SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 28
Downloaden Sie, um offline zu lesen
JAARBEELD 2012
Samenwerkingsverband van
Universiteit van Amsterdam
Vrije Universiteit Amsterdam
Hogeschool van Amsterdam
ACE slaat HAAR vleugels uit!
INHOUDSOPGAVE
14	 INSPIREREN
10	 LEREN
16	 ONDERZOEKEN
20	 STARTEN
24	 GROEIEN
Colofon
Concept & tekst
Tabasco communicatie,
Amsterdam
Fotografie
ACE / Fred van Diem
Redactie
Erik Boer / Femmy van den
Elsaker
Vormgeving
www.crasborn.nl
Drukwerk
www.pomp.de
Amsterdam Center for
Entrepreneurship (ACE)
Roetersstraat 11
1018 WB Amsterdam
(020) 525 4110 / ace-feb@uva.nl
www.ace-amsterdam.org
2ACE JAARBEELD 2012 / inhoudsopgave
‘Bij de realisatie van dit eerste ACE Jaar­
beeld, kreeg ik de vraag om 2012 in één
woord samen te vatten en daar gelijk
mijn persoonlijke hoogtepunt aan toe
te voegen. Een lakmoesproef voor het
geheugen, want wat is er onnoemelijk
veel gepresteerd en gebeurd het afge­
lopen jaar. Events, spraakmakende
onderzoeken, de opening van nieuwe
ACE-locaties, de voorbereidingen van
onze masteropleiding Entrepreneurship
en het bezoek van onze (inmiddels)
koningin Máxima.
Het vastleggen en met u delen van al
die activiteiten, brengt ons naast over­
zicht ook belangrijk inzicht. Inzicht in
waar we met ACE staan, nu na vijf jaar
samenwerking tussen de Amsterdamse
universiteiten en hogescholen.
2012 was wat mij betreft het jaar
waarin we definitief afscheid namen
van onze kinderjaren. Jaren waarin we
nieuwsgierig waren en van elke lade en
ieder keukenkastje wilden weten wat
erin zat. Een tijd ook waarin we veel
geleerd hebben over onszelf en op zoek
gingen naar een eigen plek in deze
wereld.
Die eigen plek hebben we inmiddels
gevonden. Door hard maar vooral ook
sámen te werken. Als toonaangevend
Center for Entrepreneurship staan we
in eigen land, maar ook daarbuiten,
stevig op de kaart. Met gewaardeerd
wetenschappelijk onderzoek en een
herkenbaar onderwijsprogramma
bevorderen we op tal van plekken het
ondernemersklimaat in ons land. In dit
jaarbeeld krijgt u een beeld van onze
gedrevenheid en van de mensen met
wie we dat doen.
De groei die wij hebben doorgemaakt,
brengt ook verantwoordelijkheid met
zich mee. Op het gebied van kwaliteit
en continuïteit bijvoorbeeld, en de uit­
voering van de masteropleiding Entre­
preneurship die we gaan aanbieden.
Een belangrijke stap, waaraan collega’s
van de VU en UvA al sinds 2008 werken.
Met deze masteropleiding geven we
nieuwe invulling aan onze ambities.
Mijn persoonlijke hoogtepunt gaat
dan ook terug naar een koude novem­
berdag, vorig jaar. Nog preciezer: mijn
fietstocht naar het Maagdenhuis. Aan
mijn stuur een tas vol belangrijke
papieren: onze definitieve aanvraag
voor de Masteropleiding Entrepreneur­
ship! Hoewel het buiten ijzig koud was,
brandde er in mij een groots vuur. Het
vuur van ACE en een succesvolle onder­
nemende toekomst.’ /
Veel leesplezier,
Erik Boer
Directeur
Growing up
‘Als toonaangevend
Center for Entrepre­
neurship staan we in
eigen land, maar ook
daarbuiten, stevig op
de kaart’
3ACE JAARBEELD 2012 / voorwoord
Tegenwind brengt
de vlieger omhoog
Chinese wijsheid
4ACE JAARBEELD 2012 / INSPIREREN
Inspireren
Hoe inspireer en motiveer je ondernemende studenten op het gebied van
internationaal ondernemerschap? Door ze de mogelijkheid te bieden letterlijk
over landsgrenzen heen te kijken. En door ze in contact te brengen met collega-
ondernemers. ACE en investeerder 1&12 Ventures schetsen de kaders voor de
buitenlandreizen en geven handvatten en coaching. Maar om de droom
werkelijkheid te maken, moeten de zestien vooraf geselecteerde studenten
(The16) toch echt zélf aan de bak!
The16 in China
Jessie Brockhoff, oud-student van de
master Entrepreneurship VU en pro-
jectleider van The16: ‘De uitdagingen
voor 2012: organiseer een reis die het
ondernemersklimaat in China in kaart
brengt; richt gezamenlijk een bedrijf op
waarbinnen elke deelnemer zijn verant­
woordelijkheid heeft; en zorg ten slotte
voor betrouwbare klanten die de reis
financieren. Op 5 mei 2012 zetten The16
voet op Chinese bodem, waar zij tal van
ondernemers spraken. Chinese buddy­
studenten, met wie de studenten in
Nederland al contact hadden gelegd,
zorgden voor praktische ondersteuning
en begeleiding.’
Jessie: ‘De Chinareis was niet alleen voor
deelnemers een succes, ook voor ACE
was het waardevol: met verschillende
Chinese universiteiten onderzoeken we,
naar aanleiding van ons bezoek, de
mogelijkheden tot samenwerking, bij­
voorbeeld in exchange programs.’
Deelnemer Jordi van den Berg (22), vier-
dejaars student Economie & Bedrijfs-
kunde UvA: ‘Wat een ervaring! Zeker
ook de weg ernaartoe: samenwerken
met mijn medereisgenoten, plannen,
omgaan met tegenslagen, out of the
box-denken om geld in te zamelen. Ik
deed onder meer ter plekke onderzoek
naar de Chinese markt voor aanmaak­
blokjes voor de barbecue. Ondernemen
in China is een uitdaging en heel hard
werken: business is gestoeld op vertrou­
wen en vriendschap, relaties zijn voor de
lange termijn. Ik gebruik alle opgedane
kennis nu om een reis naar Japan te
organiseren voor mijn studentenvereni­
ging van de faculteit (Sefa). Er moet nog
veel gebeuren, maar ik hoop dat we
deze zomer ons licht kunnen opsteken
in Tokio.’ /
n 7 maanden voorbereiding
n 16 studenten
n 7 steden
n 30 georganiseerde bezoeken
n www.the16.nl voor meer
informatie
‘Business in China is
gestoeld op vertrouwen
en vriendschap, relaties
zijn voor de lange
termijn’
5ACE JAARBEELD 2012 / INSPIREREN
Jaarlijks organiseert ACE, in samen-
werking met het Loopbaan Advies
Centrum UvA en het Centrum voor
Studie en Loopbaan VU, de Entrepre-
neurship Day. E-Day is hét event om
studenten en (pas) afgestudeerden
van de HvA, UvA en VU warm te
maken voor het ondernemerschap.
