Handleiding Activiteitenprogramma Brede School ABC Kattenbroek

KATTENBROEK

Handleiding

Activiteitenprogramma
ABC Kattenbroek 2009/2010

Stageopdrachtgever: ABC Kattenbroek
Stagiaire: A. W. Duit
Studentennummer: 3090469
Stagementor: P. Bitter
Stagebegeleider: Drs. D. Vlaanderen
Universiteit: Utrecht

Voorwoord

De handleiding voor het activiteitenprogramma 2009/2010 van de brede school ABC Kattenbroek is
het derde stageproduct voor de opdrachtgever, de stuurgroep van ABC Kattenbroek in Amersfoort.
De totale stageopdracht is het ontwikkelen van een activiteitenprogramma voor deze brede school
en vindt plaats in het kader van de Master Onderwijskunde aan de Universiteit Utrecht. Dit derde
stageproduct is het vervolg op de probleemanalyse met behoefte-inventarisatie en het projectplan
met nadere analyses. Het vierde en laatste product wordt een legitimeringverslag met persoonlijk
leerverslag. Het ontwerpproces voor het activiteitenprogramma vindt plaats volgens het model van
Morrison, Ross en Kemp (2004).

A.W. Duit

1

Inhoudsopgave

Voorwoord 1
Inhoudsopgave 2
Samenvatting 3
Introductie van het activiteitenprogramma ABC Kattenbroek 3
Inleiding 3
Algemeen doel 3
De opbouw van het activiteitenprogramma 4
Algemene verantwoording 5
Verantwoording vanuit de theorie en de praktijk 5
Verantwoording van het activiteitenprogramma 6
Gewenste effecten 7
Verantwoording van leerdoelen en volgorde van activiteiten 7
Algemene leerdoelen van het activiteitenprogramma 7
Cognitieve, psychomotorische en affectieve leerdoelen 8
Bepalen van de volgorde of sequentering 8
Schematische opbouw van het programma 8
Het activiteitenprogramma ABC Kattenbroek 2009/2010 9
1 Sportieve activiteit: voetbal (september 2009) 9
2 Overige activiteit: koken (november 2009) 11
3 Creatieve activiteit: tekenen (januari/februari 2010) 14
4 Culturele activiteit: toneel (maart t/m mei 2010) 16
5 Sociale activiteit: speurtocht (mei 2010) 18
Totaaloverzicht van het activiteitenprogramma 20
Evaluatie 21
Algemeen 21
Formatieve evaluatie 21
Summatieve evaluatie 21
Confirmatieve evaluatie 22
Literatuurlijst 24
Bijlagen 25
Bijlage 1 Aanbevelingen voor de activiteit Voetbal 26
Bijlage 2 Aanbevelingen voor de activiteit Koken 28
Bijlage 3 Aanbevelingen voor de activiteit Tekenen 30
Bijlage 4 Aanbevelingen voor de activiteit Toneel 31
Bijlage 5 Aanbevelingen voor de activiteit Speurtocht 32
Bijlage 6 Aanbevelingen in verband met de locatie het Katshuis 36
Bijlage 7 Reactiekaart 38

2

Samenvatting
De handleiding voor het activiteitenprogramma ABC Kattenbroek 2009/2010 is gemaakt in
opdracht van de stuurgroep van deze brede school in Amersfoort door een masterstudent
Onderwijskunde van de Universiteit Utrecht. Het is een onderdeel van de stageopdracht om een
activiteitenprogramma voor ABC Kattenbroek te ontwikkelen. In de handleiding is de uitwerking
van vijf activiteiten te vinden: voetbal, koken, tekenen, toneel en een speurtocht. Het kan worden
gebruikt door de organisatie en andere betrokkenen ter voorbereiding van, tijdens en bij de
evaluatie van de activiteiten. Dit stageproduct is gebaseerd op twee eerdere stageproducten, de
probleemanalyse met behoefte-inventarisatie en het projectplan met nadere analyses. In de
handleiding wordt bij de introductie de inleiding, algemeen doel en opbouw van het programma
besproken. Vervolgens komt de verantwoording (algemeen, activiteitenvolgorde en doelen) aan de
orde, daarna de uitwerking van de activiteiten en tot slot de wijze van evalueren.

Introductie van het activiteitenprogramma ABC Kattenbroek

Inleiding
De brede school ABC Kattenbroek is een samenwerkingsverband tussen de reguliere basisscholen,
kinderopvang en een welzijnsorganisatie in de wijk Kattenbroek van Amersfoort. Hierbij is gekozen
voor een verrijkingsprofiel, omdat de brede school door samenwerking een verrijking wil betekenen
voor de ontwikkeling van kinderen tot 12 jaar met activiteiten op sociaal, cultureel en sportief
gebied. Daarnaast is het vergroten van samenhang en ontmoeting van belang om te komen van
individualisering naar cohesie. Het uitgangspunt is: geen kind van de school, maar kind van de wijk
(ABC Kattenbroek, 2007).
Het activiteitenaanbod van ABC Kattenbroek start met naschoolse activiteiten voor 9 tot 12
jarige kinderen gericht op verschillende ontwikkelingsgebieden. Door vrije tijdsbesteding te
stimuleren wordt mogelijk ook toekomstig overlast van jongeren verminderd. De primaire
doelgroep van ABC Kattenbroek zijn kinderen van 0-12 jaar (ABC Kattenbroek, 2008). Het
activiteitenprogramma 2009/2010 is opgesteld op grond van de probleemanalyse met behoefte-
inventarisatie en nadere analyses. Het programma is ontwikkeld in overleg met diverse
betrokkenen: de kinderen uit groep 6, 7 en 8 van de basisscholen, de leerlingenwijkraad,
Medezeggenschap Raden van scholen en de stuurgroep ABC Kattenbroek.

Algemeen doel
Het algemeen doel voor het activiteitenprogramma van ABC Kattenbroek is bij de analyse van het
curriculum als volgt geformuleerd:
Het activiteitenprogramma ABC Kattenbroek biedt eenmalige, naschoolse en verrijkende
activiteiten met een sociaal verbindend element voor 9 tot 12 jarige kinderen uit
Kattenbroek gericht op verschillende ontwikkelingsgebieden om de ontwikkeling en vrije
tijdsbesteding van kinderen te stimuleren en de sociale samenhang en ontmoeting te
bevorderen.

3

De opbouw van het activiteiten programma
Om het algemene doel te bereiken is een programma voor 9 tot 12 jarige kinderen uit Kattenbroek
ontwikkeld, mede op basis van de voorkeur van kinderen uit groep 6, 7 en 8 van de basisscholen in
Kattenbroek. Uit de vragenlijst die onder deze kinderen is afgenomen, blijkt dat de meeste
kinderen met interesse in naschoolse brede schoolactiviteiten het liefst eenmalige activiteiten doen.
Ook is er gekeken naar de grootste voorkeur bij creatieve, sociale, culturele, sportieve en overige
activiteiten. Dit heeft geleid tot de keuze van de activiteiten voor het programma. De vragenlijst is
afgenomen met hulp van de leerlingenwijkraad. Deze leerlingen hebben tevens tijdens het
ontwerpproces een adviserende rol gehad. Verder is op grond van de richtlijnen en aanbevelingen
vanuit de stuurgroep van ABC Kattenbroek en Medezeggenschap Raden van betrokken
basisscholen met hulp van inhoudsdeskundigen als een voetbaltrainer en een chef kok de volgende
opbouw van het activiteitenprogramma ontstaan:
1. sportieve activiteit: voetbal (september 2009)
2. overige aciviteit: koken (november 2009)
3. creatieve activiteit: tekenen (januari/februari 2010)
4. culturele activiteit: toneel (maart t/m mei 2010)
5. sociale activiteit: speurtocht (mei 2010)
Deze opbouw is schematisch weergegeven in het onderstaande totaaloverzicht van tabel 1.

Tabel 1. Activiteitenkaart ABC Kattenbroek, totaaloverzicht van het activiteitenprogramma
Voetbal Koken Tekenen Toneel Buiten spelen

Wat - Panna Wedstrijd - ABCook - Workshop & - Workshop & - Speurtocht het
Expositie Fotopresentatie ABC geheim
Waar - Bij het Katshuis - In het Katshuis - In het Katshuis - In het Katshuis - Rond het Katshuis
Eventueel ook op in de Verborgen Zone
naastliggende
schoolpleinen
Wanneer - september 2009 - november 2009 - januari & - maart t/m - mei 2010
februari 2010, mei 2010, bijvoorbeeld
4 en/of 18 week 46 of week 2, 4, 6 week 10, 12, week 27
september 2009 week 48 en 8 14, 16, 18
en/of 20
- vrijdag - maandag, - woensdag: - woensdag: - donderdag:
dinsdag, en
donderdag:
- Oefenen: - 16.00-18.00uur - 14.00-15.30 uur - 14.00-15.30 uur - 15.30- 17.30 uur
15.30-17.30 uur
- Wedstrijd:
18.30-20.00 uur

Voorkeur - 108 kinderen - 141 kinderen - 64 kinderen - 104 kinderen - 126 kinderen
aantal
Kinderaantal - 2 x 60 of 3 x 21 kinderen - 4 x 12 kinderen - 5 of 6 x - 100 kinderen
1 x 90 kinderen 15 kinderen in één keer
Eigen - € 2,00 per kind - € 2,00 per kind - € 2,00 per kind - € 2,00 per kind - € 1,00 of € 2,00
bijdrage per kind
Mogelijk - Voetbal Kinderkookclub - Scholen - Scholen - Scouting
vervolg verenigingen in het Katshuis in de Kunst in de Kunst verenigingen
- Tekenwereld
- Tekenschool
Joke Korndewal

4

Algemene verantwoording

Verantwoording vanuit de theorie en de praktijk
Door veranderingen in de maatschappij verandert het onderwijs. De huidige kennismaatschappij
vraagt van mensen om snel en adequaat te reageren op wensen van klanten. Dit vereist van het
onderwijs aandacht voor zaken als samenwerking in teamverband, gezamenlijk beslissen, initiatief
nemen, diversiteit, een holistische visie en netwerken (Reigeluth, 1999). Deze onderwijsbenadering
sluit aan bij het constructivisme, de visie op leren die vanaf 1985 is ontstaan. Hierbij is geen
sprake van passieve kennisoverdracht, maar wordt actieve kennisconstructie samen met anderen
in een realistische situatie aangemoedigd (Kanselaar, de Jong, Andriessen & Goodyear, 2000).
De maatschappij heeft behoefte aan competente burgers, waarbij competentie het
vermogen is om met ontwikkelde kennis, vaardigheden en attitude adequaat en bekwaam te
kunnen handelen in een sociale context (van Merriënboer, van der Klink & Hendriks, 2002). De
brede school kan met activiteiten bijdragen aan de ontwikkeling van dergelijke competenties.
Volgens de Onderwijsraad (2008) is meer samenwerking en inhoudelijke verbinding tussen
onderwijs, opvang en vrije tijdsvoorziening gewenst. Een rijk activiteitenprogramma voor kinderen
tot 12 jaar met op elkaar aansluitende voorzieningen kan tegemoet komen aan behoeften en
kenmerken van kinderen en ouders. Zo kan het programma gericht zijn op ondersteuning of
verrijking, afhankelijk van de bijbehorende doelgroep (Onderwijsraad, 2008).
De Nederlandse overheid stimuleert samenwerking tussen onderwijs, kinderopvang en
andere betrokkenen om te komen tot brede schoolontwikkeling. Scholen krijgen een bredere
functie dan het geven van onderwijs. De hele ontwikkeling van kinderen ter voorbereiding op het
maatschappelijk functioneren staat centraal (Kruiter, Oomen, van der Grinten, Dubbelman &
Zuidam, 2007). De gemeente Amersfoort heeft de ambitie om in alle wijken een brede school te
realiseren via het zogenaamde ABC concept. Hiermee wordt een Amersfoortse Brede Combinatie
bedoeld met samenwerking tussen onderwijs -, welzijn en zorgvoorzieningen voor kinderen. Brede
scholen in Amersfoort worden als Amersfoortse Brede Combinatie genoemd naar de wijk waar ze in
staan (College van B en W, 2006).
In oktober 2007 is de brede school ABC Kattenbroek opgericht, een samenwerkingsverband
tussen de reguliere basisscholen, kinderopvang en een welzijnsorganisatie in de wijk Kattenbroek
van Amersfoort. De partners van deze brede school zijn:
- Katholieke Basisschool De Breede Hei - kinderopvang skon
- Openbare Basisscholen De Dubbelster - Stichting Kinderopvang Amersfoort
- Openbare Basisschool De Meander - Stichting Kinderopvang Kattenbroek
- Protestants Christelijke Basisschool - Stichting Stap
Gabrie Mehen School - Stichting Welzijn Amersfoort.
ABC Kattenbroek wil een verrijking betekenen voor de ontwikkeling van kinderen, tevens vrije
tijdsbesteding van 9 tot 12 jarigen stimuleren en zo bijdragen aan het voorkomen van toekomstig
overlast van hangjongeren. De naschoolse activiteiten voor 9 tot 12 jarigen kinderen uit de wijk
zijn gericht op diverse ontwikkelingsgebieden. Bij de verrijkende activiteiten staat het kind centraal
met als motto ‘Kind van de Wijk’, ook worden ouders betrokken en wordt er gestreefd naar het
vergroten van samenhang en ontmoeting (ABC Kattenbroek, 2008).

