1. Haïti
Anneke Vinke, 19 januari 2010
dinsdag 19 januari 2010
2. Opzet
Korte introductie
Feiten en verder
Morgen...
PAUZE --> daarna vragen/discussie
2
dinsdag 19 januari 2010
3. Situatie: RAMP in Haïti
TV beelden & leed:
zien van pijn van kinderen niet te dragen
roept vragen op:
• Kan een kind dit dragen?
• Kan een kind dit begrijpen?
• Kan het ooit nog goed komen?
• Hoe kan IK wat doen?
Onmacht overheerst - alomvattend
3
dinsdag 19 januari 2010
4. Welke dimensies in Nederland
Gevoel: machteloosheid, onzekerheid,
angst, verdriet, mee-leven
Gedachten: wat doen! Angst voelbaar
Gedrag: kinderen NU ophalen
Gevolg: direct hulp bieden - waaronder
in elk geval BROOD BED BAD
4
dinsdag 19 januari 2010
5. Brood Bed Bad en dan...
Terug naar wat er gebeurd is
Wat betekent dit voor de kinderen
Wat betekent het om in deze situatie
ouders te worden?
Wat zou je tegen kunnen komen?
5
dinsdag 19 januari 2010
6. De aardbeving: alle controle kwijt
Schokkend, gevaarlijk, overweldigend en
totaal onvoorspelbaar: vanuit het leven van
alledag gebeurt iets waarbij de controle
totaal verloren wordt. Het overspoelt
letterlijk alles.
Centraal staan:
➛extreme machteloosheid
➛ acute ontwrichting
➛ extreem gevoel van onbehagen
6
dinsdag 19 januari 2010
7. Trauma & Theorie (Eland, de Roos & Kleber, 2000)
Type I trauma:
eenmalige gebeurtenis ZO overweldigend, dat
alle coping faalt -> normaliter herstel ca. 6 mnd.
Type II trauma:
voortdurend trauma, kind ontwikkelt strategie
om hiermee om te gaan - bv. het opgroeien in
oorlogssituatie, getuige van geweld lange tijd in
mishandelingssituatie zitten etc.
7
dinsdag 19 januari 2010
8. De kinderen
Op de voorgrond nu Type I trauma,
maar... mogelijk liggen er ook andere
ervaringen onder of naast.
Wees alert.
Begin bij wat bovenop ligt!
8
dinsdag 19 januari 2010
9. Trauma en imprint
Alle zintuigen betrokken: op brein en fysiek
niveau is het trauma als het ware
‘geimprint’ en er ontstaat verstoring van
* fysiek functioneren( fysiologische reacties)
* emotie (gevoel)
* denken (cognitief)
Sensomotoriek van belang !
Zintuigen en motoriek laten trauma zien!9
dinsdag 19 januari 2010
10. Klachten horen erbij...
Klachten zijn normaal en nodig
- herbelevingen (beeld van meest indringend moment)
- vermijding (gedachten, plaatsen, kleur, geur etc.)
- overgeprikkeld (bv. slapen lukt niet--> oververmoeid)
- diverse klachten (depressief, angstig, scheidingsangst,
boosheid, agressie, geslotenheid/robot, paniekaanvallen, pijnen en
pijntjes )
Acute Stress Stoorniss (ASS)
Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS)
10
dinsdag 19 januari 2010
11. Leeftijd van het kind
Reacties leeftijd afhankelijk
Maar... je weet niet hoe je kind was voor
de ramp...
Dus let goed op: slapen, eten, ritme,
nabijheid zoeken of juist afweren
emoties
Schuldgevoel dat jij nog leeft en
anderen dood zijn.... --> ROUW
11
dinsdag 19 januari 2010
12. Basis: het kind wil het kwijt
HERHALEN = VERWERKEN
Nodig het kind uit om
‣ praten (taal!)
‣ tekenen/plakken e.d.
‣ kleien
‣ spelen
‣ zingen
‣ ......
Accepteer wat je ziet!
SCHRIK NIET
12
dinsdag 19 januari 2010
13. Basis: elk gevoel mag er zijn
Gevoelens die naar boven komen zijn
ALTIJD belangrijk
Geen gevoelens ontkennen, maar ze
laten komen en dan een plek geven
Verwerken = actief met wat er komt aan
de slag gaan
Probeer niet te schrikken, probeer eigen
emotie los te laten en dan het gevoel
van het kind te accepteren (Moeilijk!!)
13
dinsdag 19 januari 2010
14. Doen: geven, grenzen & geduld (1)
• Houd van je kind
• Kijk naar je kind - volg je kind
• Leer je kind kennen, wees nieuwsgierig naar alles
• Geef je kind ruimte
• Maak een helder ritme, vaste structuur
• Creëer voorspelbaarheid
• Wees zelf optimaal emotioneel beschikbaar
• Zoek zelf rustpunt, steun buiten
• Licht omgeving in - maar borg privacy!
• NORMALISEER
14
dinsdag 19 januari 2010
15. Doen: geven, grenzen & geduld (2)
• Help je kind begrenzen
• Ontwikkel samen rituelen (verdriet, verlies) - sluit
aan bij het bekende voor het kind
• Geef geen woorden aan gevoel van je kind, laat het
dat zelf doen
• Wees alert op stagnatie
• Geef Haiti een plek voor je kind, zoek samen naar
een manier - sensitief voor cultureel verschil!
• Houd bij hoe het gaat: schrijf op en leg vast
• Kijk of je onderling contact kan houden
• Probeer de taal van je kind te gebruiken
15
dinsdag 19 januari 2010
16. Oppassen
Onrust vermijden: pas op met bezoek
Privacy borgen: bepaal wie je wat vertelt of
laat zien
Alert zijn op eigen signalen van stress en
onrust (slapen, eten, concentratie)
Neem advies ter harte, maar zoek je eigen
weg
Vraag hulp als het niet verder gaat
Wees eerlijk naar jezelf toe!
16
dinsdag 19 januari 2010
17. Therapie?
Als ASS PTSS wordt
Als je je kind niet bereikt
Als je kind je niet meer los kan laten
Als je kind niet slaapt
Als je kind niet eet
Als je kind heftige nachtmerries heeft
Als je je (grote) zorgen maakt
17
dinsdag 19 januari 2010
18. EMDR
Eerste voorkeursbehandeling is EMDR
Reconstrueer het verhaal en kijk of je
samen met je kind EMDR kan doen
EMDR helpt normaliseren
www.emdrkindenjeugd.nl
18
dinsdag 19 januari 2010
19. Morgen...
Ga kijken, voelen, ruiken
WEES EERLIJK en OPEN
Gebruik je eigen gevoel als kracht om het
kind ruimte te geven
19
dinsdag 19 januari 2010
20. Je kan niet voorkomen dat vogels van
verdriet overvliegen...
Je kan wel voorkomen dat ze nesten
maken in je haar
20
dinsdag 19 januari 2010