Punim seminarik i punuar ne Lenden E drejta Nderkombetare , tema e drejta e unionit europian , punuar nga arbnor osmani

1. Punim Seminarik
Tema:
E Drejta e Unionit Europian
Mentori: Studenti:
Prof. Dr. Armand Krasniqi Arbnor Osmani
Prof.Ass. Diamanta Sojeva

2. INTEGRIMET EVROPIANE
Nocioni i integrimeve rajonale
Me integrim nënkuptohet procesi i lidhjes
së dy ose më shumë shteteve të një rajoni
të caktuar dhe atë në pikëpamje ose
forme institucionale.
Varësisht nga këto forma integrimet mund të
jenë:
Kulturore;
Tregtare / Biznesore;
Ekonomike;
Politike;
Ushtarake;
Etj;

3. Format me të shpeshta janë ato të integrimeve ekonomike sepse
konsiderohen se ato nuk e kufizojnë ne masë sovranitetin e vendit;
Sot në botën bashkëkohore ka shumë organizata të këtilla në Evropë UE –
ja, EFTA, CEFTA, në Amerikën Veriore NAFTA, LAFTA në Amerikën Latine,
ASEAN dhe APEC në Azi dhe Pacifik;
Integrimte kulturore janë të shpeshta dhe reflektohen në formë të
shkëmbimit të programeve arsimore, kulturore, shkencore, informative;
Integrimet politike kuptohen si formë e adrimit të vendeve në organizatë si
p.sh. anëtarësimi në OSBE;
Ndërkaq, integrimet ushtarake karakterizohen si marrëveshje bilaterale
ose multilaterale në lëmin ushtarak të dy ose më shumë shteteve: (rasti i
NATOS);
Ekzistojnë pesë forma të realizimit të integrimit rajonal ekonomik që kanë
dallime formale dhe substanciale në mes vete. Ato janë;
• sipas preferencave;
• sipas tregtisë së lirë;
• unionit doganorë;
• unionit ekonomik; dhe
• bashkimit politik;

4. 1. Zonat preferenciale
Këto marrëdhënie rregullohen kur brenda një
hapësire të dyja shtetet aplikojnë në qarkullimin e
tyre tregtar preferenca (përparësi) tregtare në mes
vete. (P.sh,. aplikojnë norma doganore me të ulëta
etj);
2. Zonat e tregtisë së lirë
Janë formë me shkallë më të avancuar të lidhjes
tregtare në mes të dy ose më shumë vendeve të një
rajoni.Ato zakonisht i anulojnë plotësisht doganat në
tregtinë e tyre të përbashkët

5. 3. Unioni doganor
Është shkallë më e lartë e integrimit dhe në këtë strukturë
shtetet jo vetëm që i heqin doganat ne mes vendeve të veta
por nxjerrin, ingurojnë dhe zbatojnë norma – tarifa doganore
për vendet e treta.
4. Unioni ekonomik
Është strukturë akoma më e avancuar e bashkëpunimit e cila
sëndertohet me heqjen e pengesave në drejtim të qarkullimit
të te gjithë faktorëve ekonomik, si të atyre tregtare po ashtu
edhe prodhuese;
Kjo formë promovon dhe zbaton rregullativa të cilat krijojnë
mundësi të lëvizjes së lirë të mallrave, shërbimeve, kapitalit,
fuqisë punëtore, etj, (Modeli i UE – së)
5. Unioni politik
Forma me e avancuar e integrimeve;
Bashkim me një shtet (rasti i UE –së dështimi I
kushtetutës)

6. • ORGANIZATAT KRYESORE EVROPIANE
Vetëm deri në fund të viteve të pesëdhjeta në Evropë
ekzistonin disa organizata ekonomike siç ishin OECD,
KNER, CSCE, BEE, EVROATOM, EFTA, NATO, etj;
• VARËSISHT NGA SHTRIRJA GJEOGRAFIKE,
PROGRAMI DHE NATYRA E TYRE TË GJITHA
ORGANIZATAT EVROPIANE MUND TË
SISTEMOHEN NË TRI KATEGORI KRYESORE:
A. Euro – Atlantike (Transatlantike)
B. Pan – Evropiane; dhe
C. Supranacionale

7. • A. Organizatat Evro – Atlantike (trans – atlantike)
Kjo strukturë nuk është në tërësi e pastër evropiane
por brenda saj ka edhe shtete të tjera siç janë SHBA –
të, Kanadaja, për këtë jo rrallë këto janë quajtur edhe
si euro – amerikane;
Të këtilla janë;
– OECD = Organizata për bashkëpunim dhe Zhvillim në
Evropë, e themeluar në Paris me 1948. Në fillim pa SHBA –
të dhe Kanadanë

8. – NATO
është themeluar me 1949 si aleancë ushtarake dhe
politike;
• Këshilli i Atlantikut Verior;
• Sekretari i përgjithshëm i NATOS;
• Asambleja e Atlantikut verior;
Themelimi dhe zhvillimi i saj ka kaluar në dy faza;
–Faza e parë 1949 – 1995 e karakterizuar me
luftën e ftoftë;
–Faza 1995 e tutje; periudha e transformimit

9. KSBE / OSBE
Organizatë e karakterit politik e themeluar
ne samitin e Helsinkit me 1975.
Inauguron filozofinë e lirive dhe të drejtave të
njeriut,ka luajtur rol të rëndësishëm në ndryshimet
që ndodhën në Evropën Jug – Lindore poashtu
monitoron dhe promovon zgjedhje te lira dhe
parime te demokracisë;
Selia e saj është në Vjenë dhe anëtare të saj janë
edhe vende jashtë territorit evropian;
Organet kryesore të saj janë:
– Këshilli i përhershëm;
– Këshilli i lartë;
– Kryetari rotativ i radhës;
– Sekretari i përgjithshëm;
– Komisionarët e OSBE – së në lëmi të caktuar

10. • B. Organizatat pan – evropiane
Pjesëmarrëse janë vetëm shtetet në territorin
evropian;
Pjesëtare të kësaj organizata janë vetëm shtetet
me orientim strategjik pan – evropian;
Deri me tani është vetëm një organizatë KËSHILLI
I EVROPËS
Në gjirin e saj marrin pjesë 41 shtete anëtare dhe
kanë këtë strukturë:
– Këshilli i Ministrave;
– Asambleja Parlamentare;
– Kongresi i Pushteteve Lokale dhe Rajonale të Evropës;
– Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut

11. • Organizatat Supranacionale
Në këtë kategori sistemohen:
CSCE – Bashkësia Evropiane për thëngjill dhe
çelik EVROATOMI
BEE – Bashkimi ekonomik evropian;
UE – Unioni evropian;