Deelnemer Wouter Meys (27) afgestudeerd
aan UvA/VU, Information Science: ‘Inspirerend
waren de verhalen van de entrepreneurs:
starters en mensen die al tijden aan de weg
timmeren en hun successen en valkuilen met
ons deelden. Ik had al de ambitie om de stap
naar het ondernemerschap te wagen. Dus
toen Erik Boer mij tijdens E-Day enthousiast
maakte voor de Rabobank/ACE Summerschool
Ondernemerschap heb ik me snel aangemeld.
De grootste winst van de Summerschool?
Het dwong mij en mijn partner een bedrijfs-
plan te schrijven. En inmiddels zetten wij
mooie stappen met www.GreenCorn.nl, ons
bedrijf in data-analyses en -visualisaties.’
Krijg advies
van ervaren
ondernemers
Ga zelf aan
de slag tijdens
een workshop
Zet een volgende
stap met jouw
businessidee
Ontmoet
student­
ondernemers
Bedenk nieuwe
ideeën en deel
ervaringen
Entrepreneurship Day
Dromen, denken, durven,
doorzetten, doen!
Met, in 2012, onder meer inspirerende
sprekers: ondernemers met een flinke
staat van dienst, zoals Danny Mekić, die
met zijn openhartige verhaal hoge ogen
gooide en Iens Boswijk, die het publiek
boeide met haar aansprekende verhaal.
Maar ook: acht verschillende work­
shops – uiteenlopend van ‘Hoe verkoop
ik mijn product’ tot ‘Hoe financier ik
mijn bedrijf’ – professionele coachings­
sessies en, natuurlijk, gelegenheid tot
netwerken. Helen Couwenberg, project­
leider ACE (VU): ‘Zo’n 200 enthousiaste
potentiële ondernemers van elke denk­
bare opleiding, bezochten op 15 mei
E-Day. Met het event willen we studen­
ten een eerlijk beeld geven van onder­
nemerschap en hen enthousiasmeren
een eigen bedrijf te starten en/of hun
ondernemerstalenten te ontwikkelen.’ /
6ACE JAARBEELD 2012 / INSPIREREN
Breaking Out! De ultieme katalysator
van ondernemerschap
Op 15 november 2012 kwamen 250 licht­
gespannen studentondernemers samen
voor een evenement dat naam en faam
verdiende: Breaking Out! De vierde editie
van dit unieke netwerkevenement stond
ook dit jaar in het teken van inspiratie,
coaching door bekende topondernemers
en netwerken dat het een lieve lust is.
Een uniek en terugkerend onderdeel is
Live-Matchmaking, waarin Ralph van
Hessen ter plekke studenten-met-een-
plan koppelt aan topondernemers.
www.breakingoutcongres.nl
Gido Kruisinga (23), derdejaars Bouw-
technische bedrijfskunde, HvA: ‘Toen
ik hoorde dat een oud-student tijdens
een event live in contact was gebracht
met Virgins Richard Branson, dacht ik
alleen nog: daar moet ik bij zijn! Samen
met mijn collega ontwikkelde ik name­
lijk de STOOL: een stoelontwerp geba­
seerd op het middeleeuwse ‘strycsitten’
(www.stooldesign.nl – red.). En ik wilde
maar wat graag Jan des Bouvries mening
erover horen. Ondernemer Ralph van
Hessen – ‘je wordt gewoon bang van
zijn netwerk’ – belde Des Bouvrie ter
plekke tijdens Live-Matchmaking. Stond
ik daar ineens ons idee te pitchen voor
hem en 250 man! Wat volgde, was een
persoonlijke afspraak in Het Arsenaal.
Jan was onder de indruk en gaf ons
adviezen, onder meer over conceptver­
koop op basis van royalty’s. We hebben
ook gepraat met de directeur van het
Gemeentemuseum in Den Haag.
Ralph, bedankt!’ /
Tijdens het Live-Matchmaking brengt Ralph van Hessen een student in contact met Jan des Bouvrie Minor studenten tonen hun kledinglijn tijdens Breaking Out!
7ACE JAARBEELD 2012 / INSPIREREN
Een weekend met hoofd en hart
werken aan je businessconcept om
het vervolgens te presenteren aan je
collega’s en een professionele jury.
En: leren van ervaren ondernemers,
kennis delen, met daarbovenop: plezier.
Het allereerste Snelkookpanweekend
(23 en 24 juni 2012, Studio HvA) zette
17 medewerkers van de HvA in vuur
en vlam.
Martin Haring, coördinator minor
Ondernemerschap en initiator van het
Snelkookpanweekend: ‘Het idee achter
het Snelkookpanweekend is: onderne­
merschap stimuleren bij medewerkers
van de hogeschool, in de hoop dat zij
een eigen onderneming starten. Mede­
werkers hebben een voorbeeldfunctie
voor studenten, maar de meeste van
hen hebben nauwelijks ervaring met het
ondernemerschapsproces. Het is belangrijk
dat zij ervaren met welke methodes
onze studenten werken en dat zij ont­
dekken welke stappen studenten door­
lopen op de weg naar ondernemerschap.’
Docent wordt student
Zo kwam het dat medewerkers een
weekend lang ‘studenten’ werden en
onder hoge tijdsdruk tot een aantrekke­
lijk businessconcept moesten komen.
Alle 17 deelnemers beschikten over een
ondernemende mindset en gebruikten
hun creativiteit in hun werk, les- en/of
coachingsprogramma’s.
Veel bruikbare concepten
Het pitchen van het businessconcept
voor de jury zorgde voor een gezonde
dosis spanning. Want wat kun je in zo’n
korte tijd eigenlijk bereiken? Martin:
‘Veel. Zo bleek nadat tal van bruikbare
concepten de revue waren gepasseerd:
van een docente die met haar zus een
Koreaans restaurant wil starten tot een
PO-medewerker met geheel eigen recep­
turen voor kroketten en het Duitse brood
van Michael Tuguntke (zie kader – red.).’
