. Szarych Szeregów 8
tel. res. – 795-12-81 - 82
fax – 795-12-85
tel. miejski - (68) 325-12-81 do 83

7. Policyjna Izba Dziecka, a rzeczywistość.
Z doświadczenia policjantów wynika, że długotrwały pobyt w policyjnych izbach
dziecka źle wpływa na psychikę. Młody człowiek staje się agresywny lub osowiały, apatyczny.
Może dochodzić do bójek, buntów, samookaleczeń, czy prób samobójczych" - powiedział PAP
rzecznik komendanta głównego policji Mariusz Sokołowski. Jak dodał, dlatego
funkcjonariusze choć nie są do tego zobowiązani, na własną ręką starają się szukać dla
nieletnich wolnych miejsc np. w poprawczakach czy schroniskach.
W ostatnich latach zatrzymujemy większą liczbę nieletnich, popełniających różnego
rodzaju przestępstwa, co jest efektem m.in. powołania specjalnych zespołów policjantów,
zajmujących się tą problematyką. Więcej młodych ludzi trafia do policyjnych izb dziecka i tu
pojawia się problem, bo trudno jest znaleźć miejsce w placówkach, do których mają być
przekazani. A przecież kolejnym krokiem bardzo istotnym jest ich resocjalizacja - zaznaczył
rzecznik.
Jak dodał, często w takich sytuacjach policjanci pozostawiani są sami sobie; nie mają
wsparcia instytucji, które powinny się tym problemem zajmować, co powoduje, że nieletni
zostają w izbach na okres zdecydowanie dłuższy niż powinni.
Sprawą zainteresował się m.in. rzecznik praw dziecka Marek Michalak i zwrócił się jeszcze w
ubiegłym roku do szefa MSWiA o podjęcie działań ograniczających przetrzymywanie
nieletnich w policyjnych izbach dziecka.
Planujemy zwrócić się do Ministra Sprawiedliwości o uregulowanie kwestii pobytu nieletnich
w policyjnych izbach dziecka, po wydaniu przez sąd decyzji do jakiej placówki mają trafić
- powiedziała, pytana o to rzeczniczka resortu Małgorzata Woźniak.

8. POLICYJNA IZBA DZIECKA W LICZBACH
Tylko w 2009 r. do policyjnych izb dziecka trafiło blisko 7 tys. nieletnich
Wśród nich przeważali chłopcy - 6160, dziewczynek było 820.
Pod względem wiekowym przeważały nastolatki w wieku 15-16 lat - w sumie 2292.
Do izb trafiło też w ubiegłym roku 821 uciekinierów m.in. z zakładów poprawczych.

9. Funkcjonariusz Policyjnej Izby Dziecka-
policyjny wychowawca
1. OBSZAR DZIAŁANIA SPOŁECZNEGO POLICYJNEJ
IZBY DZIECKA
Policyjna Izba Dziecka to komórka organizacyjna należąca do wydziału prewencji komendy
wojewódzkiej, miejskiej lub powiatowej Policji, bezpośrednio im podlegająca. Podległość tą określa
Decyzja nr 346 Komendanta Głównego Policji z dnia 9 sierpnia 2004 r. w sprawie pełnienia służby
przez policjantów w policyjnych służbach dziecka ( Dz. Urz. KGP Nr 16, poz 101.). Obszar
działalności Policyjnej Izby Dziecka to teren 30 miast w całej Polsce:
- Białystok, Bielsko- Biała, Bydgoszcz, Częstochowa, Elbląg, Gdańsk, Gorzów Wlkp., Jelenia Góra,
Katowice, Kielce, Koszalin, Kraków, Legnica, Łódź, Olsztyn, Opole, Płock, Radom, Rzeszów,
Słupsk, Szczecin, Tarnów, Wałbrzych, Wrocław, Zielona Góra – jednostki podległe Komendzie
Miejskiej,
- Będzin, Ostrów Wlkp.- jednostki podległe Komendzie Powiatowej,
- Lublin, Poznań- jednostki podległe Komendzie Wojewódzkiej
- Warszawa- jednostka podległa Komendzie Stołecznej