5

Verantwoording van het activiteitenprogramma
Het activiteitenprogramma is ontwikkeld volgens het model van Morrison, Ross en Kemp (2004).
Hierbij wordt een programma systematisch, volgens een cyclisch proces, op grond van
verschillende analyses ontwikkeld. Er is gestart met een probleemanalyse en behoefte-
inventarisatie door onder andere bij kinderen uit groep 6, 7 en 8 van de basisscholen een
vragenlijst af te nemen. Ook zijn Medezeggenschap Raden van basisscholen als
vertegenwoordigers van ouders geraadpleegd via interviews. Op grond van de resultaten van de
probleemanalyse zijn aanbevelingen voor het programma geformuleerd:
1. Gedurende schooljaar 2009/2010 diverse eenmalige activiteiten voor kinderen uit groep 6,
7 en 8 na school of in de schoolvakanties en in of rondom het wijkcentrum het Katshuis
2. Een programma met activiteiten op creatief, sociaal, cultureel, sportief en overig gebied
waar de meeste behoefte aan is volgens de vragenlijst: tekenen, buiten spelen, toneel,
voetbal en koken
3. Die verrijkende activiteiten combineren met een sociaal aspect ter kennismaking om de
sociale binding te versterken
4. Per activiteit indien mogelijk samenwerken met daarbij aansluitende instellingen
5. Ouders betrekken bij de activiteiten met of door aandacht voor verwachtingsmanagement
en heldere communicatie over activiteiten naar kinderen en ouders toe
6. Bij teveel belangstelling desbetreffende activiteit meerdere keren op korte termijn achter
elkaar aanbieden of uitwijken naar omliggende velden, schoolpleinen of gebouwen
7. Bij activiteiten ABC Kattenbroek promoten met inschakeling van lokale pers, websites van
partners en een mogelijk nog op te richten website ABC Kattenbroek
8. Aan het eind van schooljaar 2009/2010 bekijken of de activiteiten aansluiten bij de
behoefte van kinderen en ouders, hoe het programma wordt gecontinueerd, of er een
follow-up wordt gecreëerd en eventueel wat kinderen al aan vrije tijdsbesteding doen
9. Met de gemeente Amersfoort contact zoeken voor mogelijkheden om aan te sluiten bij
bestaande beleidsketen, een follow-up en financiële ondersteuning te realiseren.
Na de probleemanalyse met behoefte-inventarisatie is een projectplan voor het ontwerpproces
opgesteld, waarin zaken als de planning en de opdrachtgever zijn geformuleerd. Daarna is er een
curriculumanalyse gedaan naar de brede schooldoelen van de Nederlandse overheid, gemeente
Amersfoort, de stuurgroep en de doelgroep van ABC Kattenbroek. Vervolgens is bij de analyse van
de lerende gekeken naar algemene en specifieke kenmerken van de doelgroep en kenmerken van
de context van het activiteitenprogramma. Ook is bij de analyse van de domeinen en procedures
een stappenplan per activiteit gemaakt op grond van aanbevelingen van deskundigen. Het heeft
geleid tot de activiteitenkaart, het programmaoverzicht dat is te vinden op bladzijde 4.
Op grond van het projectplan met nadere analyses is de handleiding voor het programma
ontwikkeld. Hiervoor is gekeken naar de algemene verantwoording, de verantwoording van de
leerdoelen en de volgorde van de activiteiten, de uitwerking van de activiteiten en de evaluatie van
het activiteitenprogramma. Na de ontwikkeling van deze handleiding zal ter afronding van het
ontwerpproces een legitimeringverslag (waarin wordt beschreven welke stageactiviteiten zijn
gedaan en waarom) en een persoonlijk leerverslag worden geschreven.

6

Gewenste effecten
De gewenste effecten van het programma voor ABC Kattenbroek zijn in het vorige stageproduct
(het projectplan met nadere analyses) benoemd aan het eind van de curriculumanalyse. Voor het
meten van de effecten van een brede school kan volgens van der Grinten, Walraven, Broekhof,
Hoogeveen & Studulski (2007) worden gekeken naar de output (diversiteit van en deelname aan
de activiteiten); outcome (ervaring/niveau van betrokkenen met de aangeboden activiteiten) en
impact (het effect op de langere termijn). Voor het activiteitenprogramma ABC Kattenbroek zijn de
volgende gewenste effecten geformuleerd op grond van het projectplan met nadere analyses:
1. Output: 300 tot 320 kinderen van groep 6, 7 en 8 (60%) doen mee aan een activiteit, dus
gemiddeld 60 tot 64 kinderen per activiteit
2. Outcome: Kinderen ervaren een verrijking door ervaring op te doen met de activiteit van
hun voorkeur en door kinderen met dezelfde voorkeur te ontmoeten; wijkbewoners ervaren
de brede schoolactiviteiten als een verrijking voor zowel de kinderen als de wijk.
3. Impact: Het activiteitenaanbod wordt geoptimaliseerd en daarmee de ontwikkeling en vrije
tijdsbesteding van kinderen en de leefbaarheid in de wijk bevorderd.

Verantwoording van leerdoelen en volgorde van activiteiten

De algemene leerdoelen van het activiteitenprogramma
Het algemene doel van onderwijs en opvoeding is het overdragen, bewaren en vernieuwen van de
cultuur voor degenen die daartoe behoren. Hierdoor kan een nieuwe generatie zich ontwikkelen tot
volwassenen met een persoonlijke identiteit en het vermogen om zich aan te passen aan de snel
veranderende wereld en samenleving. Daarvoor moeten zij nieuwe kennis construeren (Seel &
Dijkstra, 2004). Deze visie op kennisconstructie sluit aan bij de (socio-) constructivistische
leervisie. Hierbij wordt een lerende aangemoedigd tot actieve kennisconstructie in een realistische
situatie samen met anderen (Kanselaar, de Jong, Andriessen & Goodyear, 2000).
Dit algemene onderwijs en opvoedingsdoel is het uitgangspunt bij de keuze van brede
schoolactiviteiten. De gerichtheid van een activiteitenprogramma is afhankelijk van de lokale
omstandigheden en behoeften. Twee van de meest voorkomende brede schooldoelen zijn het
aanbieden van verrijkingsactiviteiten en verbetering van de wijk met versterking van de sociale
cohesie (Onderwijsraad, 2008). Deze twee doelen komen overeen met de richtlijnen voor het
activiteitenprogramma voor ABC Kattenbroek (ABC Kattenbroek, 2008).
De stuurgroep ABC Kattenbroek wil met het programma naschoolse en verrijkende
activiteiten aanbieden gericht op verschillende ontwikkelingsgebieden (sociaal, cultureel en
sportief) voor 9 tot 12 jarigen kinderen uit Kattenbroek. ABC Kattenbroek wil een verrijking
betekenen voor de ontwikkeling van de kinderen, daarnaast de vrije tijdsbesteding bij deze
kinderen stimuleren en zo bijdragen aan het voorkomen van toekomstig overlast van
hangjongeren. Tot slot wordt er gestreefd naar het vergroten van samenhang en ontmoeting (ABC
Kattenbroek, 2008).

7

Cognitieve, psychomotorische en affectieve leerdoelen
Cognitieve, psychomotorische en affectieve leerdoelen zijn gericht op kennis, vaardigheden en
attitude. Voor kennisontwikkeling kunnen cognitieve doelen worden opgesteld, voor vaardigheden
psychomotorische doelen en voor attitude affectieve doelen (Morrison et al. , 2004). Brede
schoolactiviteiten kunnen met dergelijke doelen bijdragen aan competentieontwikkeling, omdat
competentie kan worden gezien als het vermogen om ontwikkelde kennis, vaardigheden en
attitude toe te passen in een sociale context (van Merriënboer, van der Klink & Hendriks, 2002).
Voor de leerdoelen in het cognitieve, psychomotorische en affectieve domein wordt als
uitgangspunt de procedure analyse genomen. Hierbij is per activiteit een stappenplan opgesteld,
vervolgens per stap bekeken wat kinderen moeten doen en weten en hoe ze geïnformeerd kunnen
worden. Per activiteit worden op grond van deze stappenplannen competentiegerichte leerdoelen
per activiteit geformuleerd die bijdragen aan het algemene doel van het activiteitenprogramma.

Bepalen van de volgorde of sequentering
Bij de volgordebepaling, ofwel sequentering, kan volgens Morrison en collega’s (2004) worden
uitgegaan van de elaboratie theorie van Reigeluth uit 1996. Hierbij wordt een kernbegrip als de
brede school centraal gesteld. Van daaruit wordt gewerkt aan elaboratie ofwel uitbreiding door
activiteiten vanuit diverse ontwikkelingsgebieden en met een wijkgevoel bevorderend aspect. Bij de
elaboratie theorie wordt de volgorde bepaald door de leerstof of leertaak. Vanuit het kernbegrip
brede school wordt op sportief, cultureel en sociaal gebied kennis, vaardigheden en attitudes
ontwikkeld. Dit is uitgebreid met creatieve en overige gebieden om meer totaalomvattend te zijn.
Er is hierbij gekozen voor de volgende eenmalige activiteiten koken, buiten spelen, toneel,
voetbal en tekenen, op grond van de meeste voorkeur volgens ingevulde vragenlijsten door
kinderen uit groep 6, 7 en 8 van de basisscholen. Naar aanleiding van de aanbevelingen vanuit
Medezeggenschap Raden van basisscholen is gekozen voor activiteiten in en rond het wijkcentrum
met een sociaal aspect die het wijkgevoel bevorderen. De activiteiten worden verdeeld over het
jaar aangeboden, zodat er verschillende soorten activiteiten verspreid over het jaar zijn en
tegemoet wordt gekomen aan de diverse voorkeuren van kinderen.
Vanwege het weer vinden de voetbal -en buiten speelactiviteit aan het eind van de zomer
of in het voorjaar plaats. De overige activiteiten zijn binnen in het Katshuis en kunnen ook tijdens
andere jaargetijden gebeuren. Voorjaar 2009 is er een Vossenjacht als startactiviteit geweest. Dit
is een soort speurtocht, daarom wordt het seizoen 2009/2010 geopend met de buitenactiviteit
voetbal (september 2009) en afgesloten met een speurtocht als buiten speelactiviteit (mei 2010).

Schematische opbouw van het programma
De volgordebepaling heeft geleid tot de volgende schematische opbouw van het programma:
De brede school ABC Kattenbroek

Sportief Overig Creatief Cultureel Sociaal
Voetbal Koken Tekenen Toneel Speurtocht
Panna ABCook Workshop Workshop ABC geheim
Wedstrijd & Expositie & Presentatie

8

Het activiteitenprogramma ABC Kattenbroek 2009/2010

1 Sportieve activiteit: voetbal (september 2009)

Activiteit: Panna Wedstrijd
Locatie: Voor het Katshuis
Datum: Vrijdag 4 (en/of 18) september 2009
Tijdstip: Van 15.30 -17.30 uur en van 18.30 -20.00 uur
Inhoud: Oefenen (15.30 -17.30uur) en Panna Wedstrijd (18.30 -20.00 uur)
Aantal: 60 of 90 kinderen, afhankelijk van 2 of 3 panna kooien.
Voorkeursaantal was 108 kinderen

Leerdoelen
Door deelname aan deze ABC activiteit
- ontwikkelen kinderen via het oefenen en meedoen aan de panna wedstrijd nadere kennis,
vaardigheden en attitudes gericht op panna voetbal
- ontmoeten kinderen andere wijkkinderen met een voorkeur of belangstelling voor voetbal
- wordt het wijkgevoel bevorderd, doordat de activiteit plaats vindt op de centrale plek in de
wijk (het Katshuis) en wijkbewoners worden uitgenodigd om naar de wedstrijd te komen
kijken.