Eerlijk verhaal
Onder anderen Boris Veldhuijzen van
Zanten (serial entrepreneur en Snelkook­
panweekend-spreker en -jurylid) leverde
een belangrijke bijdrage aan het succes
van het weekend. Martin: ‘Boris, die de
kunstacademie volgde, weet als geen
ander hoe je creativiteit kunt ombuigen
naar ondernemerschap. Zijn eerlijke
verhaal over de hobbels die hij moest
nemen, maakte indruk. Zo voorspelde
zijn basisschoolleerkracht hem een wei­
nig rooskleurige toekomst.’ Dat het Snel-
kookpanweekend een welkom, succes­
vol evenement is, bewijst de verdubbe­
ling van het deelnemersaantal voor het
weekend in 2013. Bekijk een impressie
op: www.snelkookpanweekend.nl. /
Snelkookpanweekend 2012
Onder druk ontstaan de beste ideeën
De jury zag er wel brood in
Michael Tuguntke (projectmanager/docent
minor Ondernemerschap) kwam, zag en
(over)won met zijn Meister­baeckerplan:
‘Mijn idee om Duits brood naar de Neder-
landse markt te brengen, viel letterlijk in de
smaak; ik won de pitch. De prijs? Een halfjaar
één dag per week werken aan mijn idee,
betaald door ACE. Het idee werd geboren uit
een gemis: ik ben geboren in Duitsland en
genoot van het brood. Er is een variant ver-
krijgbaar die erop lijkt, maar die kost € 7,50;
in Duitsland betaalde ik € 3,20. Dit prijsver-
schil betekent handel. Mijn product-markt-
verkenning bevestigde de kansen. Uit diverse
onderzoeken bleek onder meer dat Duits
brood in Australië en de VS al een hit is en
dat Duitsers die in Nederland wonen het
meest missen: “fatsoenlijk brood”.’
De persoonlijke verbintenis met een
product of dienst, de voorbereiding en het
netwerk: het zijn allemaal zaken waarop we
de plannen van onze studenten Ondernemer-
schap beoordelen. Het inhoudelijke verhaal
is natuurlijk gesneden koek, maar wat het
enorm interessant maakt, is dit proces nu
eens van binnenuit doorlopen. Zo krijg je
beter zicht op wat studenten doormaken en
kun je ze nog beter begeleiden. Wat het pro-
gramma daarnaast voor mij heeft betekend:
veel inspiratie, energie en plezier.’
8ACE JAARBEELD 2012 / INSPIREREN
Ondernemen
is bluezzz!
Een idee om te vertellen wat ACE allemaal doet,
evolueerde tot een muzikaal epos. Een waar
spektakel dat zijn première beleefde tijdens
Breaking Out en de start van het Snelkookpan-
weekend. Alex van Heeswijk, docent voor de
minor Ondernemerschap, vertelt.
Een muzikaal epos?
‘Vier studenten en ikzelf hebben een muziekstuk geschreven
over de minor Ondernemerschap. Een student van de
Rietveld Academie heeft daar een twintig minuten
durende animatie bij gemaakt. Ons stuk bestaat uit zeven
nummers, die we live spelen voor het doek waar de ani-
matie op geprojecteerd wordt.’
Wat is de verhaallijn?
‘Ondernemen begint op een roze wolk. Je maakt plannen,
je werkt ideeën uit. Maar dan? Dan moet je zorgen dat je
gezien wordt, dat je geld kunt verdienen met je idee.
Vervolgens is het vallen en opstaan. En steeds jezelf terug-
vinden. Vandaar ook de titel van het epos: Ondernemen is
bluezzz.’
Epos, dat is een ‘heldendicht’?
‘Inderdaad. Ik noem het zo, omdat wij ondernemers helden
vinden. Ze gáán ergens voor. Ze durven risico’s te nemen.
“Stap in de werkelijkheid die ondernemen heet, het kan
confronterend zijn, soms ook frustrerend zijn”, is een van
de regels die gezongen worden. Maar ook: “Ideeën en
kansen laten ons dansen.”’ /
Youtube: zoek op ‘Ondernemen is bluezzz’.
Muzikanten: www.hetpakt.net
Studio HvA
zien eten,
doet eten
Een toegankelijke, transparante,
sfeervolle ruimte waar studenten
van de minor Ondernemerschap
(HvA) elkaar in optima forma
stimuleren en gebruikmaken van
elkaars netwerk. Waar ruimte is
om te werken en te overleggen en
waar het creatieve proces hoogtij
viert. Met altijd binnen handbereik:
ondersteunende docenten en
medestudenten, voor als een stu­
dentondernemer eens vastloopt en
zijn ideeën en onzekerheden wil
toetsen. Een utopie? Toch niet. In
september 2012 opende Studio HvA
haar deuren: een ruimte die geheel
is toegespitst op de behoeften van
haar gebruikers. Een wereldplek
die van bovenstaand scenario een
feit maakte. Martin Haring is trots:
‘Elk halfjaar zien in Studio HvA
zo’n 50 nieuwe bedrijfjes het dag­
licht. Studenten en docenten wer­
ken hier sámen aan iets moois.
Een studente die aan haar eigen
kledinglijn werkt en vanachter
haar naaimachine met de tassen­
ontwerpster overlegt? Hier gebeurt
het. Deze transparantie en laag­
drempeligheid komen ook tot
uiting in ons wekelijks Broodje
Kaas: elke woensdagmiddag staan
de deuren van Studio HvA wagen­
wijd open voor gevestigde onder­
nemers uit Amsterdam en omge­
ving. Wie wil, luistert naar hun
ondernemerschapsgeheimen,
-missers, -kennis en de kansen
die zij grepen.’ /
‘Elk halfjaar zien in Studio HvA zo’n
50 nieuwe bedrijfjes het daglicht’
Arghawan Efat, derdejaars Media, Marketing en Publishing, schilderde zojuist het logo van haar
tassenmerk dat ze wil ontwikkelen: ‘Studio HvA gaat niet om de ruimte, maar om de mensen erin.
Door de manier waarop deze plek is opgezet, wordt iedereen coproducent van je product.’
9ACE JAARBEELD 2012 / INSPIREREN
Minor Ondernemerschap
Nog nooit zoveel
in één semester
1 0ACE JAARBEELD 2012 / leren
leren
zoveel geleerd
ester
ACE biedt de minors Ondernemerschap
aan de HvA en Entrepreneurship aan de
VU en de UvA. Bart Sutorius en Camiel
Selker zijn ondernemers met verschil-
lende achtergronden en één gemeen-
schappelijk doel: studenten helpen de
ondernemer in zichzelf te ontdekken.
Bart is sinds 2008 coach bij de minor
Onder­nemerschap van de HvA, Camiel
coacht sinds 2011 UvA-studenten. Vier
vragen aan beide coaches.
1 1ACE JAARBEELD 2012 / leren
daarbij geweldig motiverend. Op basis
van pitch én ondernemingsplan kiest
een jury de winnaar, die bekendge­
maakt wordt tijdens de Kick-Out in
Felix Meritis.’
