Het nieuwe werken xbrl sbr komt in 2010 echt van de grond • accountancy nieuws
1. 01-05-12 Het nieuwe werken - XBRL/SBR komt in 2010 echt van de grond • Accountancy Nieuws
Het nieuwe werken - XBRL/SBR komt in 2010 echt van
de grond
18-01-2010 11:52 • Accountancynieuws, afl. 1 - 2010
Wordt 2010 het jaar van XBRL? Ja. Nu grote partijen als de Belastingdienst en de
banken XBRL hebben omarmd, nadert nu het uur van de waarheid. Ondernemers,
accountants en softwareleveranciers moeten nu echt de definitieve stappen
zetten naar XBRL/SBR. De impact ervan moet niet worden onderschat. XBRL
wordt het nieuwe werken. Dit eerste artikel biedt een overzicht van de
ontwikkelingen.
Waar staan we nu met SBR? Hoe ver zijn de verschillende betrokkenen? En wat moet en kunt u
nu al doen? Laten we beginnen met de oude en nieuwe terminologie.
Standard Business Reporting (SBR)
Het SBR Programma is een initiatief van de overheid, dat voortkomt uit het Nederlandse
Taxonomie Project (NTP). Standard Business Reporting (SBR) kreeg in 2009 ineens echt veel
aandacht. ABN AMRO, ING en Rabobank spraken met elkaar af om vanaf 1 april 2010
aanlevering van elektronische kredietrapportages mogelijk te maken. Aan de kant van de
overheid veranderde afgelopen jaar ook het nodige. Een nieuwe SBR-stuurgroep zag het
levenslicht. De nodige ambtelijke zwaargewichten werden gemobiliseerd om er zo ook vanuit
de overheid alles aan te doen. De procesinfrastructuur en de Nederlandse Taxonomie werden
ondergebracht bij Logius (voorheen GBO.Overheid). Al deze veranderingen markeerden de
start van een nieuwe fase in het SBR Programma.
XBRL en taxonomie
De overheid past in het SBR Programma de rapportagetaal XBRL (eXtensible Business
Reporting Language) toe. Het accountantskantoor of de intermediair kan met behulp van XBRL
elektronisch gegevens uitwisselen met de overheid of banken. In de taxonomie is bepaald
welke gegevens er uitgewisseld mogen worden en zijn die gegevens beschreven. De bèta-
versie van de Nederlandse Taxonomie 2010 is nu beschikbaar. Ook de bèta-versie van de
bankentaxonomie als aanvulling (extensie) op de Nederlandse Taxonomie is opgeleverd. Veel
aandacht is tot nu toe uitgegaan naar de verkorte winstaangifte VpB (vVpb) en het fiscale
jaarrapport. Het fiscale jaarrapport maakt onderdeel uit van de elektronische kredietrapportage
voor banken. Maar ook onderdelen als het commercieel jaarrapport en de gewone Vpb-
aangifte zijn nu opgenomen in de Nederlandse Taxonomie.
In de taxonomie worden financiële maar ook niet-financiële gegevens herkenbaar gemaakt
accountancynieuws.nl/actueel/ict/het-nieuwe-werken-xbrl-sbr-komt-in-2010-echt-van.89589.lynkx… 1/5
2. 01-05-12 Het nieuwe werken - XBRL/SBR komt in 2010 echt van de grond • Accountancy Nieuws
middels een label (tag). Wij adviseren accountants om in de primaire vastleggingsbron deze
tags aan te brengen en vast te leggen. Voor financiële gegevens vindt het taggen dus plaats in
de financiële administratie. Alle vervolgstappen in het werkproces kunnen op die manier
profiteren van de tags die in de bronadministratie zijn aangebracht. Een accountant zal echter
niet altijd de financiële administratie van zijn cliënten voeren. Dat betekent dat óf de
ondernemer zelf zijn administratie moet taggen of dat de accountant op een later moment in
het proces de tags moet aanbrengen. Het ligt voor de hand dat dat dan in de
samenstelsoftware plaatsvindt. Een online boekhoudpakket biedt hier uiteraard voordelen.
Ondernemer en accountant werken samen in één en dezelfde administratie, waarin door de
accountant eenvoudig de tags kunnen worden aangebracht. Taggen is in beginsel een
eenmalige klus en wat de financiële gegevens betreft vergelijkbaar met het koppelen van
rekeningnummers aan een mapping- of rapportagecodeschema in samenstelsoftware.