Stappenplan
Stap 1 Vooraf:
- Wat doen kinderen: Inschrijven voor de activiteit bij het Katshuis
- Wat moeten kinderen weten: Wat, waar, wanneer en hoe de activiteit en inschrijving is
- Hoe informeren: Via een folder, nieuwsbrief/website van scholen, kinderopvang & wijk en
locale media.

Stap 2 Oefenen (Voor het Katshuis, vrijdag 4 en/0f 18 september 2009 van 15.30-17.30 uur)
- Wat doen kinderen: Oefenen voor de Panna wedstrijd
- Wat moeten kinderen weten: Panna regels en gang van zaken bij het oefenen en de
wedstrijd (zie bijlage 1)
- Hoe informeren: Bij de start van het oefenen door de begeleider en via gelamineerd papier.

Stap 3 Panna wedstrijd (Zelfde plek en datum van 18.30 – 20.00 uur)
- Wat doen kinderen: Panna wedstrijd met als publiek ouders en andere wijkbewoners
- Wat moeten kinderen weten: Panna regels, gang van zaken bij de wedstrijd (zie bijlage 1)
- Hoe informeren: Bij de start van de wedstrijd door de begeleider en via gelamineerd
papier.

9

Benodigdheden
- Folder (€150): wat, waar, wanneer, hoe. Deze informatie ook via nieuwsbrief, websites en
locale media verstrekken.
- De ruimte voor het Katshuis op vrijdag 4 en/of 18 september 2009 van 15.30 – 20.00 uur
- Eventueel ook het schoolplein van de Boomfontein en/of de Meander. (De Boomfontein
heeft maar 2 plekken van 9m x9m, dus 12 á 13 m doorsnede)
- Huren van 2 of 3 Panna kooien. Dit kan via de Geprivatiseerde Dienst Sport, Recreatie en
Onderwijsvoorzieningen (SRO): €123 voor 1 kooi en €70 bezorgkosten. (Als de SRO niet
aan meer kooien kan komen dan elders huren voor ongeveer €175 per kooi)
- Huren van een aanvullend spel. Volgens de SRO folder is de huur van een opblaasbare
voetbal boarding €178,50 en een houten €89,25
- Kaartjes die kinderen kopen als toegangsbewijs voor het oefenen en de wedstrijd
(Opbrengst: 2 kooien bv 60 kinderen x € 2,00 = €120; 3 kooien 90 x € 2,00= €180)
- 2 begeleiders per kooi, dus 4 tot 6 begeleiders vanuit een voetbalvereniging of MBO
studenten
- Centraal aanspreekpunt ter begeleiding van de activiteit en ook 2 EHBO’ers (€100)
- Voetbal en reserve bal per kooi (4 tot 6 voetballen)
- Uitleg van de Panna regels, de gang van zaken bij het oefenen en de wedstrijd (eventueel
op gelamineerd papier).

Nadere toelichting
De activiteit zal (gezien de voorkeur van 108 kinderen) een aanmelding van ongeveer 100
deelnemers opleveren, maar is ook weersafhankelijk. Er kan daarom worden gekozen om de
activiteit 2 keer te doen met 2 kooien. Ook kan het 1 keer worden gedaan met 3 kooien óf met 2
kooien en een voetbal boarding ter aanvulling. Nadere toelichting over deze activiteit is te vinden in
bijlage 1, bijlage 6 en het totaaloverzicht van de activiteiten op bladzijde 20.

Evaluatie
Voor de output wordt geteld hoeveel kinderen meededen aan de activiteit. Het gewenste effect is
een deelname van 60%, dus 60 tot 64 kinderen per activiteit. Voor de outcome wordt naar de
ervaringen van de deelnemende kinderen gekeken. Dit gebeurt na afloop van de activiteit op
school in de klas door de leerlingen van de leerlingenwijkraad. Deze leerlingen kunnen hierbij de
reactiekaart (zie bijlage 7) gebruiken bij de vragen aan schoolgenoten. Voor de ervaringen van
ouders en andere wijkbewoners worden Medezeggenschap Raden van basisscholen geraadpleegd:
- Was de activiteit een verrijking voor deelnemende kinderen? Waarom was het wel of geen
bijdrage aan de ontwikkeling en vrije tijdsbesteding van kinderen?
- Was de activiteit een verrijking voor de wijk? Waarom was het wel of geen bijdrage aan het
wijkgevoel en de leefbaarheid in de wijk?
- Wat kon beter of anders georganiseerd worden?
Ook worden wijkbewoners uitgenodigd om te reageren via de website van ABC Kattenbroek en de
wijk website.

10

Mogelijk vervolg
Kinderen die voetballen leuk vinden kunnen lid worden van een plaatselijke voetbalvereniging als
Voetbalvereniging Hoogland, VVZA, VV Hooglanderveen en ASC Nieuwland.

2 Overige activiteit: koken (november 2009)

Activiteit: ABCook
Locatie: In het Katshuis
Datum: Week 46 of 48 van 2009 op maandag, dinsdag en donderdag
Tijdstip: Van 16.00 – 18.00 uur
Inhoud: Broodje hamburger maken en samen met wijkbewoners opeten
Aantal: 21 kinderen per keer

Leerdoelen
Door deelname aan ABCook ontwikkelen kinderen nadere kennis, vaardigheden en attitudes gericht
op het bereiden van diverse soorten broodjes hamburger. Ook ontmoeten zij andere wijkkinderen
met een voorkeur of belangstelling voor koken. Tot slot draagt de activiteit bij aan het wijkgevoel,
doordat kinderen voor een ander wijkkind en 2 uitgenodigde wijkbewoners een broodje hamburger
maken en op de centrale plek in de wijk (het Katshuis) samen met mede wijkbewoners eten.

Stappenplan
Stap 1 Vooraf
- Wat doen kinderen:
1e Inschrijven bij het Katshuis voor maandag, dinsdag of donderdag
2e Uitnodigen van 2 wijkbewoners en vragen welke soort hamburger ze willen
- Wat moeten kinderen weten:
1e Wat, waar, wanneer en hoe de activiteit en inschrijving is
2e Elk kind mag 2 gasten mag uitnodigen
3e De soorten hamburgers (bijvoorbeeld Amerikaans, Italiaans, Surinaams en Chinees)
locale media.

Stap 2 De start (In het Katshuis, week 46 of 48 op maandag, dinsdag of donderdag om 16.00 uur)
- Wat doen kinderen: Luisteren naar de uitleg en opzoeken in welke ploeg je zit
- Wat moeten kinderen weten: Waar de activiteit en de uitleg is
- Hoe informeren: Via folder, nieuwsbrief/website van scholen, kinderopvang & wijk en locale
media.

11

Stap 3 Het klaarmaken van het gerecht (Zelfde plek en datum van 16.15 tot 17.00 uur )
1e In 1 van de 3 ploegen afwisselend de hamburgers, broodjes en garnituur maken
(4 broodjes hamburger: 2 voor de gasten, 1 voor een ander kind en 1 reserve)
2e Afspreken per ploeg wie voor welk ander kind een hamburger maakt
3e De soort hamburger die de gasten en dat kind hebben opgegeven maken
1e In welke volgorde de ploeg van het kind de 4 broodjes hamburger maakt
2e Welke soort hamburger de 2 gasten en dat andere kind willen
3e Hoe de hamburger, het brood en het garnituur wordt gemaakt
- Hoe informeren:
1e Via de centrale uitleg bij de start
2e Een overzicht met de indeling van de ploegen en de volgorde van het klaarmaken
3e Door de begeleiders bij het maken van de hamburgers, brood en garnituur.

Stap 4 Het gerecht afmaken en het “samen eten” voorbereiden (Zelfde plek en datum, 17.00 uur)
1e Van hamburgers, brood en garnituur broodjes hamburger maken
2e Saus erover doen. Een kind dat snel klaar is kan saus zelf zijn eigen saus maken
3e Broodjes hamburger met een eigen vlag erin op een bord doen
4e Samen opruimen en dan de tafels dekken
1e Snelle kinderen mogen eigen saus maken, er zijn ook al sausen
2e Broodje hamburger (met een vlag erin) op een bord doen, zorg dat je het herkent!
3e Het onderdeel waar de ploeg het laatst mee bezig was samen opruimen
4e De ploeg die klaar is begint met tafel dekken: servetten, bekers en drinken
- Hoe informeren:
1e Een vel met daarop de volgorde van stap 4
2e Door de begeleiders die rondlopen ter ondersteuning.

Stap 5 Het eten van het gerecht met de gasten (Zelfde plek en datum, 17.15 uur)
1e De 2 gasten welkom heten en naar de plaats leiden
2e De broodjes hamburger van de 2 gasten en van zichzelf ophalen
3e De gasten en zichzelf drinken inschenken
4e Samen met de gasten eten
- Wat moeten kinderen weten: De volgorde van wat te doen bij stap 5
- Hoe informeren:
1e een vel met daarop de volgorde van stap 5
2e Door de begeleiders die rondlopen ter ondersteuning.

12

Stap 6 De afronding (Zelfde plek en datum, 17.45 – 18.00 uur)
1e Vertel aan degene die het broodje hamburger heeft gemaakt wat er lekker aan is
2e Aan de eigen gasten vragen of de hamburger naar tevredenheid is
3e Na afloop servet, bord en beker van zichzelf en de gasten weggooien
- Wat moeten kinderen weten: Bovenstaande en waar de prullenbak staat
- Hoe informeren: Door een begeleider om ongeveer 17.30 uur.

Benodigdheden
locale media verstrekken
- Ruimte in het Katshuis (de keuken en de hal) op een maandag, dinsdag en donderdag van
16.00-18.00 uur in een even week van november 2009
- Drie begeleiders: het liefst een kok, iemand met ervaring met brooddeeg en nog iemand
- Bij de start betaalt elk kind € 2,00 om mee te doen, bij 21 kinderen is dit €42 per keer
- Indeling van de 3 ploegen, per ploeg zijn 7 kinderen ingedeeld
- Uitleg van de gang van zaken stap 3 tot en met 6 (op gelamineerd papier)
- Materiaal dat minimaal nodig is per activiteit:
 2 x een gasfornuis met 4 pitten, oven en bakplaat en pangerei
 gehakt (50 gram per hamburger, 200 gram per kind, per activiteit 4 kg x € 6 = €24)
 bakboter of olie (kopen indien niet aanwezig: €10)
 gehaktkruiden als Italiaanse kruidenmix (AH: 20 gram per kg gehakt, 4x 20 gram = €10)
 zout (€0,50)
 steekring, 1 per hamburger (Goedkoper: regenpijp van €15 laten snijden op 2 cm geeft 80
ringen. Bij de Formido voor €5, na een week ophalen en zelf even schuren)
 tonicstampertjes, 1 per kind ( Sligro € 5 per doos van 100 stuks)
 brooddeeg (locale bakker, voor ruim 60 broodjes ongeveer €5)
 eiwit en sesamzaad (Sligro: 1 liter vloeibare eiwit €5, 1 liter sesamzaad €6,50)
 kwasten voor het insmeren van het brooddeeg
 garnering: krop sla, kilo tomaten, uien, komkommer augurken e.d. (Groentehal €20)
 21 borden om gesneden sla, tomaten e.d. in te doen, per kind 1 bord
 minimaal 8 mesjes en 8 snijplanken
 sausen: mayonaise, curry, ketchup en dergelijke (5 flessen x €2,50= €12,50. Maar deze
flessen worden 3x gebruikt in 1 week, dus het bedrag delen door 3. Per activiteit €5)
 mayonaise, azijn, mosterd, curry en groene kruiden voor het maken van een eigen saus
(€10)
 servetten of placemats, borden, bekertjes, vlaggetjes ( Sligro €30)
 drinken: 6 bekers uit 1 fles, dus 10 flessen frisdrank (€60).