Wat willen jullie bereiken?
Bart: ‘Veel studenten zeggen dat dit het
leukste is wat ze ooit hebben gedaan en
waar ze het meeste van hebben geleerd.
Dat moeten we erin houden!’
Camiel: ‘Het ondernemerschap moet een
serieuze carrièreoptie voor ze worden.
De maatschappij vraagt daar steeds
meer om, studenten willen het en het
onderwijs gaat nu gelukkig mee.’
Wat typeert jullie studenten?
Bart: ‘Ze hebben al interesse voor het
ondernemerschap. Gaandeweg zie je
het besef groeien dat ze meer kunnen
dan ze denken. Just do it! Pak die tele­
foon, ga naar buiten. Dan kom je verder.’
Camiel: ‘Er zijn erbij die elke dag vanuit
Delft, Utrecht of nog verder weg naar
Amsterdam komen. Dat toont aan hoe
gemotiveerd ze zijn. Aan sommigen zie
je meteen dat ze nooit van hun leven in
loondienst gaan. Ammehoela!, zie je ze
denken.’ /
Meer weten over onderwijsprogramma’s?
www.ace-amsterdam.org/nl/onderwijs
 Waarin verschillen jullie minors?	
Bart: ‘De minor Ondernemerschap aan
de HvA ís ondernemen! Studenten gaan
in teams echt een bedrijf opzetten, onder
begeleiding van een coach. Naar buiten
toe: marktonderzoek doen, klanten
benaderen, een prototype ontwikkelen
en producenten zoeken, bijvoorbeeld.
Het onderwijs ondersteunt dat.’
Camiel: ‘Het begin van het programma,
de bootcamp en de coaching, hebben
wij van de HvA gekopieerd. Dat is een
goed voorbeeld van de samenwerking
binnen ACE. Wij vragen wel iets anders
van onze studenten. Niet alleen een
bedrijf opzetten, maar ook de formele
zaken goed regelen. De administratie,
een goed onderbouwd businessplan,
voortgangsrapportages en tussentijdse
pitches zijn bij ons erg belangrijk.’
Waar werken jullie naartoe?
Bart: ‘Elk groepje maakt eerst een start-
up-document met daarin hun eindtar­
gets en tussentijdse mijlpalen. In weke­
lijkse coachingsgesprekken bespreken
we de voortgang. Voor de eindbeoorde­
ling zijn belangrijke vragen: Is er daad­
werkelijk ondernomen? En hebben
studenten gewerkt aan hun onderne­
mende competenties?’
Camiel: ‘Wij verwachten wat meer zelf­
standigheid van onze studenten. We
beoordelen ze vooral op de kwaliteit
van het ondernemingsplan aan het
eind. Het competitie-element werkt
‘Aan sommigen zie je
meteen dat ze nooit van
hun leven in loondienst
gaan. Ammehoela!, zie
je ze denken’
Eerste bijzonder kenmerk
ondernemen
De minor Entrepreneurship van de VU ontving
op 6 februari 2013 als eerste opleiding in
Nederland en Vlaanderen het bijzonder
kenmerk “ondernemen”. De NVAO kende het
kenmerk toe, omdat de opleiding studenten
een goede basis biedt op het gebied van
ondernemen. Met een bijzonder kenmerk
kunnen instellingen zich profileren op aspecten
die niet direct gerelateerd zijn aan het niveau,
maar bijvoorbeeld de oriëntatie. De HvA-minor
Ondernemerschap zit in het traject om het-
zelfde kenmerk te ontvangen.
‘Het ondernemerschap
moet een serieuze
carrièreoptie voor ze
worden. De maatschappij
vraagt daar steeds meer
om, studenten willen
het en het onderwijs
gaat nu gelukkig mee’
1 2ACE JAARBEELD 2012 / leren
masterclass wordt verzorgd door Enno
Masurel zelf. Hij gaat vooral in op maatschap-
pelijk verantwoord ondernemerschap in health
and life sciences, innovatie en kritische
succesfactoren.
Businesscase uitwerken
Deelnemers kunnen ervoor kiezen om alleen
de colleges te volgen of om daarnaast – indi-
vidueel of in kleine groepjes – een business­
case uit te werken. Daarin worden ze uitge-
daagd om een eigen idee, dat ze naar de
markt willen brengen, op de tweede dag aan
elkaar te presenteren. ‘Niet iedere genees-
kundestudent wil immers arts worden’, zegt
Masurel. ‘Een aantal van hen wordt onderne-
mer, of er worden ondernemersvaardigheden
van ze gevraagd in hun verdere loopbaan. In
een maatschap bijvoorbeeld, of als hoofd van
een afdeling chirurgie.’
Interactie is essentieel
De cursus is kleinschalig van opzet. ‘Veel
interactie is essentieel’, zegt Masurel stellig.
‘In een kleine groep ontstaat snel het ver-
trouwen om met elkaar in discussie te gaan.
Zo krijg je veel uitwisseling van ideeën en
ervaringen. En het aan elkaar presenteren
van je eigen businessplan (het zogeheten pit-
chen) is al een ervaring op zich. Een goede
pitch voorbereiden leert je veel over jezelf en
over je businessidee.’ Wat de deelnemers
typeert? ‘Hoe verschillend ze ook zijn, het zijn
stuk voor stuk zeer professionele volwassen
mensen met grote ambities.’ /
Van oudsher is er binnen de geneeskunde­
opleidingen vooral aandacht voor onderwijs en
onderzoek en weinig aandacht voor ondernemer-
schap. ‘Dat kan beter’, zegt prof. dr. Enno Masurel,
directeur van ACE bij de VU. ‘Valorisatie, waarde
toevoegen door kennis naar de markt te brengen,
biedt kansen voor universiteiten, studenten en
de zorg.’ ‘Een goede pitch
voorbereiden leert je
veel over jezelf en over
je businessidee’
‘Niet iedere
geneeskundestudent
wil arts worden’
ACE organiseerde daarom in 2012 voor de
eerste keer, samen met de AMC Graduate
school een tweedaagse cursus Entrepre-
neurship in Health and Life Sciences voor
PhD-studenten van het AMC. Een succes,
dat in 2013 een vervolg krijgt. En op termijn
wordt de cursus ook opengesteld voor
andere instellingen, zoals het VUmc.