10. 2. NAZWA PROFESJI, SPECYFIKA PRACY POLICYJNEJ
IZBY DZIECKA-
(NA PODSTAWIE GDAŃSKIEJ POLICYJNEJ IZBY DZIECKA)
Policyjna Izba Dziecka w Gdańsku mieści się przy ulicy Kisielewskiego (Gdańsk- Wrzeszcz).
Owa komórka organizacyjna jest w odpowiedni sposób zabezpieczona przed ucieczką nieletnich lub
kontaktowaniem się osób przebywających w Izbie z osobami z zewnątrz. Ważniejsze pomieszczenia
są monitorowane, zainstalowany jest również system sygnalizacji zagrożeń. Wyposażona jest w środki
audiowizualne, podręczną biblioteczkę, płyty i kasety wideo z filmami np. dydaktycznymi. Placówka
ta funkcjonuje przez cały tydzień, również w święta i dni wolne od pracy. Zadania Izby realizowane są
przez policjantów, dyżurnych- wychowawców i kierownika.

11. Każda Policyjna Izba Dziecka ma z góry określoną organizację oraz wyposażenie i powinna
się składać z :
– pomieszczenia dyżurnego,
– pomieszczenia przeznaczonego do przyjęć nieletniego,
– co najmniej dwóch pomieszczeń dla nieletnich (sypialnie),
– pomieszczenia izolacyjnego,
– pomieszczenia przystosowanego do udzielania pomocy lekarskiej,
– świetlicy do prowadzenia zajęć z nieletnimi,
– pomieszczenia z przeznaczeniem do przygotowania i podgrzewania posiłków,
– jadalni,
– pokoju biurowego dla wychowawców,
– pokoju biurowego dla kierownika izby,
– pomieszczenia dostosowanego do odwiedzin nieletnich,
– przebieralni,
– pomieszczenia magazynów do przechowywania rzeczy przekazanych do depozytu,
czystej bielizny pościelowej i odzieży, brudnej bielizny pościelowej
i odzieży oraz innego niezbędnego podręcznego magazynu w miarę potrzeb,
– węzła sanitarnego.
Dodatkowo powinna spełniać określone warunki:
– posadzki wykonane z wykładzin sztucznych zgrzewanych, zmywalne, o podwyższonej
wytrzymałości na uszkodzenia mechaniczne,
– okna z kratą stalową na zewnątrz, a wewnątrz zabezpieczone siatką stalową
w ramach z kątownika, skrzydła okienne uchylne,
– grzejniki we wnękach zabezpieczone siatką stalową w ramach z kątownika,
– punkty świetlne i otwory wentylacyjne zabezpieczone siatką stalową,
– drzwi o mocnej konstrukcji, zamykane na dwie zasuwy, z zamkiem podklamkowym
i z zainstalowanym wizjerem na wysokości 1,50 m od podłogi,
– miejsce do spania: prycza, tapczanik lub łóżko typu sypialnego nie posiadające
ostrych krawędzi, mogą też być materace wolno leżące,
– zainstalowane przyciski do wzywania obsługi izby,
– wyłącznik oświetlenia na zewnątrz pokoju.

12. Zgodnie z ustawą z dnia 6 kwietnia 1990 r., o Policji (Dz.U. z 2002 r.,Nr 7, poz. 58 z
późn. zm), policja, jako umundurowana i uzbrojona formacja służąca społeczeństwu, ma dbać
o ochronę i bezpieczeństwo ludzi, a także o porządek publiczny. Do zadań policji więc
należy:
- ochrona życia ludzi i mienia
- ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego, zapewnienie spokoju w miejscach
publicznych
- profilaktyka mająca na celu zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz
zjawiskom kryminogennym
- wykrywanie przestępstw i ściganie ich sprawców
Policja realizując powyższe zadania, działa nie tylko wśród osób dorosłych, ale także
niejednokrotnie styka się z dziećmi wchodzącymi w konflikt z prawem bądź będącymi
ofiarami bezprawnych oddziaływań ze strony innych ludzi. W wyniku różnicy wiekowej oraz
tej związanej z dojrzałością, dzieci nie mogą być traktowane jak dorośli, tak więc obowiązuje
je inne postępowanie prawne. Całokształt działań wobec dzieci będących w konflikcie z
prawem oraz tych zagrożonych demoralizacją ze strony bliskich zawarty jest w Ustawie o
postępowaniu w sprawach nieletnich.