Nadere toelichting
Gezien de voorkeur voor koken van 141 kinderen worden rond de 75 aanmeldingen verwacht, per
activiteit kunnen 21 kinderen deelnemen. De activiteit wordt daarom 3 keer in dezelfde week

13

aangeboden, zodat aan een groot deel van de vraag kan worden beantwoord. Een toelichting op
deze activiteit is te vinden in bijlage 2, bijlage 6 en het totaaloverzicht van de activiteiten op
bladzijde 20.

Evaluatie
Zie evaluatie bij activiteit 1 op bladzijde 10.

Mogelijk vervolg
Kinderen die koken leuk vinden kunnen terecht bij de Kinderkookclub van het Katshuis.

3 Creatieve activiteit: tekenen (januari/februari 2010)

Activiteit: Workshop & Expositie
Datum: Week 2, 4, 6 en 8 van 2010 op woensdag
Tijdstip: Van 14.00 -15.30 uur
Inhoud: Workshop tekenen met aansluitend een expositie in het Katshuis

Leerdoelen
Door deelname aan deze ABC activiteit ontwikkelen kinderen nadere kennis, vaardigheden en
attitudes gericht op tekenen. Ook ontmoeten zij andere wijkkinderen met een voorkeur of
belangstelling voor tekenen. Tot slot draagt de activiteit bij aan het wijkgevoel, doordat kinderen
de gemaakte tekening tentoonstellen aan andere wijkbewoners op de centrale plek in de wijk (het
Katshuis).

Stappenplan
Stap 1 Vooraf:
- Wat kinderen doen: Inschrijven voor de activiteit bij het Katshuis
- Wat moeten kinderen weten: Wat, waar, wanneer en hoe de activiteit en de inschrijving is
locale media.

Stap 2 Workshop (Katshuis, in week 2, 4, 6 of 8 op woensdag van 14.00-15.30)
- Wat kinderen doen: Workshop tekenen (eerst limonade, dan uitleg en daarna aan de gang)
- Wat moeten kinderen weten: De opdracht qua bedoeling, opbouw en techniek en materiaal
(zie bijlage 3)
- Hoe informeren: Uitleg door de tekendocent.

14

Stap 3 Na afloop expositie van de tekeningen in het Katshuis
- Wat kinderen doen: eindproduct overhandigen aan medewerker van het Katshuis
- Wat moeten kinderen weten: Het resultaat wordt 14 dagen tentoongesteld in het Katshuis
- Hoe informeren: Op de wijk -en ABC website staat dat de resultaten in het Katshuis te zien
zijn.

Benodigdheden:
- Ruimte in het Katshuis (hobbyruimte) op woensdag van 14.00- 15.30 uur in de even weken
van januari en februari 2010
- Ruimte in het Katshuis in januari, februari en maart om de tekeningen 14 dagen te
exposeren
- Materiaal: speciale kleurpotloden, potloden, kneedgum, wascokrijt, ecoline, tekenvellen
(minimaal A3), etalagekarton, limonade en bekertjes
- Materiaalkosten: €100 per workshop met 12 kinderen
- Personeelskosten: vergoeding tekendocent €120 per workshop
- Entree: eigen bijdrage van kinderen, bijvoorbeeld € 2,00 (Opbrengst 12 x € 2,00 = €24).

Nadere toelichting
Per workshop kunnen maximaal 12 kinderen meedoen. Gezien de voorkeur van 64 kinderen voor
tekenen is de verwachting dat er zich meer kinderen aanmelden en een of meerdere herhalingen
van de activiteit voor deze kinderen gewenst is. Het kan eventueel in januari en februari om de 14
dagen worden herhaald, zodat de tekeningen van een workshop 14 dagen tentoon gesteld kunnen
worden. De workshop kan mogelijk 4 x worden herhaald. Nadere toelichting over deze activiteit is
te vinden in bijlage 3, bijlage 6 en het totaaloverzicht van de activiteiten op bladzijde 20.

Evaluatie

Mogelijk vervolg
Een mogelijk vervolg van deze activiteit kan plaats vinden bij de Scholen in de Kunst, Tekenwereld
en Tekenschool Joke Korndewal.

15

4 Culturele activiteit: toneel (maart t/m mei 2010)

Activiteit: Workshop & Fotopresentatie
Datum: Week 10, 12, 14, 16, 18 en/of 20 van 2010 op woensdag
Inhoud: Workshop toneel met fotopresentatie op de wijk –website

Leerdoelen
attitudes gericht op toneel. Ook ontmoeten zij andere wijkkinderen met een voorkeur of
belangstelling voor toneel. Tot slot draagt de activiteit bij aan het wijkgevoel, doordat kinderen de
ontwikkelde tableau vivants (met zelfbedachte en uitgebeelde wijktypetjes, die bezig zijn met een
ABC activiteit) presenteren aan de wijk via foto’s op de website van de wijk.

Stappenplan
Stap 1 Vooraf:
- Wat kinderen doen: Inschrijven voor de activiteit bij het Katshuis
- Wat kinderen moeten weten: Wat, waar, wanneer en hoe de activiteit en de inschrijving is
- Hoe informeren: Via folder, nieuwsbrief/website van scholen, kinderopvang & wijk en locale
media.

Stap 2 De kennismaking (In het Katshuis, week 10, 12, 14, 16, 18 of 20 op woensdag 14.00 uur)
- Wat kinderen doen: Eerst kennismaken met elkaar, dan met de techniek
- Wat kinderen moeten weten: De kennismakingsopdrachten (zie bijlage 4)
- Hoe informeren: Uitleg en begeleiding van de toneeldocent of student.

Stap 3 Het vervolg (Zelfde plek en datum, om ongeveer 14.15 uur)
- Wat kinderen doen: Emoties uitwerken in toneeltypetjes, komen tot een zelfbedachte
wijkbewoner
- Wat kinderen moeten weten: Het hoe en wat van deze opdrachten (zie bijlage 4)

Stap 4 Het toewerken naar een presentatie (Zelfde plek en datum, vanaf ongeveer 14.40 uur)
- Wat doen: Met de zelfbedachte typetjes een toneelstuk van ongeveer 3 minuten en 3
tableau vivants maken over een ABC activiteit (in 5 groepen van 3 kinderen)
- Wat weten: Hoe en wat van de opdracht (zie bijlage 4)
- Hoe informeren: Uitleg en begeleiding van de toneeldocent of -student.

16

Stap 5 Presentatie aan elkaar en maken van foto’s (Zelfde plek en datum, ongeveer om 15.10 uur)
- Wat kinderen doen: Toneelstukje en tableau vivants om de beurt presenteren en foto’s
maken
- Wat kinderen moeten weten: Hoe en wat van de opdracht (zie bijlage 4)

Stap 6 Afsluiting (Zelfde plek en datum, ongeveer 15.30 uur)
- Wat kinderen doen: Om de beurt in 1 zin zeggen en dan in 1 gebaar uitbeelden hoe de
activiteit was
- Wat kinderen moeten weten: Hoe en wat van de opdracht (zie bijlage 4)
- Hoe informeren: Uitleg van de toneeldocent of student.

Stap 7 Na afloop
- Wat kinderen doen: De foto’s op de website van de wijk bekijken
- Wat kinderen moeten weten: Waar de foto’s en de website van de wijk is te vinden
- Hoe informeren: Uitleg van de toneeldocent of –student.

Benodigdheden
- Folder (€150): wat, waar, wanneer, hoe. Deze informatie ook via een nieuwsbrief, websites
en locale media verstrekken
- Ruimte in het Katshuis (de hobbyruimte) op de woensdagmiddagen van 14.00-15.30 uur in
de even weken van maart en april 2010.
- Verkleedkist en andere spullen in de ruimte van het Katshuis, zoals stoelen en tafels
- De mogelijkheid om de foto’s op de website van de wijk te plaatsen
- Digitaal fototoestel om de foto’s te maken
- Bij de start betaalt elk kind € 2,00 om mee te doen, bij 15 kinderen is dit €30
- Toneeldocent of (hbo) student, in het eerst geval zal een vergoeding nodig zijn.

Nadere toelichting
Per workshop kunnen maximaal 15 kinderen meedoen. Gezien de voorkeur van 104 kinderen voor
toneel is de verwachting dat meer dan 15 kinderen zich aanmelden en dat meerdere herhalingen
van de activiteit wenselijk is. Het kan eventueel in maart, april en mei om de 14 dagen op
woensdag in de even weken worden herhaald. Het kan dan mogelijk 6 keer worden herhaald.
Nadere toelichting op de activiteit is te vinden in bijlage 4, bijlage 6 en het totaaloverzicht van de
activiteiten op bladzijde 20.

Evaluatie

Mogelijk vervolg
Kinderen die toneel willen blijven spelen kunnen terecht bij Scholen in de Kunst.

17

5 Sociale activiteit: speurtocht (mei 2010)

Activiteit: Speurtocht het ABC geheim
Locatie: Rondom het Katshuis in de Verborgen Zone
Datum: Een week in mei 2007 (bijvoorbeeld week 27) op donderdag
Inhoud: Een geheim ontrafelen door het volgen van een route met spelletjes
Aantal: 100 kinderen Voorkeursaantal was 104 kinderen

Leerdoelen
attitudes rondom het buiten spelen in de wijk. Ook ontmoeten zij andere wijkkinderen met een
voorkeur of belangstelling voor speurtochten. Tot slot draagt de activiteit bij aan het wijkgevoel,
doordat de activiteit plaats in de Verborgen Zone van de wijk en het verhaal van de speurtocht met
de wijk te maken heeft.

Stappenplan
Stap 1 Vooraf:
- Wat kinderen doen: Inschrijven bij het Kashuis (als groep van 5 kinderen met begeleider)
- Wat kinderen moeten weten: Wat, waar, wanneer en hoe de activiteit en de inschrijving is
locale media.

Stap 2 De start van de speurtocht (Bij het Katshuis op een donderdag in mei om 15.30 uur)
- Wat kinderen doen: Opzoeken van de groepsleden en de begeleiding
- Wat kinderen moeten weten: Naam van de begeleider en de andere groepsleden
- Hoe informeren: Een vel op het raam van het Katshuis met de groepsindeling.

Stap 3 De speurtocht (Door de Verborgen Zone van 15.45-17.30 uur)
- Wat kinderen doen: In een groep een route volgen in de Verborgen Zone
- Wat kinderen moeten weten: Tijdens de tocht wordt het ABC geheim van het Katshuis
ontrafeld door het doen van diverse spelletjes
- Hoe informeren:
1e De groepsbegeleider geeft het verhaal, de route en de invulkaart
2e De spelbegeleider geeft na het spel een gegeven voor de invulkaart, zodat aan het eind
met deze gegevens het geheim kan worden ontrafeld.

Stap 4 De afronding van de speurtocht ( Bij het Katshuis van 17. 15- 17.30 uur)
- Wat kinderen doen: Aan het eind van de speurtocht de ingevulde kaart inleveren
- Wat kinderen moeten weten: Het drinken en het aandenken wordt gekregen na het
inleveren van de kaart met daarop het ontrafelde geheim genoteerd

18

- Hoe informeren: Via de begeleider wordt het aandenken ontvangen.

Benodigdheden:
- De Verborgen Zone als het afgebakende gebied van de speurtocht op een donderdag in mei
2010 van 15.30 tot 17.30 uur
- Het Katshuis als centraal punt voor de start, het eten/drinken halverwege en aan het eind
- Een verhaal als leidraad met een thema, bv: Wat is het ABC geheim van het Katshuis?
Dit verhaal kan een medewerker, die ook lid is van een scoutingvereniging bedenken
- Invulkaarten, die kinderen kopen bij de begeleider voor € 2,00 als entree
- Verspreid door het gebied 9 posten voor de spelletjes, het Katshuis als eet en drinkpost
- Er zijn 20 groepsbegeleiders nodig, maar kinderen geven zich op als groep met een
begeleider
- Er zijn 10 begeleiders nodig voor de 10 posten en ook 2 EHBO’ers (€50 via een EHBO
vereniging)
- Per groep een gelamineerde routekaart: 5 verschillende routes (verschillende spelvolgorde,
maar na het 4e spel volgt het drinken als 5e post) en per route 4 gelamineerde kaarten
- Eten, drinken en bekertjes voor halverwege en aan het eind van de speurtocht (€50)
- Materiaal voor de 9 spelletjes (via SRO voor € 66,80 inclusief BTW en met scholenkorting
en bezorgkosten €70. Maar deze prijzen zijn volgens de SRO folder geldig tot 01-01-2010
en de activiteit is in mei 2010!)
- Een aandenken voor de kinderen met het logo van ABC Kattenbroek. Via de scouting
website zijn insignes te bestelen (€ 1,50 per kind x 100 kinderen = € 150).