Theorie én praktijk
De eerste cursusdag staat in het teken van
ondernemerschap in theorie en praktijk. Op
het programma staan twee masterclasses
en drie sprekers uit de praktijk. De eerste
Tweedaagse PhD-cursus Entrepreneurship in Health and Life Sciences
1 3ACE JAARBEELD 2012 / leren
ACE gaat een stap
Als alles volgens verwachting verloopt, starten de VU en de
UvA vanuit de samenwerking met ACE in 2014 een eigen master­
opleiding Entrepreneurship. Een mijlpaal. ‘Ondernemerschap is
straks op alle onderwijsniveaus geïntegreerd’, zegt Karen
Verduijn, beoogd directeur van de opleiding.
Masteropleiding Entrepreneurship
1 4ACE JAARBEELD 2012 / leren
‘Entrepreneurship is zo’n breed thema,
dat er uiteraard verschillen zijn tussen
beide bestaande masterspecialisaties
binnen VU en UvA’, vertelt Karen
Verduijn. ‘Toch is er ook veel overlap.
Beide opleidingen zijn meer en meer in
trek. Zowel VU als UvA hebben kleine,
maar groeiende secties, die zich specifiek
richten op ondernemerschapsonderzoek
en -onderwijs. Er valt veel winst te halen
door de inspanningen van beide te
combineren. Samen verdergaan als één
opleiding onder de vleugels van ACE,
biedt de mogelijkheid om de studenten
een interessanter, inhoudelijk sterker
onderwijspakket te bieden.’
Academici met bagage!
Dat is nodig, want op alle niveaus in de
maatschappij wordt ondernemerschap
gestimuleerd en worden hoogwaardiger
ondernemers gevraagd. Daarom moeten
de studenten van morgen een hoger
abstractieniveau van denken ontwikke­
len. Verduijn: ‘Wij willen échte acade­
mici opleiden, maar wel met de bagage
om hun eigen vertaalslag van theorie
naar praktijk te maken. Een voorbeeld.
Studenten van de huidige masteroplei­
dingen ontdekken veel aan de hand van
cases. Bij ACE gaan we straks een stapje
verder. Dan werken ze aan de hand van
cases die ze zélf maken. Door ze zelf de
dilemma’s waar ondernemers mee te
maken hebben te laten formuleren en
uit te werken, komt de theorie echt tot
leven en leren ze die echt doorgronden.’
Voldoende perspectief
Een nieuwe masteropleiding beginnen
vergt een gedegen voorbereiding. Al in
2008 begonnen de gesprekken tussen
UvA (Amsterdam Business School) en
VU (afstudeerrichting Ondernemer­
schap binnen de masteropleiding
Bedrijfskunde) om te onderzoeken of
het haalbaar en zinvol was hun beide
specialisaties samen te voegen. De ideeën
zijn eerst voorgelegd aan andere univer­
siteiten, die ronduit positief waren.
Vervolgens heeft de Commissie Doel­
matigheid Hoger Onderwijs begin 2013
geoordeeld dat het doel helder is, de
vooruitzichten goed en de arbeidsmarkt­
perspectieven voor de studenten gunstig.
De volgende stap is om groen licht te
krijgen van de Nederlands-Vlaamse
Accreditatieorganisatie (NVAO). ‘Beide
faculteiten willen graag, we kunnen
niet wachten!’, besluit Verduijn. /
verder
‘De beste vakken uit mijn specialisatie worden
samengevoegd in de nieuwe masteropleiding
Entrepreneurship. Die opleiding lijkt me enorm
interessant: een heel praktisch en dynamisch
vakgebied, gecombineerd met een wetenschap­
pelijk denkniveau.’
Nino de Rijk is bijna klaar met de MSc Business Administration, specialisatie Entrepreneurship.
1 5ACE JAARBEELD 2012 / leren
Mirjam van Praag blikt terug en vooruit
Onderzoek dat ertoe doet
1 6ACE JAARBEELD 2012 / onderzoeken
(Inter)nationale aandacht voor verschillende
ACE-onderzoeken, publicaties in toonaangevende
wetenschappelijke tijdschriften en als kroon op
het jaar: een bezoek van (toenmalig) prinses
Máxima aan ACE. Hoewel veel ondernemers in
ons land 2012 graag snel willen vergeten, is dat
voor Mirjam van Praag geenszins het geval. De
ondernemende wetenschappelijk directeur van
ACE praat ons kort bij over de oogst van 2012.
Hoe kijk je terug op 2012?
‘Met een heel goed gevoel. Het klinkt
wat dubbel, maar met de economische
tegenwind is de aandacht voor onderne­
merschap toegenomen. Ondernemer­
schap staat sinds de oprichting van ACE
centraal in ons onderzoeksprogramma.
Daarin focussen we vooral op het human
capital – de mens – en proberen we bij­
voorbeeld antwoorden te vinden op de
vraag in welke mate, en hoe ondernemer­
schap te leren is. We onderzoeken dit
voor de verschillende levensfases van
de ondernemer, van geboorte tot
volwassenheid.’
Onderzoek vanaf de geboorte?
‘Samen met de University of Stockholm
hebben Joeri Sol en ik, beiden ACE, onder-
zoek gedaan naar wat nu bepalender is
voor de kans dat iemand ondernemer
wordt, de genen of de opvoeding. In ons
onderzoek ‘Why Do Entrepreneurial
Parents Have Entrepreneurial Children?’
hebben we allerlei gegevens bij elkaar
gebracht van 4.000 volwassen adoptie­
kinderen om hun carrièregeschiedenis
en die van hun adoptieouders én hun
biologische ouders te bestuderen. Een
unieke dataset. Uit het onderzoek bleek
dat zowel genen (de biologische ouders)
als opvoeding en omgeving (de adoptie­
ouders) belangrijk zijn voor de keuze
om zelf ook ondernemer te worden.
Wel blijken de omgeving en opvoeding
twee keer zo belangrijk te zijn als de
genetische aanleg.’
Wat is er op vaderlandse bodem
onderzocht?
‘Ook daar is nuttig werk verricht met
interessante uitkomsten als resultaat,
voor onderzoek en beleid. Zo kunnen
Toen nog prinses Máxima neemt
ACE onderzoek in ontvangst
1 7ACE JAARBEELD 2012 / onderzoeken
onderzoeken
we met wetenschappelijk onderzoek
een bijdrage leveren aan bijvoorbeeld
het verbeteren van ondernemerschaps­
onderwijs in het basisonderwijs.’
Je doelt op jullie onderzoek naar
de effecten van BizWorld?
‘Precies. BizWorld is een programma
voor kinderen uit groep acht, opge­
bouwd rond de simulatie van hoe een
bedrijf opereert. In een team van zes
leren de basisschoolleerlingen hoe ze
een eigen bedrijf in vriendschapsarm­
bandjes moeten opzetten. En terwijl
ze dat doen, werken ze actief aan hun
ondernemerskennis en -vaardigheden.
Wij wilden weten of het onderwijspro­
gramma ook écht effect had.’