13. JAK POWSTAJĄ POLICYJNE IZBY DZIECKA?
Policyjne Izby Dziecka powstają z myślą o nieletnich, działających wbrew prawu,
będących samowolnie poza schroniskami dla nieletnich lub zakładem poprawczym,
zapewniając im opiekę doraźną. Organizacje te powołuje i znosi minister do spraw
wewnętrznych, który wraz z ministrem sprawiedliwości tworzy szczegółowe zasady pobytu
nieletnich w izbach. Funkcjonowanie oraz realizowane zadania przez Izbę Dziecka określają:
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 stycznia 2002r., w
sprawie szczegółowych zasad pobytu nieletnich w policyjnych izbach dziecka, oraz Decyzja
Komendanta Głównego Policji z dnia 9 sierpnia 2004 r. w sprawie pełnienia służby przez
policjantów w policyjnej izbie dziecka, a także regulaminy, które opracowane są przez
poszczególne komórki organizacyjne Policji, do których przynależy izba. W każdej Policyjnej
Izbie Dziecka pracują specjalnie wykwalifikowani funkcjonariusze tzw. policyjni
wychowawcy.

14. KTO MOŻE ZOSTAĆ ZATRZYMANY W POLICYJNEJ
IZBIE DZIECKA?
W Policyjnych Izbach dziecka dopuszcza się zatrzymanie nieletniego pomiędzy 13 a
17 rokiem życia, do którego istnieje uzasadnione podejrzenie, że popełnił on czyn karalny
oraz zachodzi obawa przed ukryciem się nieletniego, zatarciem przez niego śladów, lub w
przypadku, gdy policja nie może ustalić tożsamości nieletniego. Maksymalny czas pobytu
nieletniego w izbie to 72 h. W przypadku samowolnego pobytu nieletniego poza schroniskiem
dla nieletnich lub zakładem poprawczym, czas ten wynosi nie więcej niż 5 dni. W
uzasadnionych przypadkach, na etapie postępowania wykonawczego, sędziowie mają prawo
umieścić nieletniego w Izbie Dziecka, wobec którego orzekają o środku zapobiegawczym,
wychowawczym lub naprawczym- w tym wypadku czas pobytu nieletniego nie jest
określany.

15. Zatrzymanym w policyjnej izbie dziecka nieletnim, zapewnia się całkowitą opiekę i
warunki pobytu zgodne z rozporządzeniami MSWiA, a więc organizując przebywającym tam
zajęcia wychowawcze, kulturalno- oświatowe i sportowe. Nieletni przebywają pod opieką
specjalnie wykwalifikowanych funkcjonariuszy policyjnej izby dziecka, a także pedagogów i
psychologów. W ramach działalności policyjnej izby dziecka, organizowane są także
szkolenia o charakterze informacyjnym dla rodziców i nauczycieli.
Zwolnienie nieletniego z izby dziecka następuje w przypadku, gdy zleci to sąd
rodzinny, gdy ustaną przyczyny zatrzymania, gdy termin zawiadomienia sądu nie został
zachowany lub w przypadku, gdy po 72h od momentu zatrzymania, nie postawiono
nieletniemu nakazu umieszczenia go w placówce. Zatrzymany zostaje przekazany
bezpośrednio przekazany rodzicom, a w przypadku, gdy jest to niewskazane ze względów
wychowawczych i opiekuńczych- decyzję o sprawowaniu opieki nad nieletnim podejmuje sąd
rodzinny. Nieletni może zostać również odebrany przez funkcjonariuszy policji w celu
doprowadzenia do jednostki Policji, sądu, czy prokuratury, na wniosek sądu, prokuratora lub
kierownika Policji. Każdy odbiór potwierdzony jest pisemnie, a opiekun legitymowany.