Nadere toelichting
Er komen ongeveer maximaal 100 kinderen, maar waarschijnlijk minder. Bij scouting komen bij
een dergelijke speciale activiteit namelijk ongeveer 75 % van de kinderen en 126 kinderen hebben
een voorkeur voor buiten spelen uitgesproken (75% van 126 = 104 kinderen). Nadere toelichting
over de activiteit is te vinden in bijlage 5, bijlage 6 en het totaaloverzicht van de activiteiten op
bladzijde 20.

Evaluatie

Mogelijk vervolg
Kinderen die dergelijke buiten speelactiviteiten als een speurtocht leuk vinden kunnen lid worden
van een van de plaatselijke scoutingverenigingen.

19

Totaaloverzicht van het activiteitenprogramma
Voetbal Koken Tekenen Toneel Buiten spelen
Wat - Panna Wedstrijd - ABCook - Workshop & Expositie - Workshop & fotopresentatie - Speurtocht ABC geheim
Waar - Voor het Katshuis, eventueel . - In het Katshuis - In het Katshuis - In het Katshuis - Rond het Katshuis in
ook op pleinen Meander/ BF de Verborgen Zone
Wanneer - September 2009, - November 2009, in - Januari en februari 2010, - Maart t/m mei 2010, in week - Mei 2010,
vrijdag 4 en/of 18 september week 46 of week 48 in week 2, 4, 6 en 8 10, 12, 14, 16, 18 en/of 20 bijvoorbeeld in week 27
. Oefenen: 15.30-17.30 uur - Maandag, dinsdag, en - Woensdag: 14.00-15.30 uur - Woensdag: 14.00-15.30 uur - Donderdag:15.30- 17.30 uur
. Wedstrijd: 18.30-20.00 uur donderdag: 16.00-18.00uur
Voorkeursaantal - 108 kinderen - 141 kinderen - 64 kinderen - 104 kinderen - 126 kinderen
Kinderaantal - Maximaal 60 of 90 kinderen - 21 kinderen per keer - 12 kinderen per keer - 15 kinderen per keer - 100 kinderen in één keer
Eigen bijdrage - € 2,00 per kind - € 2,00 per kind - € 2,00 per kind - € 2,00 per kind - € 2,00 per kind
Begeleiding - SRO personeel of 4 of 6 - 3 begeleiders - Tekendocent - Toneeldocent of HBO student - 20 groepsbegeleiders
begeleiders via ROC /een (1 kok en 1 iemand met - 10 postbegeleiders
voetbalvereniging ervaring met brooddeeg) - 2 gediplomeerde EHBO’ers
- 1 centraal aanspreekpunt
- 2 gediplomeerde EHBO’ers
Materiaal - 1 Folder met informatie - 1 Folder met informatie - 1 Folder met informatie - 1 Folder met informatie - 1 Folder met informatie
- 2 of 3 Panna kooien - 2 gasfornuizen, met elk - (Kleur)potloden, kneedgum - Verkleedkist - Speurtochtverhaal
- Voetbalboarding 4 pitten, oven en bakplaat - Wascokrijt, ecoline - Digitaal fototoestel - 5 verschillende routes
- 4of 6 voetballen - pangerei, kwasten,21 borden - Tekenvellen, Etalagekarton - per route 4 kaarten
- Entreekaartjes - 8 messen en snijplanken - Limonade bekertje - 100 invulkaarten
- Vel met uitleg - gehakt, kruiden, zout en olie - 20 pennen
- steekringen en stampers - eten/drinken/ bekertjes
- brooddeeg, eiwit, sesamzaad - 100 x een aandenken
- sla, tomaat, komkommer ed - 9 spelletjes: bibberspiraal
- 5 sausflessen, mayo, azijn gatenbal, figurenspel,
mosterd, curry, groene kruid poorthockey, rupsband,
- 63 servetten, borden, bekers vliegend tapijt, 4 op 1 rij,
& vlaggetjes; 10 flessen fris minibasket, stokken vangspel
Kosten: - €150: 600 folders op A5 - €150: 600 folders op A5 - €150: 600 folders op A5 - €150: 600 folders op A5
- Materiaal - Via SRO: - €24 gehakt, €10 kruiden, - €100: tekenmateriaal - €150: 600 folders op A5
€316,25 2 kooien €10 olie, €20 ringen, - Via SRO:
of €501,25 3 kooien €5 stampers, €5 deeg, €66,80: 9 spelletjes
€70 bezorgkosten €5 eiwit, €6,50 sesamzaad €70: bezorgkosten
€178,50 opblaasbare €30garnituur, €5 saus, - €50: eten/drinken
of houten €89,25 boarding €10 mayo, azijn ed, - €150: aandenken
€30 servet ed €60 drinken
- Begeleiding (- €1174 bij SRO personeel) - €120: tekendocent - 6x vergoeding docent? - €50: 2 EHBO’ers
- €100: 2 EHBO’ers
- Totaal - €1500 bij 2x met 2 kooien; - €150 + (€225 per keer): - €150 + (€220 per keer): - €150 +vergoeding docent: - €540 bij 1 keer
ongeveer €1000 bij 1x met 3 kooien €825 bij 3 keer €1030 bij 4 keer €150 tot €1000 bij 6 keer
Zonder inzet SRO personeel - Scholen in de Kunst
- Mogelijk - Voetbalverenigingen - Kinderkookclub - Tekenwereld - Scoutingverenigingen
vervolg in het Katshuis - Tekenschool Joke Korndewal - Scholen in de Kunst

Evaluatie

Algemeen
Evaluatie is gericht op waardebepaling gekoppeld aan gestelde doelen. Het algemene doel voor het
activiteitenprogramma van ABC Kattenbroek is het stimuleren en bevorderen van de persoonlijke
ontwikkeling, vrije tijdsbesteding, sociale samenhang en ontmoeting bij 9 tot 12 jarige kinderen uit
Kattenbroek door het bieden van eenmalige, naschoolse en verrijkende activiteiten met een sociaal
verbindend element gericht op verschillende ontwikkelingsgebieden. Binnen het onderwijs wordt bij
een evaluatie bepaald of het leerdoel is bereikt. Vanuit het model van Morrison en collega’s (2004)
wordt gekeken waar verandering en competentieontwikkeling heeft plaats gevonden. Bij evaluatie
van het activiteitenprogramma ABC Kattenbroek wordt bepaald of er ontwikkeling van kennis,
vaardigheden en attitudes, dus competentie, heeft plaats gevonden door deelname aan activiteiten
met betrekking tot persoonlijke ontwikkeling, vrije tijdsbesteding en sociale cohesie. Dit gebeurt
door formatieve, summatieve en confirmatieve evaluatie en wel op de volgende manier:

Formatieve evaluatie
Een formatieve evaluatie is een procesgerichte evaluatie tijdens het ontwerpproces. Tijdens de
ontwikkeling van het activiteitenprogramma is steeds gekeken of de activiteiten aansluiten bij de
behoeften van betrokkenen. Dit is in het begin gedaan door de diverse behoeften tijdens de
behoefte –inventarisatie te inventariseren. Er is gekeken naar normatieve, vergelijkende, gevoelde,
geuite, toekomstige en kritische behoeften. Om af te stemmen op de gevoelde behoeften bij de
kinderen is met hulp van de leerlingenwijkraad een vragenlijst afgenomen bij de kinderen van
groep 6, 7 en 8 van de basisscholen in Kattenbroek. Ook zijn Medezeggenschap Raden van
basisscholen uit Kattenbroek geraadpleegd als vertegenwoordigers van de ouders.
De stuurgroep heeft gedurende de ontwikkeling van het programma en bij oplevering van
stageproducten feedback gegeven op het ontwerpproces. Ook de leerlingenwijkraad is regelmatig
geraadpleegd als vertegenwoordigers van de kinderen. Bij het ontwerpen van het programma zijn
diverse deskundigen geraadpleegd. De aanbevelingen van deze inhoudsdeskundigen zijn
meegenomen in het ontwerpproces. Op grond van de reacties van de kinderen, leerlingenwijkraad,
MR leden, stuurgroep en deskundigen is het activiteitenprogramma tot stand gekomen. Tijdens
het ontwerpproces is er dus sprake geweest van formatieve evaluatie aan de hand van opgeleverde
en concept stageproducten.

Summatieve evaluatie
Summatieve evaluatie is de productgerichte evaluatie die na afloop van het activiteitenprogramma
wordt gedaan om te kijken of de gewenste resultaten zijn bereikt. De gewenste effecten van het
programma zijn allereerst dat 60 %, dus 300 tot 320 kinderen van groep 6, 7 en 8, meedoen aan
een activiteit (output). Dat is 60 tot 64 kinderen per activiteit. Ten tweede is wenselijk dat de
kinderen het ervaren als een verrijking door de ervaring met de activiteit van hun voorkeur en door
kinderen met dezelfde voorkeur te ontmoeten. Ook is het gewenst dat wijkbewoners brede
schoolactiviteiten als een verrijking ervaren voor zowel de kinderen als de wijk (outcome). Als

laatste is wenselijk dat het activiteitenaanbod wordt geoptimaliseerd en daarmee de ontwikkeling
en vrije tijdsbesteding van kinderen en de leefbaarheid in de wijk bevorderd (impact). Dit laatste
effect op langere termijn komt aan de orde bij confirmatieve evaluatie. Bij summatieve evaluatie
wordt gekeken naar de output en outcome om het activiteitenprogramma te kunnen optimaliseren.
De output wordt zichtbaar door per activiteit te inventariseren hoeveel kinderen hebben
deelgenomen aan de activiteit. Dit doet de activiteitencommissie. Aan het einde van het schooljaar
2009/2010 kan de totale deelname aan de activiteiten worden bepaald en of het aanbod breed en
divers genoeg is geweest. Voor de outcome wordt na afloop van elke activiteit aan de deelnemende
kinderen naar hun ervaringen gevraagd op school, in de klas. Zo horen ook de andere kinderen, die
niet hebben meegedaan, hoe het is geweest. Dit wordt gedaan door de leerlingen van de
leerlingenwijkraad met behulp van de reactiekaart (zie bijlage 7). Zij vragen aan hun achterban
hoe de activiteit en ontmoeting met anderen kinderen is geweest, wat ze ervan hebben geleerd en
wat verbeterpunten zijn. Dit koppelen zij terug naar de leerlingenwijkraad. Zo kan aan het einde
van het jaar worden gekeken of de gewenste uitkomst is gehaald. Het is te adviseren om de
leerlingenwijkraad ook de wensen van de kinderen voor de activiteiten van het volgende jaar te
laten inventariseren. Om te achterhalen hoe ouders en andere wijkbewoners het programma
hebben ervaren worden de Medezeggenschap Raden geraadpleegd door de basisschooldirecteuren.
Tevens kunnen kinderen en andere betrokken worden uitgenodigd om via de (toekomstige)
website ABC Kattenbroek aan te geven wat ze van de activiteiten en het programma vinden. Dit
kan door de ABC coördinator worden geïnventariseerd.
Vanuit de gemeente Amersfoort wordt voor brede scholen met een verrijkingsprofiel als
kerndoelen gesteld dat er een toenemende deelname aan creatieve en sportieve activiteiten door
de doelgroep plaats dient te vinden. Daarnaast dient de brede school ook zelf inhoudelijke criteria
te ontwikkelen (Gemeente Amersfoort. 2007). Bij ABC Kattenbroek is met de gewenste effecten
(output, outcome en impact) deze inhoudelijke criteria geformuleerd (zie bladzijde 7). Het
optimaliseren van het programma kan op grond van de geïnventariseerde effecten, maar de impact
wordt echter gemeten via de confirmatieve evaluatie.