Hoe hebben jullie dat aangepakt?
‘Er is al veel onderzoek gedaan naar het
nut van onderwijsprogramma’s in
ondernemerschap. Maar niet altijd met
erg duidelijke uitkomsten of waterdichte
conclusies. En voor de basisschoolleef­
tijd was nog helemaal geen onderzoek
gedaan. Samen met Laura Rosendahl-
Huber en Randolph Sloof is dat in 2012
wél gelukt. In Laura’s PhD-onderzoek
in het kader van ACE, hebben we de
ontwikkeling opgemeten in belangrijke
ondernemersvaardigheden en kennis,
bij meer dan 2000 kinderen die BizWorld
deden of in de zogenaamde controle­
groep zaten. Zonder controlegroep en
bijbehorende dubbele toetsing reken je
jezelf al snel, ten onrechte, rijk. In deze
leeftijdsfase leren kinderen namelijk in
sneltreinvaart. Dus ook wanneer ze níét
aan BizWorld zouden meedoen.’
Wat was de belangrijkste
uitkomst?
‘We hebben kunnen aantonen dat
BizWorld een positief effect heeft op de
ontwikkeling van negen ondernemers­
vaardigheden. Zeven ervan namen zelfs
significant toe. Een voor het onderwijs
waardevolle uitkomst, waarin ook
Máxima bijzonder geïnteresseerd was.
Aan haar hebben we in de aula van de
Universiteit van Amsterdam op 30 mei
2012 het eerste onderzoeksexemplaar
uitgereikt. Voor ACE een belangrijk
moment, waarmee ons onderzoek in
de schijnwerpers stond.’
Wat zijn de pijlen op de boog voor
dit jaar?
‘Die schijnwerpers zijn belangrijk. Maar
onze kracht zit ’m in de manier waarop
we betrouwbaar wetenschappelijk
onderzoek doen. En ook in hoe we onze
onderwerpen kiezen en internationaal
samenwerken. Dat laatste gebeurt steeds
vaker en intensiever; een goede zaak.
Ook lokaal en binnen de deelnemende
ACE-partijen is er nog winst te behalen.
Ik denk bijvoorbeeld dat we vanuit de
UvA en VU nog meer kunnen profiteren
van elkaar. Door elkaar meer op te zoeken
en onderzoeksdata te delen, worden we
als onderzoeksnetwerk nog krachtiger en
sterker. Ja, ik geloof erg in die synergie
en de kwaliteit van onze mensen.’ /
Meer weten over onderzoek?
www.ace-amsterdam.org/nl/onderzoek
‘Die schijnwerpers
zijn belangrijk. Maar
onze kracht zit ’m in
de manier waarop
we betrouwbaar
weten­schappelijk
onderzoek doen’
1 8ACE JAARBEELD 2012 / onderzoeken
ACE-onderzoeker Sander Hoogendoorn
vond binnen de hbo-opleiding International
Business (HvA) een unieke omgeving voor een
veldonderzoek naar de impact van diversiteit
op teamprestaties. Een onderzoek dat op het
gebied van geslacht, proefondervindelijk vast-
stelde dat gemengde teams – bestaande uit
ongeveer de helft vrouwen – beter presteren dan
teams die vooral zijn opgebouwd uit mannen.
Om dit oorzakelijk verband vast te stellen,
volgde Sander 45 teams met gemiddeld
elf studenten die een jaar lang gezamenlijk
werkten aan de opstart van een bedrijf. De
teamsamenstelling varieerde van 10 tot
90 procent vrouwen. Sander: ‘Een waanzinnig
laboratorium met échte mensen in een échte
omgeving. Alle teams startten op hetzelfde
moment, onder dezelfde omstandig­heden.
Voorwaarde: de bedrijven moesten aan het
eind van het jaar weer worden opgeheven.
Voor ons hét moment om de balans op te
maken: welke teams scoorden, op basis
van hun samenstelling, het beste op omzet
en winst.’
Hot item
De uitkomsten van het onderzoek kregen
nationale en internationale aandacht. ‘Er is
onnoemelijk veel gespeculeerd over dit
thema en de resultaten zijn daarom voor
velen van belang. In veel kennisintensieve
bedrijven spelen teams een belangrijke rol:
maar hoe vaak kijkt men bij de teamvorming
naar de ideale mix van seksen? Wij hebben
nu proefondervindelijk vastgesteld dat teams
met ongeveer de helft vrouwen beter scoren
en meer omzet en winst boeken.’
Meer
vrouwen?
Beter
resultaat!
‘Nu is het aandeel
vrouwen in de
Nederlandse top nog
geen 10 procent; een
percentage dat absoluut
omhoog kan’
Onderzoek impact van diversiteit op teamprestaties
Het einde van het mannen-
bolwerk?
Bedrijven met zo’n vijftig procent vrouwen
aan het roer, boekten de beste resultaten.
Sander: ‘Nu is het aandeel vrouwen in de
Nederlandse top nog geen 10 procent; een
percentage dat absoluut omhoog kan.’ Een
veel gestelde vraag is waardoor gemengde
teams beter presteren. ‘Die vraag bleek
moeilijker te beantwoorden. Het komt waar-
schijnlijk niet doordat vrouwen risico’s
anders inschatten, voor een betere sfeer zor-
gen of op een andere manier besluiten
nemen. Wat kan het dan wel zijn? Dat is echt
iets voor vervolgonderzoek’, besluit Sander. /
1 9ACE JAARBEELD 2012 / onderzoeken
‘De vonk
gaat hier
overslaan’
De start van Venture Lab
Een kansrijke wetenschappelijke start-up is helaas nog geen
succesvol bedrijf. Maar als het aan de initiatiefnemers van
ACE Venture Lab ligt, is dat slechts een kwestie van tijd. Het
initiatief waarin naast ACE ook 112 Ventures deelneemt,
beleeft een vliegende start op het Science Park. ‘Op deze
unieke locatie slaan we de brug tussen onderzoek en onder-
nemerschap’, zegt mede-initiatiefnemer, ondernemer en
investeerder Hans Roeland Poolman.
2 0ACE JAARBEELD 2012 / starten
2 1ACE JAARBEELD 2012 / starten
Starten
om te zetten in succesvolle bedrijven en
klinkende munt.’
Ideale broedplaats
Hoewel het ACE Venture Lab pas begin
2013 zijn deuren opende, huisvest het
nu al zeven science based start-ups. ‘We
beleven een vliegende start en willen
dat deze gang eind 2013 vol zit’, zegt
Hans Roeland. ‘Maar we leggen de lat
hoog en focussen in alles op kwaliteit.’
Aan dat laatste is volgens de investeer­
der geen gebrek op het Science Park.