16. 3. METODY STOSOWANE W POLICYJNYCH IZBACH
DZIECKA
- (NA PODSTAWIE GDAŃSKIEJ POLICYJNEJ IZBY DZIECKA)
Nad wszystkimi nieletnimi przebywającymi w izbie dziecka prowadzona jest jedna z
wielu metod operacyjnych stosowanych w policji- obserwacja (pedagogiczna), która pozwala
uzyskać interesujące faty i informacje dla sądu i organów ścigających. Informacje te
zawierają wiedzę na temat rozpoznanych zagrożeń i przyczyn demoralizacji, a także wnioski,
które pomogą w zapobieganiu dalszej demoralizacji nieletniego. Pozwala to ująć sprawy
nieletnich na trzy sposoby: w sposób opiekuńczo-wychowawczy, prawny oraz szkolny.
Funkcjonariusze przeprowadzają szereg rozmów wychowawczo-profilaktycznych z
nieletnimi oraz ich opiekunami. Oprócz udzielania wielu porad, kierują na terapię rodzinną i
do innych poradni, ze względu na rodzaj zaistniałego problemu w rodzinie. Prowadząc
działania w izbie dziecka z nieletnimi, policjanci izby realizują zadania profilaktyczne z
obszaru prewencji kryminalnej, czyli zapobiegawczej przestępstwom (łac: praeventio -
zapobiegać i crimen - przestępstwo, zbrodnia), ale także z obszaru nieprzystosowania
społecznego, przestępczości nieletnich i profilaktyki zagrożeń dzieci i młodzieży.
W ramach tej profilaktyki, funkcjonariusze izby dziecka organizują spotkania w
przedszkolach, szkołach podstawowych i gimnazjach, a także uczestniczą w zajęciach
edukacyjnych na wielu imprezach masowych, adresowanych do młodzieży.

17. Dodatkowo policjanci Izby Dziecka organizują spotkania o charakterze informacyjnym,
prewencyjnym i profilaktycznym z rodzicami i nauczycielami. Przekazują wiedzę na temat
środków psychoaktywnych, o tym jak rozpoznać, że „nasze” dziecko je zażywa i skutki ich
zażywania. Funkcjonariusze izby przekazują również wiedzę prawną, dotyczącą
odpowiedzialności karnej nieletnich regulowanych w Ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii
i o zasadach odpowiedzialności zamieszczonych w Ustawie o postępowaniu w sprawach
nieletnich, a także informują o lokalnych instytucjach służących pomocą osobom zagrożonym
uzależnieniem.
Realizuje się także zadania wynikające z podłączenia w izbie Policyjnego Telefonu
Zaufania, który służy przyjęciu zgłoszenia o przestępstwie, czy wykroczeniu, jak również
służący udzielaniu porad osobom zgłaszających problemy wychowawcze i rodzinne.

18. 4. PODEJMOWANE DZIAŁANIA PRZEZ POLICYJNĄ
IZBĘ DZIECKA-
NA PODSTAWIE GDAŃSKIEJ POLICYJNEJ IZBY DZIECKA
Zatrzymani nieletni w izbie dziecka zostają pod całodobową opieką policjanta
wychowawcy. W mniejszych placówkach jeden policjant może spełniać dwie role:
wychowawcy i dyżurnego, który przyjmuje nieletniego do izby dziecka. Zgodnie z Decyzją nr
346 Komendanta Głównego Policji, nadzór nad jednym wychowankiem powinno sprawować
dwóch funkcjonariuszy na każdej zmianie. Policjant wychowawca ma za zadanie sprawować
nieustanny nadzór nad nieletnimi- nad ich zachowaniem, bezpieczeństwem, a nawet higieną.
Musi dbać o czystość i sprawność sprzętów używanych przez nieletnich, a także dbać o
porządek w pomieszczeniach, w których przebywają. Czuwa nad przestrzeganiem regulaminu
i porządku dnia w izbie.