Confirmatieve evaluatie
Bij confirmatieve evaluatie wordt gekeken naar impact, het effect op langere termijn en in de loop
der jaren. Per jaar wordt het activiteitenaanbod geoptimaliseerd na de geïnventariseerde output en
outcome (zie summatieve evaluatie) en daarmee wordt de ontwikkeling en vrije tijdsbesteding van
kinderen en de leefbaarheid in de wijk bevorderd. Om de impact te meten kan gebruik worden
gemaakt van deze inventarisaties. Door jaarlijkse inventarisaties via de leerlingenwijkraad, de
Medezeggenschap Raden en de reacties op de website kan worden aangetoond of het programma
bijdraagt aan de ontwikkeling en vrijetijdsbesteding van kinderen en de leefbaarheid in de wijk op
langere termijn.
Daarnaast is het i.v.m. de leefbaarheid aan te bevelen om jaarlijks de hoeveelheid jongeren
in Kattenbroek, de aangiftes van jeugdoverlast en opvallende gegevens over het jongerenbeleid
vanuit de gemeente te inventariseren. Door deze cijfers en gegevens van meerdere jaren te
combineren kan een uitspraak over de leefbaarheid in de wijk en het effect van een ABC
programma worden onderstreept. Gegevens over wijkbewoners en beleid worden verstrekt vanuit

22

de gemeente. Een overzicht van het inwoneraantal van Kattenbroek in 2008 staat in het tweede
stageproduct, het project plan, bij de analyse van de lerende (GBA/OBS, 2008). Wat betreft de
jeugdoverlast blijkt dat er in 2007 voor deze wijk een toename van meldingen is geweest t.o.v.
2006 van 40%, voor de gemeente Amersfoort was de toename toen 5%. Kattenbroek staat
daarmee absoluut gezien op de eerste en relatief gezien op de tweede plaats. De exacte cijfers van
het aantal meldingen worden in het document van de gemeente Amersfoort over de veiligheid
overigens niet vermeld (Gemeente Amersfoort, 2008). Per jaar kan gekeken worden welke
gegevens door de gemeente beschikbaar zijn gesteld.

23

Literatuurlijst
ABC Kattenbroek (2007). Formulier voor het aanvragen van subsidie voor de ontwikkeling van een
ABC -school. Amersfoort: ABC Kattenbroek.
ABC Kattenbroek (2008). Werkplan ABC school Kattenbroek 2008-2009. Amersfoort: ABC
Kattenbroek.
GBA/O&S (2008). Kerncijfers bevolking. Gevonden op 7 december 2008 op
http://www.amersfoort.nl/smartsite.shtml?id=199576
Gemeente Amersfoort (2007). Informatiepakket ABC-scholen. Amersfoort: Gemeente Amersfoort.
Gemeente Amersfoort (2008). Alle krachten gebundeld voor een Veilig Amersfoort, Intergraal
Veiligheidsprogramma 2008-2009. Gevonden op 2 december 2008, op
http://www.amersfoort.nl/docs/internet/_actueel/_veiligheid/Integraal%20Veiligheidsprogr
amma%202008-2009_LR.pdf
Gemeentebestuur Amersfoort (2006). Collegeprogramma Amersfoort 2006-2010. Gevonden op 8
december 2008 op
http://www.amersfoort.nl/docs/internet/_bestuur/_college/collegeprogramma_2006-
2010.pdf
Kanselaar, G., de Jong, T., Andriessen, J. A., & Goodyear, P. (2000). New Technologies. In P. R. J.
Simons, J. L. van der Linden, & T. Duffy (Eds.): New Learning. Dordrecht: Kluwer Academic
Publisher, 49-72.
Kruiter, J., Oomen, C., van der Grinten, M., Dubbelman, E., & Zuidam, M. (2007). Brede scholen
in Nederland Jaarbericht 2007. Utrecht: USP bv.
Morrison, G. R., Ross, S. M., & Kemp, J. E. (2004). Designing Effective Instruction. Hoboken:
Wiley / Josses-Bass Education.
Onderwijsraad (2008). Een rijk programma voor ieder kind. Den Haag: OBT bv.
Reigeluth, C. M. (1999). What is Instructional-Design Theory and How is it Changing? In C. M.
Reigeluth (Ed.), Instructional-Design Theories and Models, Volume ll. (pp.5-29). Mahwah,
NJ: LEA.
Seel, N. M., & Dijkstra, S. (2004). Curriculum, Plans, and Processes in Instructional Design.
Mahwah: Lawrence Erlbaum Assoiates, Publicers
Van der Grinten, M., Walraven, M., Broekhof, K., Hoogeveen, K., & Studulski, F. (2007).
Handboek brede school 0-12 jaar. Utrecht: Oberon/Sardes, USP bv.
Van Merriënboer, J. J. G., Van der Klink, M. R., & Hendriks, M. (2002). Competenties: van
complicaties tot compromis. Over schuifjes en begrenzers. Een studie in opdracht van de
onderwijsraad. Den Haag: Onderwijsraad.

24

Bijlagen

De bijlagen bevatten aanbevelingen van geraadpleegde inhoudsdeskundigen en zijn overgenomen
uit de bijlagen van het projectplan met nadere analyses.

25

Bijlage 1: Aanbevelingen voor de activiteit Voetbal
De voetbalactiviteit is tot stand gekomen na overleg met de inhoudsdeskundige M. van den Berg.
Deze trainer van Voetbalscholen Nederland is leerkracht en werkzaam als ICT -er binnen de
vereniging Protestant Christelijk Basis Onderwijs (PCBO) te Amersfoort. Hij geeft voetbaltraining op
woensdagmiddag bij voetbalvereniging Eemdijk. Zijn aanbevelingen zijn als volgt:

- Voetbal als eerste activiteit zal een pakkende, leuke start zijn van het activiteitenprogramma
- Een voetbalactiviteit kan het beste vanaf het voorjaar tot in het najaar worden gehouden
- Voetbal als eenmalige activiteit ter bevordering van het wijkgevoel kan rond het Katshuis
plaatsvinden als er grasveld of schoolpleinen in de buurt zijn. Omdat het hoofdgebouw van de
basisschool de Meander en het gebouw de Boomfontein (dependance van de basisscholen De
Breede Hei en de Gabrie Mehen School) in de buurt van het Katshuis liggen kunnen deze
schoolpleinen worden gebruikt. Mogelijk is er ook rondom het Katshuis voldoende ruimte
- Te denken valt aan het huren van
. Panna kooien, zodat er 1 tegen 1 of 2 tegen 2 gevoetbald kan worden
. Opblaasbare voetbalveldjes, waarbij er 4 tegen 4 kan worden gevoetbald
. Opblaasbaar tafelvoetbal, waarbij elke 10 minuten gewisseld kan worden (geen vaste teams)
- De regels voor Panna voetbal staan op Internet.
- Bij de opblaasbare voetbalveldjes gelden gewone voetbal regels
- Om het wijkgevoel te stimuleren het volgende idee:
De kinderen eerst een paar uur ’s middags vrij laten oefenen en daarna (na het avondeten) een
wedstrijd regelen, waarbij ouders en andere wijkbewoners kunnen komen kijken
- Kinderen betalen ’s middags al een klein bedrag en krijgen dan een kaartje. Bij het oefenen staan
ze in de rij op hun beurt te wachten. Bij de wedstrijd staan ze ook in de rij en leveren hun kaartje
in als ze gaan spelen. Na afloop krijgt de winnaar zijn kaartje terug en kan weer in de rij. Zo blijft
er uiteindelijk een winnaar over
- Aangezien 108 kinderen de meeste sportieve voorkeur voor voetbal hebben is de inschatting dat
er ongeveer 100 kinderen komen. Maar dit is wel weersafhankelijk. Er kunnen 2 of 3 kooien
worden gehuurd. Per beurt speelt een kind steeds ongeveer 3 minuten. Bij een grotere kooi spelen
er 2 tegen 2, dus 4 spelers tegelijk; bij een kleinere kooi 1 tegen 1, dus 2 spelers tegelijk. In het
laatste geval komen er ongeveer 40 beurten in een uur. Daarom bij 2 kooien maximaal 60
kinderen, bij 3 kinderen maximaal 90 kinderen.
- De begeleiding kan plaats vinden door MBO studenten, zij kunnen hiermee studiepunten
verdienen. Wel dient er ook een centraal aanspreekpunt aanwezig te zijn, die verstand heeft van
voetbal. Te denken valt aan een vakleerkracht gym, voetbaltrainer en/of een ouder.
- Het huren van een Panna kooi blijkt na zoeken via Google (zoektermen: Panna kooi huren) 175
tot 195 Euro te kosten, de doorsnede van de kooi is 7,5 tot 10 meter. Voor een doorsnede van 10
meter is een ruimte van minimaal 7m x7m nodig. Het advies is om een kooi van 2 tot 3 meter
hoog te nemen.

26

Verder blijkt uit de folder Sportief Verhuur van de SRO de volgende prijzen tot 01-01-2010: Het
huren van een Panna kooi via de SRO kost €175 (inclusief aanhangwagen) exclusief BTW, maar
inclusief BTW en met 25% scholenkorting €123. Het niet zelf ophalen, maar laten bezorgen kost 2x
€ 30 en de benzinekosten zijn €0,40 per kilometer. De bezorgkosten komen daardoor op € 70.
Verder kan een aanvullend spel worden gehuurd als een opblaasbaar of houten voetbal boarding
tegen respectievelijk €178,50 of €89,25.

Uit een Offerte SRO blijkt echter dat 1 kooi €131.25 kost. De SRO heeft zelf maar 1 kooi, maar kan
elders kooien bijhuren: een 2e en 3e kooi kost dan elk €185 en samen €370. Bij 3 kooien en het
geheel laten begeleiden (inclusief op en afbouwen) door personeel van het SRO kost €1770,78.

Tot slot zijn de volgende regels op Internet gevonden op 03-03-09, op
http://www.voetbaldump.nl/panna-toernooi-organiseren-en-een-panna-kooi-huren/
- Het idee achter een panna toernooi
Het idee achter het panna toernooi mag duidelijk zijn. Ten eerste organiseer je een panna toernooi
voor het plezier dat iedereen kan beleven aan een dergelijk toernooi. Ten tweede trekt een panna
toernooi voor veel aandacht in de plaatselijke media. De animo is er altijd, waardoor kinderen
aangezet worden tot het beoefenen van een sport. Ze zijn in beweging en hangen niet achter de
computer.
- De regels van het panna toernooi
De regels van een panna toernooi zijn naar eigen inzicht te bepalen, maar eigenlijk spreekt het
voor zich. Enkele richtlijnen waar de organisatie aan kan denken:
 Speeltijd: 2 á 3 minuten per wedstrijd
 Na een panna: wedstrijd afgelopen (bal moet wel in het bezit blijven)
 Scheidsrechter: beslist en legt de regels uit
 Na verloop van tijd geen panna (=door de benen spelen): team met meeste goals wint
 Gelijkspel: verlenging met Golden Goal, Het toernooi moet een vlot verloop hebben
- Prijzen/kosten van de panna kooi
De prijzen van de panna kooi verschillen nogal. Het is dus verstandig om goed te informeren. Er
zijn namelijk verschillende pakketten beschikbaar, bij verschillende producenten. Zo kunt u
verschillende pakketten bestellen, variërend in prijs en in mogelijkheden. Er is bij sommige
aanbieders een kilometerheffing of de prijzen exclusief BTW (19%). Verder zijn de afmetingen ook
verschillend. De prijzen variëren in de hoogte van 150 euro (inclusief BTW) tot rond de 875 euro
(exclusief BTW). Het kan dus erg verstandig zijn om u goed te laten informeren en daarnaast op
zoek te gaan naar de goedkoopste panna kooi.