‘Met drie topkennisinstituten zoals
Nikhef, Amolf en CWI als directe buren
en te midden van duizenden ambitieuze
bètastudenten, is er in deze stad geen
betere broedplaats voor hightech
start-ups te vinden.’
Zijn ze er écht klaar voor?
De start en basis van het begeleidings­
programma is ons Venture Lab Boot
Camp. ‘Ook die organiseren we samen
met het MIT/Stanford Venture Lab en
de experts uit ons eigen netwerk’, aldus
Hans Roeland. ‘De geselecteerde deelne­
mers gaan een week lang onze pressure
cooker in. We leggen ze op tal van onder­
delen het vuur aan de schenen. Een
briljant idee of innovatieve techniek is
slechts het begin. Uiteindelijk bepaalt
een scala aan andere vaardigheden of
die techniek ook leidt tot een succesvol
product of krachtige dienst, continuïteit
en duurzame winst. Het gaat uiteindelijk
om de kwaliteit van het team dat het
moet doen.’ Tijdens Venture Lab Boot
Camp blijkt hoe eager, klaar en geschikt
de ondernemers in spe zijn om hun
bedrijf ook echt verder uit te bouwen.
‘De kans dat een start-up uiteindelijk
succesvol zal zijn, is helaas niet heel
groot. Ze zullen dus enige risk-appetite
en vooral veel doorzettingsvermogen
moeten hebben.’
Vroege interesse
Bij groen licht kan de start-up naast
professionele bedrijfsruimte rekenen op
een breed, professioneel begeleidings­
programma van ten minste twee jaar.
‘Begeleiding en coaching bij het over­
bruggen van slimme technologie in het
lab, naar het oplossen van een probleem
erbuiten bijvoorbeeld. Maar ook bij het
acquireren en binnenhalen van de eerste
klanten en de wijze waarop je je bedrijf
moet financieren. Ze moeten het echter
wel zelf doen!’, besluit Hans Roeland,
die veel verwacht van ACE Venture Lab.
‘En wij niet alleen. We worden nu al
geregeld benaderd door externe partijen
die begrijpen dat hier iets moois staat
te gebeuren!’ /
Meer weten? www.ace-amsterdam.org
‘We leggen de lat hoog
en focussen in alles op
kwaliteit’
Rogier Savelsberg, projectmanager bij
technische start-up Amsterdam Scientific
Instruments: ‘We zitten hier in het hart
van de harde wetenschap. Een plek waar
de drempel laag is om samen te werken
en zo te profiteren van kruisbestuiving
en synergie.’
 De gangen van ACE Venture Lab –
gevestigd in het voormalige Sterren­
kundegebouw van de UvA – ademen
wetenschap én bedrijvigheid. ‘Mooi, hè’,
zegt een trotse Hans Roeland Poolman
die met zijn bedrijf 112 Ventures en
twee start-ups al in 2012 neerstreek op
het Science Park. ‘In 2012 hebben alle
betrokken partijen keihard gewerkt om
deze plek geschikt te maken en de plan­
nen van ACE Venture Lab te concretise­
ren.’ Daarvoor werd nauw samengewerkt
met het MIT/Stanford Venture Lab van
de beroemde universiteiten in de VS.
‘In de academische wereld hebben we
goede relaties aan de East en West Coast,
maar ook in de rest van de wereld.’
Plekken waar het, net als op het Science
Park, wemelt van de kennis en het top­
talent. ‘In ACE Venture Lab moet dat
talent de kans krijgen om – in de juiste
omgeving – hun innovatieve concepten
‘Ze zullen dus enige
“risk-appetite” en
vooral veel doorzettings­
vermogen moeten
hebben’
2 2ACE JAARBEELD 2012 / starten
Niet alleen is de minor Ondernemerschap een
succes op de HvA; de opleiding zorgt er ook voor
dat steeds meer start-upbedrijven succesvol zijn
en dat vooral ook willen blijven. Daarom is het
sinds 2010 mogelijk om aan de HvA in het vierde
jaar af te studeren in je eigen bedrijf. Alleen,
wie moet je daar nu als stagebegeleider voor
aanwijzen? Alex van Heeswijk, docent, coach en
bedrijfsbegeleider geeft en is het antwoord.
‘De begeleiding en coaching van het afstu-
deertraject is in de “ondernemende handen”
van ACE’, zegt Alex van Heeswijk in ‘zijn’
Studio HvA. ‘We hebben hier een ijzersterk
team met “bedrijfsbegeleiders” die studenten
tijdens hun derdejaarsstage en afstudeer-
stage in het vierde jaar van dichtbij coachen.
Professionals met ruime praktijkervaring op
het gebied van sales, marketing of event­
management. Alle docenten hebben boven-
dien een waardevol netwerk waaruit studen-
ten vrij kunnen putten.’
Op scherp gezet
Het winnen van de European Enterprise
Award in 2011 was voor Alex en zijn team
geen reden om achterover te leunen. ‘Integen-
deel. We wilden laten zien dat die titel terecht
was. Daarvoor hebben we onszelf kritisch
tegen het licht gehouden en hebben we een
nieuw begeleidingstraject geschreven.’
Begeleider of ondernemer?
Het ACE-begeleidingstraject voor de afstu-
deerstage bestaat uit een compleet pro-
gramma. ‘Coaching, gastcolleges, intervisie
en netwerkactiviteiten: alles zit er in de juiste
verhoudingen in’, aldus Alex. ‘Zo hebben
studenten tijdens hun stage in twintig weken
tijd dertig contacturen met de coaches. Het
lijkt soms net alsof wij zélf deel uitmaken van
al die bedrijven’, zegt Alex, die vorig jaar
35 studenten via een stage in eigen onderne-
ming zag afstuderen. ‘Dit jaar zullen dat er
minstens zestig zijn. Dat zegt zeker iets over
het succes van onze aanpak.’ /
‘Coaching, gastcolleges,
intervisie en netwerk­
activiteiten: alles zit er in
de juiste verhoudingen in’
n 20 weken stage
n	 35 afstudeerders (2012)
n	 60+ afstudeerders (2013)
HvA  ACE
Cum laude afgestudeerd,
in eigen bedrijf natuurlijk!
2 3ACE JAARBEELD 2012 / starten
Growing Beyond
Ruimte en aandacht voor groei
2 4ACE JAARBEELD 2012 / GROEIEN
‘We zijn van mening
dat een masterclass
geen netwerkbijeen­
komst moet zijn: het
programma moet
inhoudelijk zijn, op
niveau en je als
ondernemer écht
wat brengen’
Frank Blenderman, partner bij Ernst
 Young, een van de sponsoren van
ACE en de masterclass Growing Beyond:
‘Deze masterclass sluit perfect aan bij
de doelen van onze samenwerking met
ACE. Daarin willen we onze gezamen­
lijke kennis op verschillende momenten
en plaatsen delen om ondernemers te
informeren, motiveren en inspireren.