SBR en de intermediair
Wij merken dat menig accountant zich afvraagt hoe actueel en relevant het SBR Programma is
voor zijn/haar kantoor. De huidige aanlevering via papier of BAPI blijft voorlopig bestaan. ‘Ik
wacht wel op mijn softwareleverancier’, horen we dan ook met regelmaat. Evenmin is er een
verplichting om kredietrapportages in elektronische vorm aan te leveren. Het is wel zo, dat als
een accountant de verkorte winstaangifte wil doen, dit via het SBR Programma moet verlopen.
Dus in XBRL-formaat en via de elektronische postbus Digipoort (voorheen
Overheidstransactiepoort of OTP). We komen zo terug op de gevolgen voor de accountant.
Laten we eerst eens kijken hoe de andere ‘spelers’ in SBR hun rol (denken te gaan) spelen.
Overheid, KvK, CBS
De overheid geeft zeker de indruk SBR serieus te nemen. Er moeten nog de nodige meters
gemaakt worden in het kader van administratieve lastenvermindering en dat is een belangrijke
doelstelling van het SBR Programma. De overheid geeft aan dat alternatieve
aanleveringskanalen (zoals BAPI) zo snel mogelijk uitgefaseerd worden, zodra het nieuwe
kanaal (procesinfrastructuur – Digipoort) naar behoren functioneert. Helaas durven ze nog niet
een datum te noemen waarop BAPI daadwerkelijk naar het museum gaat. De hierboven
genoemde structuurwijzigingen geven de indruk dat de overheid echt werk maakt van het
welslagen van dit project. De Kamer van Koophandel is al wat langer klaar voor het ontvangen
van publicatiestukken in XBRL-formaat. Het CBS heeft nog weinig ervaring met de aanlevering
door ondernemers van XBRL-gegevens.
De Belastingdienst
De Belastingdienst pakt op dit moment heel weinig nieuwe (ICT-)projecten op. Het SBR
Programma vormt echter één van de uitzonderingen. Er is nadrukkelijk commitment
uitgesproken om tijd en resources vrij te maken voor SBR. In 2009 werd gestart met een pilot
verkorte winstaangifte VpB. De Belastingdienst koppelde daarbij het elektronisch aanleveren
accountancynieuws.nl/actueel/ict/het-nieuwe-werken-xbrl-sbr-komt-in-2010-echt-van.89589.lynkx… 2/5
3. 01-05-12 Het nieuwe werken - XBRL/SBR komt in 2010 echt van de grond • Accountancy Nieuws
van de vVpB aan het Horizontaal toezicht. Inmiddels is het mogelijk om naast de vVpB ook de
aangifte Inkomstenbelasting (IB 2009), aangifte omzetbelasting (OB 2010), aangifte
loonheffing (LH 2010) en de aangifte vennootschapsbelasting (VpB 2009) als XBRL-bestand
aan te leveren bij de Belastingdienst. De verkorte winstaangifte IB zal pas vanaf 2011 kunnen
worden ingediend.
Banken
ABN AMRO, ING en Rabobank kunnen naar eigen zeggen vanaf 1 april 2010 bancaire
verantwoordings rapportages ontvangen in XBRL-formaat. Zij maken daarbij gebruik van een
eigen procesinfrastructuur en een eigen elektronische postbus. De XBRL-rapportages bestaan
uit het jaarrapport op fiscale grondslagen voor kleine rechtspersonen; voor natuurlijke
personen aangevuld met gegevens, zoals die in de bankentaxonomie zijn gedefinieerd. De
doelstelling van de drie genoemde banken is om eind 2012 met minimaal 80% van de
natuurlijke en kleine rechtspersonen op een elektronische wijze bancaire
verantwoordingsrapportages uit te wisselen.
De banken gebruiken de rapportage niet alleen voor het beoordelen en reviseren van
financieringsaanvragen, maar ook voor het opstellen van branche-informatie en economische
rapportages. Er is de banken veel aan gelegen om SBR daadwerkelijk in te voeren. Op die
manier realiseren zij voordelen, zoals geautomatiseerde verwerking van al die rapportages en
eenduidige opslag van meer gegevens dan nu het geval is. Zoals gezegd, starten de banken
met de fiscale jaarcijfers, maar in de toekomst komen ook tussentijdse cijfers en commerciële
jaarcijfers in beeld. ABN AMRO, ING en Rabobank geven aan geen exclusiviteit te claimen naar
de andere banken. De drie banken nemen het initiatief en op termijn mogen andere banken
aanhaken.