27

Bijlage 2 Aanbevelingen voor de activiteit Koken
De kookactiviteit is tot stand gekomen na overleg met de inhoudsdeskundige M. Oort. Deze
deskundige is werkzaam als chef-kok in Merlot, een restaurant en wijnbar te Amersfoort. Hij
begeleidt hierbij ook leerlingen, die een opleiding volgen om kok te worden. Zijn aanbevelingen
voor een eenmalige kookactiviteit, waarmee het wijkgevoel wordt bevorderd zijn als volgt:

- De kookactiviteit kan in het Katshuis plaatsvinden, dan gebeurt het op een plek dat volgens het
behoefteonderzoek als een centrale plek in de wijk wordt ervaren
- De faciliteiten van het Katshuis zijn medebepalend voor de kookactiviteit. Er is een keuken met 2
gasovens om te koken en een hal met stoelen en tafels waar gegeten kan worden
- Een ludiek thema kan als uitgangspunt worden genomen, zoals het nadoen van bijvoorbeeld Mac
Donald’s als zogenaamde concurrent ABCook met Surinaamse, Chinese, Amerikaanse en Italiaanse
hamburgers. Het idee kan ook worden toegepast bij pizza’s, pannenkoeken, appelflappen e.d.
- Een dergelijk idee maakt het herkenbaar, spreekt de jeugd aan en kan worden gebruikt bij het
reclame maken voor de kookactiviteit
- Om het wijkgevoel te stimuleren mogen de kinderen allemaal 2 mensen uit de wijk uitnodigen om
een broodje hamburger, dat zij hebben klaargemaakt, te komen eten bij ABCook
- De kookactiviteit bestaat uit 2 onderdelen, dat allebei ongeveer een uur duurt: het klaarmaken
van het eten door kinderen en het opeten door kinderen en uitgenodigde wijkbewoners
- Gezien de kookruimte is “ontkoppeld koken” een optie. Hierbij worden losse elementen van een
gerecht aan het einde bij elkaar gedaan. Bij een broodje hamburger wordt het brood, het vlees, de
garnering en de saus apart klaargemaakt en dan samengevoegd tot een broodje hamburger
- Door de kinderen op te delen in 3 ploegen van 7 kinderen kunnen er ruim 20 kinderen meedoen
aan de activiteit en wordt er eten gemaakt voor ruim 60 mensen
- Een ploeg is bezig bij het gasfornuis met het gehakt, de andere ploegen werken aan een
werkbank of tafel in de keuken of de hal. Daarbij is een ploeg bezig met het brooddeeg, de andere
met de garnering. Elk onderdeel duurt ongeveer 15 minuten, daarna rouleren de ploegen
- Er zijn 3 begeleiders nodig, per ploeg 1 begeleider. Het is ideaal als bij het vlees een kok staat en
bij het brood iemand die wel eens heeft gewerkt met brooddeeg
- Bij de begeleiding van het vlees vraagt het werken met het vuur bij het gasfornuis extra
aandacht, bij de garnering het snijden met de messen
- De opbouw bij het vlees is als volgt:
 gehakt klaarmaken met de kruiden, die horen bij desbetreffende soort hamburger
 gehakt in de ringvorm doen
 om en om bakken (zonder ring)
 even de oven in aan het eind als de broodjes eruit zijn
- De opbouw bij de broodjes is als volgt:
 brooddeeg tot kleine bolletjes maken
 insmeren met eiwit en sesamzaad
 afbakken op de bakplaat
- De opbouw bij het garnituur is al volgt:
 sla, tomaten e.d. wassen

28

 sla, tomaten e.d. snijden en op een bord doen
- Na 45 minuten zijn de broodjes hamburger klaar en wordt de saus toegevoegd. Als een ploeg of
aantal kinderen snel klaar is kan zelf een saus worden gemaakt: maak de ultieme ABC- saus
- Elk kind maakt 4 kleine broodjes hamburger: 2 voor de gasten, 1 voor een ander kind (om het
wijkgevoel te bevorderen) en 1 extra (als reserve voor het geval er 1 aanbrandt e.d.)
- Elk kind heeft van tevoren aan de gasten gevraagd welke hamburger men wil (bv Amerikaans) en
dit bij de start ook gevraagd aan het kind waar hij of zij de hamburger voor gaat maken.
- Na het klaarmaken van het eten wordt het op een bord gedaan. Elk kind prikt (ter herkenning)
een herkenbaar vlaggetje in de eigen gemaakte hamburgers
- Dan wordt de ruimte waar is gewerkt gezamenlijk schoongemaakt
- Daarna wordt de tafels in de hal gedekt voor ruim 60 mensen met servetten of papieren
placemats en de bekertjes en het drinken worden op tafel gezet
- Na de komst van de gasten worden de broodjes hamburger gehaald en opgegeten, waarbij een
kind het broodje hamburger dat een ander kind voor hem of haar heeft klaargemaakt opeet.
- Aan het eind wordt tot slot de activiteit centraal afgerond met de opdracht om straks
 aan de maker van de hamburger te vertellen wat er lekker aan is en waarom
 het bord, beker en servet of placemats zelf weg te gooien
- 141 kinderen hebben een voorkeur voor koken aangegeven. Ongeveer 75% hiervan wil dit echt,
daarvan kan zo’n 10% op dat moment niet. Dus 95 kinderen, maar zo’n 75 kinderen lijkt reëler
- Door het in één week op 3 middagen na school aan te bieden is de kans groot dat alle kinderen,
die mee willen doen ook kunnen meedoen aan de activiteit: steeds ruim 20 kinderen op een
maandag, dinsdag en donderdag van 16.00 -18.00 uur
- Door een bijdrage te vragen van €2,00 zal de activiteit meer serieus genomen worden, ook door
de ouders. Het geld wordt niet bij de inschrijving, maar bij de start van de activiteit betaald
- Leg uit aan de locale bakker en Groentehal waar het voor is, misschien willen ze sponsoren.

29

Bijlage 3 Aanbevelingen voor de activiteit Tekenen
De tekenactiviteit is tot stand gekomen na overleg met de inhoudsdeskundige E. van Olden uit
Amersfoort. Deze leerkracht is jaren werkzaam geweest binnen het speciaal onderwijs en na het
volgen van de basisopleiding ‘Genezend tekenen’ creatief docent tekenen en schilderen geworden.
Ze heeft momenteel een tekenpraktijk, zoals is te zien op www.tekenwereld.nl
Dit overleg heeft geleid tot de volgende aanbevelingen:

- Voor een eenmalige tekenactiviteit is 1 ½ uur op woensdagmiddag van 14.00- 15.30 uur geschikt.
- Omdat de activiteit binnen plaats vindt kan het in de wintermaanden gebeuren, bijvoorbeeld in
januari 2010. Verder kan een de activiteit in het Katshuis plaatsvinden met 12 kinderen per keer.
- Een mogelijke activiteit met eindproducten, die aan de wijk gepresenteerd kunnen worden door
het als een expositie op te hangen in het Katshuis, is het volgende:
. Gestart wordt met het drinken van een bekertje limonade
. Met kleurpotloden wordt een tekening met golven gemaakt, door inleven wordt emotie getoond
. Met wascokrijt wordt vanuit de emotie de tekening concreet ingevuld, bijvoorbeeld als vissen
. Met ecoline wordt na dit inleven en uitleven de tekening gestructureerd en daarmee afgemaakt
. Dan worden de tekeningen bij elkaar gelegd. Elk kind vertelt iets over de tekeningen en worden
er vragen gesteld als wat is leuk of opvallend aan de tekening. Tot slot wordt aan de tekening een
titel gegeven en het op een kartonnen passe-partout gedaan
- Het wijkgevoel wordt bevorderd door het presenteren van de tekening aan elkaar en aan de wijk.
- Bij de materiaalkeuze is rekening gehouden met het feit dat de grootste voorkeur is uitgesproken
voor tekenen, niet voor tekenen en schilderen. Daarom is haar aanbeveling te werken met speciale
dikkere kleurpotloden van goede kwaliteit, tekenpotloden en kneedgum. Om tegemoet te komen
aan de kinderen die tekenen en schilderen leuk vinden kan een combinatie worden gemaakt met
wascokrijt en eventueel ecoline. Daarnaast zijn tekenvellen van minimaal A3 –formaat nodig en
voor de passe-partouts etalagekarton dat groter is dan de tekenvellen. Tot slot zijn limonade en
bekertjes gewenst voor een gezellige start van de activiteit. Het materiaal kost ongeveer € 100 bij
12 kinderen, dus ongeveer € 6,50 Euro per kind
- Voor het geven van de activiteit vraagt deze tekendocent een vergoeding van € 120.
- Er zijn ook ander tekenopdrachten mogelijk. Zo heeft deze tekendocent een lessenserie gegeven
met als thema “Wereldreis met schilderen”. Deze lessen vonden 1 x per maand plaats en elke les
of workshop stond een land of werelddeel centraal: China, India, Australië, Afrika en Amerika.
- Om de activiteit laagdrempelig te laten zijn is het belangrijk bij de activiteitintroductie (folder) te
melden dat er geen teken – of schilderervaring nodig is. Het gaat om het plezier met als motto is
”tekenen is meer dan je denkt”. Voor vervolgactiviteiten kunnen kinderen naar bijvoorbeeld
Scholen in de Kunst of haar tekenpraktijk
- Ook hierbij is een eigen bijdrage redelijk, maar dient niet te hoog te zijn om het laagdrempelig te
houden. Gedacht kan worden aan een bijdrage van € 2,00 per kind.

30

Bijlage 4 Aanbevelingen voor de activiteit Toneel
De toneelactiviteit is tot stand gekomen na overleg met de inhoudsdeskundige J. J. van den
Hoogen, een dramadocent uit Hoevelaken. Zij heeft de Theaterschool gedaan, een Hbo-opleiding in
Kampen, en gewerkt als regisseur bij een rockopera en bij jongeren/volwassen– toneel. Momenteel
werkt zij als leerkracht van de Gabrie Mehen School in de wijk Kattenbroek. De aanbevelingen van
deze dramadocent zijn als volgt:

- Het gaat om een eenmalige toneelactiviteit met kinderen die elkaar mogelijk nog niet kennen,
daarom is het afsluiten met een voorstelling aan bijvoorbeeld wijkbewoners te hoog gegrepen
- Wel kan een link worden gelegd naar de wijk door foto’s te nemen voor de website van de wijk
- Voor het nemen van deze foto’s is het werken met tableau vivant zeer geschikt
- Door tableau vivants over ABC activiteiten te maken wordt een link gelegd naar ABC Kattenbroek
- Een verbinding naar de wijk wordt ook gelegd door het uitbeelden van zogenaamde wijkbewoners
- Een woensdagmiddag van 14.00- 15.30 uur is een geschikt moment voor deze activiteit
- Bij een dergelijke activiteit is het aantal van maximaal 15 kinderen te adviseren
- Als er meer kinderen de activiteit willen doen kan dezelfde activiteit later worden herhaald
- De activiteit bestaat uit een inleiding ter kennismaking, een kern en een slot met een afsluiting
- De inleiding (staande in een kring) van ongeveer 15 minuten bestaat uit kennismakingspelen:
1. kennis maken met elkaar
Bijvoorbeeld een variatie op “Ik ga op reis en ik neem mee” met de eigen naam en een
bijvoeglijk naamwoord met dezelfde beginletter (Jolige Jan, Boze Bart enzovoorts). Ook kan de
toevoeging van een zin, zoals” En ik ben gek op spruitjes”
2. kennis maken met de techniek
Bijvoorbeeld eerst uitbeelden van een emotie, dan uitspreken van een emotie en daarna
uitspreken met een reden voor de emotie. Dit kan door in een kring na elkaar:
. Een zogenaamd ding, dier of mens door te geven (lief klein kuikentje, vieze luier, enge spin)
. Een zin als “Waar ben jij geweest?” te zeggen op diverse manieren (boos, blij e.d.).
. Een dergelijke zin te zeggen en daarbij de reden van de boosheid te bedenken (zó lang
gewacht e.d.)
- De kern duurt ongeveer 20 á 30 minuten en daarbij worden de emoties uitgewerkt in typetjes:
1. door elkaar lopen door de ruimte en daarbij lopen alsof je een draadje aan je neus hebt,
waaraan je wordt getrokken. Bedenk hierbij:
. Een emotie als arrogant of truttig
. Een naam bij dit typetje, bijvoorbeeld Sassy
. Een loopje en andere typerende bewegingen als handen opzij of opgeheven wijsvingertje
2. idem, met een draad aan de billen naar achteren: oefenen en om de beurt je voorstellen
3. idem, maar met opgetrokken schouders of een slepend been
4. in de kring: kies een van de typetjes en bedenk wie het is en de bijbehorende naam,
loopje, andere bewegingen, manier van kijken, leeftijd, beroep e.d. Daarna om de beurt aan
elkaar dit typetje voorstellen als wijkbewoner: “Ik kom uit Kattenbroek, mij naam is..”
- Het slot duurt 40 minuten, omdat er toegewerkt wordt naar een presentatie met tableau vivants

31

1. in een kring vanuit het gekozen typetje uitbeelden van koken, buitenspelen, toneel,
voetbal en tekenen (de ABC activiteiten)
2. in drietallen een toneelstuk van 3 minuten bedenken. Elke groep krijgt 1 activiteit
toegewezen (koken, buitenspelen, toneel, voetbal of tekenen) en mag zelf bedenken wat
erbij gebeurt. Wie ze zijn is bekend, namelijk het typetje dat is gekozen. Wanneer wordt
zelf bedacht (bv midden in de nacht) en het waar is in het Katshuis
3. dingen zoeken uit de ruimte die zijn te gebruiken: tafels, stoelen, spullen uit de
verkleedkist. Daarna kan het toneelstuk worden geoefend
4. bedenk en oefen bij het toneelstuk 3 momenten waarvan een foto wordt genomen
5. presentatie aan elkaar. Na elk toneelstuk worden 3 tableau vivants (fotomomenten)
getoond, hiervan worden foto’s genomen voor de website van de wijk
- Afsluitend 5 minuten in een kring om de beurt
1. zeggen wat het leukste is van de middag
2. uitbeelden wat je van de middag vindt
- Na afloop worden de foto’s van de tableau vivants op de website van de wijk gezet. Op de foto’s
staan zogenaamde wijkbewoners die bezig zijn met de diverse ABC activiteiten
- Bij het bedenken en oefenen van de toneelstukjes en tableau vivants loopt de begeleider langs de
groepen om kinderen op weg te helpen
- Een mogelijkheid is om de activiteit te laten doen door een student van de Hogeschool voor de
Kunsten Utrecht, Faculteit Theater
- Een eigen bijdrage van €2,00 is een heel redelijk bedrag en zorgt dat de activiteit meer serieus
wordt genomen. Het geld kan bij de inschrijving of bij de start van de activiteit worden betaald.