19. Każdy funkcjonariusz izby dziecka obowiązkowo zapoznaje się z materiałami
dotyczącymi nowo doprowadzonych nieletnich do izby, a także wymienia się z
poprzednikiem i następcą zmiany o najważniejszych informacjach o zachowaniu nieletniego
zanotowanych podczas obserwacji pedagogicznej nieletnich przebywających w grupie. Dla
każdego funkcjonariusza najważniejszą informacją o nieletnim jest powód jego zatrzymania,
sposobie w jaki został zatrzymany, stopniu demoralizacji oraz częstotliwości przebywania
nieletniego w izbie. W przypadku negatywnego zachowania nieletniego lub sprawianiu przez
niego jakichkolwiek trudności, funkcjonariusz niezwłocznie musi powiadomić o tym
kierownika izby, z którym uzgodni nowe środki wychowawcze, jakie trzeba będzie
niezwłocznie podjąć w takiej sytuacji. Pracownik izby dziecka prowadzi niezbędną
dokumentację dotyczącą swojej służby.
Funkcjonariusz policyjnej izby dziecka organizuje zajęcia na świetlicy np. zajęcia
dydaktyczne, czytanie książek lub inne zajęcia zgodne z zainteresowaniami zatrzymanych, a
także prowadzi zajęcia ruchowe na świeżym powietrzu ( na placu spacerowym). Zajęcia
prowadzone przez policjantów wychowawców mają za zadanie rozwijać myślenie,
wzbogacać wiedzę, a także rozwijać koordynację ruchową zatrzymanych.

20. JAK WYGLĄDA NORMALNY DZIEŃ W POLICYJNEJ
IZBIE DZIECKA?
Dzień w izbie dziecka rozpoczyna się pobudką w godzinach 6.30- 7.00, poranną higieną
oraz uporządkowaniem sal sypialnianych przez nieletnich. Bardzo ważną czynnością
funkcjonariusza izby dziecka jest sprawdzenie czystości sal, po opuszczeniu ich przez dzieci i
młodzież. Podczas sprawdzania, zwraca uwagę na stan zabezpieczenia okien, stan wentylacji i
łóżek. Po wykonaniu czynności porządkowych, następuje śniadanie. Po posiłku wychowawca
policyjny przechodzi do sali, gdzie prowadzi zajęcia zgodnie z przygotowanym przez siebie
planem oraz z właściwymi dla nieletnich metodami wychowawczymi, które ocenia i
sporządza na podstawie notatek każdego z zatrzymanego. Każde zajęcia podobnie jak te
szkolne, muszę być dostosowane do wieku i umiejętności intelektualnych.
Wśród polecanych form przyjętych na zajęciach jest pisanie wypracowań na interesujący
dziecko temat- są one często drogowskazem do określenia stopnia demoralizacji nieletniego,
pozwalają dokładniej poznać zatrzymanego oraz jego środowisko, w którym przebywa.
Funkcjonariusz izby musi zachować czujność na wypadek jakiś nieprzewidzianych zdarzeń
zachodzących między nieletnimi w grupie, które zaburzą porządek w izbie.