In de testfase koppelden de banken het aanleveren van elektronische
verantwoordingsrapportage aan het Horizontaal toezicht van de Belastingdienst. Vanaf 1 april
2010 is die verplichte koppeling met het Horizontaal toezicht niet meer van toepassing. De
banken bezinnen zich nog op de vraag hoe de kwaliteit van de aangeleverde informatie moet
worden geborgd. Een mogelijkheid is dat de banken met een eigen convenant komen. Ook is
het denkbaar dat ze controlevereisten voorschrijven en die laten vastleggen in een soort
werkprogramma. De banken zouden vervolgens deze vastlegging kunnen uitvragen en
opnemen in de bankentaxonomie.
Softwareleveranciers
Het is angstvallig stil aan de kant van de softwareleveranciers. Als je doorvraagt welke rol
softwareleveranciers denken te gaan spelen met hun softwareproducten, krijg je veelal
ontwijkende antwoorden terug. Tot nu toe heeft vooral een aantal leveranciers van
portaloplossingen zich geprofileerd in het kader van SBR. Dat is begrijpelijk, omdat één van de
accountancynieuws.nl/actueel/ict/het-nieuwe-werken-xbrl-sbr-komt-in-2010-echt-van.89589.lynkx… 3/5
4. 01-05-12 Het nieuwe werken - XBRL/SBR komt in 2010 echt van de grond • Accountancy Nieuws
onderdelen om SBR-ready te zijn als accountantskantoor, het hebben van een portal is. Welke
softwareonderdelen zijn daarnaast nog van belang? Zoals gezegd, heeft het de voorkeur om
tags aan te leggen in de financiële administratie. Daarnaast denken wij dat vooral
samenstelsoftware een centrale rol kan spelen in het werkproces van een kantoor bij het
aanleveren van allerlei XBRL-rapportages. Voorwaarde is wel dat die softwareleveranciers de
slag maken naar het vastleggen en kunnen genereren van XBRL-informatie.
Interne organisatie accountantskantoor
Het is duidelijk dat SBR effect heeft op het werkproces in een accountantskantoor. Jaarcijfers
moeten worden aangemaakt op fiscale grondslagen, de verkorte winstaangifte doet z’n intrede
en Horizontaal toezicht. Allerlei niet-financiële data moeten worden vastgelegd.
Accountantswerkzaamheden en fiscale werkzaamheden schuiven, voor zover dat al niet
gebeurd is, steeds meer in elkaar. En als u toch start met een portal voor het uitwisselen van
XBRL-informatie, wilt u deze wellicht ook voor andere zaken inzetten, zoals het delen van een
elektronisch dossier met uw cliënten.
Uw cliënten
U kunt deze veranderingen niet stil houden voor uw cliënten, mocht u dat al willen. Zo
informeren de banken uw cliënten ook over SBR. En het is denkbaar, dat banken een deel van
het door hun gerealiseerde voordeel teruggeven aan de ondernemer, om op die manier de
ondernemer en daarmee de intermediair te stimuleren over te gaan op elektronische
aanlevering. En voor het indienen van een aangifte in het kader van Horizontaal toezicht moet
een cliënt ‘meetekenen’. Dus communiceer zelf tijdig met uw cliënten.
Is SBR wat voor mijn kantoor?
Terug naar de vraag ‘Hoe actueel en relevant is SBR voor uw kantoor?’. U heeft hierin geen
keuze. Wij denken dat SBR een ontwikkeling is waar accountantskantoren mee te maken
krijgen of ze het nu leuk vinden of niet. U zult wel zelf keuzes maken in de tijd. Op welk
moment springt u op de SBR-trein? Begin in ieder geval op tijd met dit project, om zo goed
voorbereid en doordacht SBR door te voeren in uw organisatie.
[Arjan Gelderblom en Tonny Dirkx zijn consultants bij Full•Finance Consultants te Apeldoorn.]
Gerelateerd
19-03-2012 XBRL Nederland komt met brochure Introductie XBRL
13-03-2012 GRI lanceert XBRL-taxonomie voor duurzaamheidsverslaggeving
30-05-2011 Accountantskantoren Spoelstra & Scherer en Cooster deponeren in XBRL
05-05-2011 Mogelijk uitstel voor XBRL filing buitenlandse bedrijven in VS
accountancynieuws.nl/actueel/ict/het-nieuwe-werken-xbrl-sbr-komt-in-2010-echt-van.89589.lynkx… 4/5