32

Bijlage 5 Aanbevelingen voor de activiteit Speurtocht
De buiten speelactiviteit is tot stand gekomen na overleg met inhoudsdeskundige A. Waaijenberg.
Deze begeleider van Stichting Scouting St Ansfridus uit Amersfoort is Esta- leider en adviseur -
Stam. Esta biedt een programma voor 7 tot 11 jarigen en Stam is bedoeld voor jongeren van 18
tot 21 jaar, waarbij jongeren zelf de activiteiten organiseren. De adviseur ondersteunt deze
jongeren vanuit de vereniging en is het aanspreekpunt voor Stam. De aanbevelingen van deze
scoutingbegeleider zijn:

- Een buiten speelactiviteit voor kinderen tot 12 jaar kan vanuit een verhaal met bijbehorende
attributen worden aangeboden, hierdoor komen de kinderen tot spelen:
Kinderen tot 12 jaar denken beeldend, niet abstract en kunnen nog niet zelf een verhaal bedenken
bij het spel. Vanuit een aangedragen verhaal bedenken ze bij het spelen wel hun spel. Daarom
wordt bij scouting voor 7 tot 11 jarigen ook een programma aangeboden vanuit een verhaal over
het land van Esta. Vanaf 12 jaar kunnen kinderen wel zelf een verhaal bedenken bij het spel.
- Het buiten spelen als eenmalige activiteit ter bevordering van het wijkgevoel kan plaats vinden
met een speurtocht door de wijk. Een dergelijke speurtocht:
 wordt aangeboden vanuit een verhaal dat met de wijk is verbonden, hierdoor begint de
wijk voor de kinderen te leven. De historie van de wijk kan aanknopingspunt zijn, zoals een
verhaal dat plaats vindt in de wijk tijdens de Oudheid of Middeleeuwen
 heeft een verhaalthema, zoals: Wat is het ABC geheim van het Katshuis?
 start en eindigt vanuit één centraal punt, bijvoorbeeld het Katshuis
 vindt plaats binnen een afgebakend en gemarkeerd gebied, zoals de Verborgen Zone
 kan het beste op een donderdagmiddag na schooltijd gebeuren. Kinderen die meedoen aan
dergelijke activiteiten hebben vaak al een activiteit op woensdag, vrijdag of zaterdag.
 duurt maximaal 2 uur, een donderdag van 15.30 – 17.30 uur is een geschikt moment
 kan in groepjes van maximaal 6 kinderen worden gedaan met of zonder begeleider. Binnen
een bekend, afgebakend gebied met begeleiders in het gebied is begeleiding per groep bij
deze leeftijd niet persé nodig
 gaat als onderdeel van het verhaal langs diverse spelletjes als hinkelen, waarbij punten of
zoiets worden verdiend. Aan het eind volgt een beloning als een vaantje of oorkonde
 bestaat uit afwisselend 5 minuten lopen, 5 minuten een spel doen; dus zo’n 10 spelletjes
- Naar verwachting komen er maximaal 100 kinderen, waarschijnlijk minder. Bij scouting komen bij
een dergelijke speciale activiteit ongeveer 75 % van de kinderen; 126 kinderen hebben voorkeur
voor buiten spelen uitgesproken (75% van 126 = 104 kinderen)
- Bij 5 kinderen per groep zijn er 20 groepen; bij 1 begeleider per groep zijn 20 begeleiders nodig
- Bij 20 groepen zijn 5 routes nodig; per 4 groepen 1 route (door het lopen en de spelletjes komt
er vanzelf ruimte tussen groepen).
- Bij elke route volgt ná het 4e spel het drink en eetpost, verder verschilt per route de volgorde
- Bij een activiteit als een speurtocht is na elk uur drinken (en eten) nodig. Kinderen krijgen dus 2
keer drinken en eten: halverwege en aan het eind, beide keren op het centrale punt
- Het drinken halverwege de speurtocht is ipv een spel, dus er zijn 9 spelletjes
- Bij elk spelletje en bij het drinken dient een begeleider te staan, dus 10 begeleiders

33

- Bij het inleveren van de resultaten aan het eind krijgen kinderen drinken en een herdenking (met
ABC logo). Via de scouting website zijn insignes te bestelen; € 1,50 per kind x 100 kinderen = € 150
- Volgens de ervaring van deze deskundige is het werken met een GPS systeem te moeilijk, vooral
voor de kinderen uit groep 6. Beter is het om een speurtocht op papier mee te geven
- Een mogelijk vervolg op deze activiteit bieden scoutingverenigingen in Amersfoort. De vereniging
Stichting Scouting St Ansfridus is een van de 7 verengingen van Scouting Paraplu Amersfoort.

Verder blijkt uit het Handboek Esta’s: spelen, programma en training van de Vereniging Scouting
Nederland uit 1991 het volgende:
- Het doel van Scouting Nederland is bevordering van het spel van verkenning op grondslag van de
ideeën van Lord Baden Powell, om daarmee een plezierige beleving van de vrije tijd te bieden aan
jongens en meisjes, hierdoor wordt een bijdrage geleverd aan de vorming van de persoonlijkheid
- Kinderen van 7 – 11 jaar:
 willen graag bewegen en hebben een enorme drang om te leren, ontdekken en grenzen te
verleggen. Ze willen voor zichzelf iets presteren en gaan zich toetsen aan anderen om de
positie t.o.v. anderen bepalen. Ze vinden het plezierig ergens beter in te zijn dan een ander
 hebben nog een rijke fantasie, maar de oudere kinderen staan ook met beide benen op de
grond. Ze gaan ver mee in het opbouwen van een fantasie, waarin ze het liefst een
heldenrol spelen. Maar als het verhaal onwaarschijnlijk wordt haken ze af
 hebben een brede belangstelling voor alles wat om hen heen gebeurt en zijn nog niet
gericht op een of meer specifieke onderwerpen. Al het nieuwe is de moeite waard om mee
bezig te zijn. Genuanceerd denken en het in verband zien van gebeurtenissen kost moeite
 willen zelfstandig zijn, maar hebben bevestiging en steun nodig van ouders of begeleiders
 verschillen qua spelbeleving. Volgens onderzoek is spel bij meisjes, meer dan bij jongens,
een middel om contact te krijgen. Jongens zien het spel zelf meer als een doel, uitdaging
en vaardigheid waarin ze zich kunnen bewijzen. Jongens zijn vaak actiever, agressiever,
dominanter, impulsiever en vaardiger op visueel - ruimtelijk gebied als kaart lezen. Meisjes
zijn angstiger, maar veel vaardiger op verbaal gebied. Het programma dient hier rekening
mee te houden door veelzijdig te zijn en zowel jongens als meisjes aan te spreken
 kunnen spelen in groepsverband, maar zijn bang buiten de groep te vallen en omgeven
zich met vriendjes om het groepsgebeuren aan te kunnen. Er wordt gekeken naar anderen
om de eigen positie en mogelijkheden te bepalen. Een kind bouwt voorzichtig aan de
positie in de groep en verwacht steun van de begeleiding. Men wil niet in verlegenheid
gebracht worden, zoals als laatste gekozen worden. Falen of verliezen is moeilijk, omdat
men erbij wil horen. Kinderen met bijzondere uiterlijke kenmerken lopen risico er niet bij te
horen en worden vaak hard aangepakt. Bij verschillende activiteiten kan een kind ergens
goed in zijn en daardoor gemakkelijker accepteren dat een ander iets beter kan
- Kinderen van 10-15 jaar:
 hebben fysiek optimale mogelijkheden, zijn beweeglijk en de fijne motorische ontwikkeling
is voltooid. Vaak neigen kinderen naar spel met een sterk wedstrijdelement, de begeleiding
kan deze keuze wat afremmen door de spelkeuze.

34

 richten zich sterk op leeftijdsgenoten en doen aan vorming van clubjes. Men wil steeds
vaker zelf beslissen over het doen en laten, wensen inbreng in het programma door
sommige onderdelen zelf te bedenken en uit te voeren.
 worden meer onzeker door lichamelijke en sociale veranderingen, daarom moet het
programma bedreigende of agressieve spelen vermijden
 kunnen tactische spelen met een ingewikkelde opbouw aan, maar het spel moet niet te
fantasierijk worden. Ook zijn informatieve spelen mogelijk en kunnen bijdragen aan de
vorming van normen en waarden
- Contacten met ouders:
 neem bij de eerste kennismaking de tijd om ze welkom te heten. Vraag naar bijzonderheden
en of het kind anderen kent voor een veilig gevoel; noteer naam, adres en telefoonnummer
 geef belangrijke informatie schriftelijk mee, zorg dat bij het halen en brengen er een
aanspreekpunt is. Maak een praatje om vragen te beantwoorden en onvrede te bemerken
 vraag niet te vaak, maar wel tijdig hulp van ouders bij werkzaamheden
- Bij speurtochten:
 moeten gevaarlijke oversteekplaatsen worden vermeden
 kunnen 7 tot 11 jarigen in een groep (met 6 kinderen, gemengd qua leeftijd en geslacht)
zelfstandig op pad, mits ze weten in welk gebied er is en ze onderweg posten tegen komen
- EHBO:
 ideaal is als iedere begeleider een EHBO diploma heeft
 de verbandtrommel moet op een bekende plek staan
 het Oranje Kruisboekje kan worden geraadpleegd
 informeer naar medicijngebruik van kinderen en ander belangrijke bijzonderheden
- Verzekering:
 Bij de jeugdleden kunnen ouders geraadpleegd worden of het kind een W.A. verzekering
heeft en of het kind is verzekerd tegen ziekte
- Programmaschema:
 per thema (activiteit) wordt de opkomst en bijzonderheden genoteerd

Tot slot is volgens de folder Sportief Verhuur van de SRO diverse geschikte spelen te huur met de
volgende prijzen tot 01-01-2010:
- Gatenbal, bibberspiraal, figurenspel, poorthockey, rupsband, vliegend tapijt, vier op een rij en
minibasket; elk spel kost € 5,00 per dag exclusief BTW en inclusief BTW, maar met 25%
scholenkorting voor € 4,45. In totaal kost het 8x € 4,45 = € 35, 60
- Stokken vangspel: € 35 per dag exclusief BTW en inclusief BTW met 25% scholenkorting € 31,20
- Het laten bezorgen kost 2x € 30 en de benzine € 0,40 per kilometer; de bezorgkosten zijn € 70.

35

Handleiding Activiteitenprogramma Brede School ABC Kattenbroek

Handleiding Activiteitenprogramma Brede School ABC Kattenbroek

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Ähnlich wie Handleiding Activiteitenprogramma Brede School ABC Kattenbroek

Ähnlich wie Handleiding Activiteitenprogramma Brede School ABC Kattenbroek (20)

Handleiding Activiteitenprogramma Brede School ABC Kattenbroek