21. Oprócz pisania prac pisemnych, policyjni wychowawcy organizują im pogadanki,
prelekcje i seanse filmowe, które powinny dotyczyć problemów z życia dziecka. Zatrzymani
w izbie mają prawo zapoznać się z literaturą szkolną obowiązkową, objętą programem
nauczania w szkole, do której uczęszczały dzieci przed zatrzymaniem. Po każdych zajęciach,
funkcjonariusz ocenia stopień zaangażowania dziecka w zajęcia oraz sprawdza poprawność
opracowanego materiału. Po zajęciach dydaktycznych (między 12.00, a 14.00) następuje pora
obiadowa, po której nieletnim czas wypełniają zajęcia „świetlicowe”, na których każdy może
znaleźć odpowiednie zajęcie dla siebie np. czytanie prasy, książek, prace manualne, oglądanie
telewizji, gra w ping-ponga lub bilard. Wszystkie prace plastyczne przekazane są policyjnemu
wychowawcy, który ocenia każdą z nich i tworzy wspólnie z ich autorami wystawę.
Ważną cechą każdego funkcjonariusza izby dziecka jest pomysłowość w organizacji zajęć
dydaktycznych oraz czasu wolnego, umiejętność nawiązywania kontaktów i umiejętność
wysłuchania nieletniego oraz udzieleniu mu pomocy. Policyjny wychowawca powinien dążyć
do tego, by zatrzymani mile wspominali swój pobyt w izbie.

22. Dzieci spożywają kolację między 18.00, a 19.00. Po posiłku myją się, a gdy kładą się spać,
podobnie jak rano, funkcjonariusz sprawdza porządek w sali oraz możliwość przyniesienia przez
kogoś jakiegoś przedmiotu, który może powodować zagrożenie. Podczas snu, policyjny wychowawca
sprawdza co 30 minut salę, w której śpią nieletni, w celu sprawdzenia porządku i dbania o
bezpieczeństwo każdego z nich. Każdą kontrolę musi odnotować.
Za właściwe i dobre zachowanie oraz wzorową postawę nieletniego, jego aktywne
uczestnictwo w zajęciach dydaktycznych porannych i poobiednich świetlicowych, a także za
przestrzeganie regulaminu i porządku w izbie- funkcjonariusz wystawia pochwałę
zatrzymanemu. W wypadku odwrotnego zachowania dziecka, stosuje się upomnienie.
W przypadku, gdy negatywne zachowanie nieletniego źle wpływa na bezpieczeństwo jego
i innych, policyjny wychowawca niezwłocznie umieszcza go w pomieszczeniu izolowanym,
nawet, gdy musi użyć do tego siły. Czynność tą popełnia spokojnie, bez okazywania
rozdrażnienia i bez brutalności.

23. Przed pozostawieniem dziecka w izolatce, funkcjonariusz odbiera mu wszelkie
przedmioty, które mogą zagrażać jego bezpieczeństwu oraz sprawdza stan ogólny
pomieszczenia. Policyjny wychowawca odpowiedzialny jest za bezpieczeństwo zatrzymanego
w izolatce i co 15 minut kontroluje jego zachowanie, po czym odnotowuje każdą wizytę w
izolatce w książce przebiegu służby.
CO W NAGŁYCH PRZYPADKACH?
Gdy podczas zastosowania przez funkcjonariusza przymusu wobec nieletniego, który
poniesie obrażenia ciała, wychowawca zmuszony jest do natychmiastowej pomocy oraz fakt
ten odnotowuje w książce przebiegu służby i w raporcie, opisując całą zaistniałą sytuację.
Lekarska kartoteka zbierana jest w książce wizyt lekarskich, a wszelkie przepisane lekarstwa,
policjant wykupuje w aptece na koszt jednostki Policji. Leki przechowywane są w
specjalnych pomieszczeniach i wydawane przez wychowawcę w określonych porach i
zaleconych dawkach przez lekarza. W przypadku choroby zakaźnej lub HIV stwierdzonego u
nieletniego, funkcjonariusz policyjnej izby dziecka ma obowiązek natychmiast powiadomić o
tym stację terenową lub wojewódzką służbę sanitarno- epidemiologiczną.
Zatrzymanego w izbie dziecka mogą odwiedzać rodzice lub inni prawni opiekunowie, za
pisemną zgodą sądu. Każda wizyta w izbie jest odnotowana, a opiekunowie przeszukani przez
funkcjonariusza na wypadek przyniesienia przedmiotu zagrażającemu bezpieczeństwu lub
zabronionych np. papierosy, alkohol itp.

24. FUNKCJE POLICYJNYCH IZB DZIECKA
(NA PODSTAWIE POLICYJNEJ IZBY DZIECKA W GDAŃSKU)
1. Funkcja opiekuńczo- wychowawcza
Po zatrzymaniu przez policję nieletniego istotne jest zapewnienie mu opieki. Jednostka po
dotarciu do Izby jest przeszukiwana, odbiera się jej przedmioty niebezpieczne, które mogą
być zagrożeniem dla życia. Nieletni poddaje się zabiegom higienicznym, wydaje się mu
czystą bieliznę, piżamę i zapewnia pełne wyżywienie. Zatrzymany dostaje strój do zajęć
rekreacyjnych, a własne ubranie oddaje do depozytu. Nieletniemu zapewnia się miejsce do
spania i do odpoczynku. Z każdym nieletnim wychowawca przeprowadza rozmowę wstępną, która
pozwala poznać zatrzymanego, a także jego problem. Dzięki zdobytym informacjom dyżurny –
wychowawca, prowadzi zajęcia o odpowiednim charakterze i programie.
Wychowawcy pracujący w Izbie powinni odznaczać się:
-spokojem,
-opanowaniem,
-życzliwością,
-konsekwencją.
Metody wychowawcze stosowane wobec nieletnich muszą być zindywidualizowane. Ważne
by wychowawca w sposób umiejętny i przemyślany umiał przedstawić nieletniemu
pozytywne rozwiązania, tak by zatrzymany wcielił je w swe życie.

25. 2. Funkcja diagnostyczna
Stanowi podstawę działania Izby i jest przydatna do celów praktycznych w zakresie
stosowania diagnozy. Jest to zwykle diagnoza sytuacji rodzinnej, stanu zdrowia i trudności
pojawiających się w nauce.
Informacje te można uzyskać dzięki:
- rozmowie wychowawcy z nieletnim, podczas której sporządzany jest kwestionariusz, w
którym znajdują się informacje nieletniego na temat rodziny i jego sytuacji szkolnej
- dokumenty urzędowe policji, sądu, prokuratury oraz przychodzące z placówek
wychowawczych i resocjalizacyjnych, w których nieletni przebywał.
3. Funkcja selekcyjna
Na podstawie zebranego materiału, można określić wnioski dotyczące kolejnego
postępowania wobec nieletniego. W zależności od przyczyny zatrzymania, jednostkę
przekazuje się: rodzicom, opiekunom, kierownikowi zakładu opiekuńczego lub
wychowawczego, funkcjonariuszom policji, instytucji opiekuńczo- wychowawczej, sądowi
rodzinnemu i jednostce policji, szkole, zakładowi lub placówce, do której zostanie on
skierowany.

26. 4. Funkcja profilaktyczna
Do profilaktyki w Izbie zaliczyć można rozmowę profilaktyczno – wychowawczą
policjanta z nieletnim. Podczas rozmowy wychowawca stara się dowiedzieć o problemach
nieletniego, które są podłożem określonych zachowań. Taka rozmowa winna zmobilizować
wychowanka do modyfikacji jego postępowania, jej zadaniem jest pełnienie funkcji
diagnostycznej oraz rozwiązanie problemu.
Jest to głównie rozmowa bezpośrednio kierowana, nawiązana jako reakcja na negatywne
zachowania, często wyzwala reakcje obronne u wychowanka, które przejawiać się mogą w
biernej bądź agresywnej postawie wobec policjanta. Dlatego też funkcjonariusz winien
dokładnie przygotować się do rozmowy.
Szkoła jest miejscem stwarzającym warunki do prowadzenia działań profilaktycznych i
tam też są one najczęściej realizowane. W spotkaniach z młodzieżą przekazywanie treści
odbywa się metodami podającymi np. pogadanka, wykład, dyskusja. Metody te stosowane są,
gdy młodzież reprezentuje znaczny stopień dojrzałości i samodzielności w zdobywaniu
wiedzy. Są to uczniowie starszych klas szkół gimnazjalnych i średnich.