Growing Beyond richt zich vooral op
(snel)groeiende ondernemingen. Op de
weg naar duurzame groei en succes loop
je als ondernemer tegen een hoop zaken
aan. Fiscale en juridische zaken en inge­
wikkelde financiële constructies, bij­
voorbeeld. Het vroegtijdig en met de
juiste hulp opzetten van een goede
financiële structuur kan je later veel
geld en kopzorgen besparen. Ernst 
Young helpt wereldwijd veel grote orga­
nisaties en multinationals; maar we
hebben ook toegevoegde waarde voor
start-ups en ambitieuze ondernemers
die de “garage” net verlaten hebben.
We zijn van mening dat een masterclass
geen netwerkbijeenkomst moet zijn:
het programma moet inhoudelijk zijn,
op niveau en je als ondernemer écht
wat brengen. De thema’s van Growing
Beyond doen dat en geven concrete tools
en waardevolle inzichten. Een van de
succesvolle initiatieven waarmee we
ondernemerschap in Nederland een
impuls proberen te geven.’ /
Thiemo van Rossum is naast oprichter
en algemeen directeur van Studelta,
ook deelnemer én medeorganisator
van de Growing Beyond: ‘Het unieke
van deze serie bijeenkomsten is de
manier waarop de thema’s inhoud en
waarde krijgen. Customer Reach, Cost
Competitivenes of Operational Agility;
elk onderwerp wordt benaderd vanuit
de wetenschap én de praktijk. Gerenom­
meerde hoogleraren belichten state-of-
the-artinzichten en de wetenschappelijke
kant. Theorie die tot leven komt met de
praktijkervaringen van topondernemers.
Arko van Brakel, Annemarie van Gaal
en zelfs TomTom-topman Harold Goddijn
laten zien wat de belangrijkste keys to
succes zijn. Heel concreet. En met het
uitwerken van opdrachten, wordt ook
écht de verbinding gemaakt tussen de
masterclassthema’s en je eigen situatie
en groeiambities. Daarbij biedt de infor­
mele setting veel ruimte voor doorvra­
gen en interactie. Ja, ik kijk uit naar de
laatste masterclass. Die is over een paar
weken, met Alexander Rinnooy Kan en
Jan Peter Balkenende als slotsprekers.
Fantastisch, toch?’
‘Met het uitwerken
van opdrachten, wordt
ook écht de verbinding
gemaakt tussen de
masterclassthema’s en
je eigen situatie en
groeiambities’
In november 2012 startte ‘Growing Beyond’:
een serie van zes masterclasses waarin
wetenschap en ondernemerschapspraktijk
aan groeiondernemers impulsen en hand­
vatten bieden om verdere groei en succes
van hun bedrijf te realiseren. Niet zomaar
masterclasses, zo blijkt …
2 5ACE JAARBEELD 2012 / GROEIEN
Groeien
Sociaal
Ondernemen
(voor een duurzame toekomst)
2 6ACE JAARBEELD 2012 / groeien
Nicole Verhoeven, initiator en manager
van de leergang kijkt uit naar het pro-
gramma van 2013: ‘Dat bestaat onder
meer uit twee intensieve trainings­
weekenden, vijf ‘How-to’ business
basics-dagen en een intensief coachings-
en intervisietraject (9 maanden). We
meten de resultaten van de leergang
middels de Social Evaluator: een unieke
tool, ontwikkeld door een oud-deelne­
mer, die de professionele groei en sociale
impact van deelnemers in kaart brengt.
Tevens organiseren we bijeenkomsten
voor oud-deelnemers: de meeste geven
aan ondanks de crisis te zijn gegroeid of
met minder mensen een grotere afzet­
markt te bedienen. Mooie resultaten,
waar ik trots op ben.’ Start Foundation,
Stichting DOEN, Noaber Foundation,
Stichting Porticus, Van Ede  Partners
en Krauthammer International onder­
steunen de leergang.
De ACE-leergang Sociaal Ondernemen is in
2011 speciaal ontwikkeld voor sociale onder­
nemers die een zakelijke ambitie combineren
met een maatschappelijke missie. Sinds de
start behaalden 40 sociaal entrepreneurs hun
certificaat.
‘De opleiding heeft me geholpen mijn bedrijf
meer richting te geven. Het zorgde voor een
kader waardoor ik mezelf als ondernemer
verder kon ontwikkelen’
Cathelijne Lania (37) volgde in 2012 de
Leergang Sociaal Ondernemen: ‘Na
mijn studie Bedrijfskunde, een marke­
tingfunctie bij koffiefabrikant Douwe
Egberts en veel ontwikkelingswerk,
richtte ik in 2006 mijn bedrijf in hand­
gemaakte fairtrade sieraden op (A Beau­
tiful Story). Vanuit de gedachte dat ik
meer voor de wereld wilde doen dan
rijke aandeelhouders nog rijker maken.
Ik meldde me aan voor de Leergang
Sociaal Ondernemen, omdat ik de ambi­
tie heb te groeien, persoonlijk en met
mijn bedrijf. Ik zocht handvatten om in
de toekomst écht het verschil te kunnen
maken. De opleiding heeft me geholpen
mijn bedrijf meer richting te geven. Het
zorgde voor een kader waardoor ik
mezelf als ondernemer verder kon ont­
wikkelen. En dwong me keuzes te
maken en bepaalde zaken aan te pakken.
Werken in een netwerk met medeonder­
nemers is leuk en houd je bovendien
scherp. Met een aantal van hen heb ik
nog altijd contact en waar mogelijk
helpen we elkaar. Heel waardevol.’ /
www.abeautifulstory.nl
Enkele sieraden uit de collectie van A Beautiful Story
2 7ACE JAARBEELD 2012 / groeien
en dat is wat de organisatoren van de Rabobank/ ACE Summerschool
Ondernemerschap dan ook vooral niet deden in 2012, het jaar waarin het
succesvolle event alweer zijn zevende editie beleefde. De organisatie
had ook dit jaar niet te klagen over de kwaliteit en ambities van de
24 geselecteerde deelnemers. Zij werkten een week lang keihard om
hun businessidee uit te werken tot een professioneel businessplan.
Met vakantie?
Summerschool
zul je bedoelen!
Never change a winning team…
Eric Traa, directeur Markt Centrum
Rabobank Amsterdam: ‘Een ontzettend
leuk en vooral leerzaam event, waarin
studenten in één week tijd een wereld
aan waardevolle kennis en ervaring
opdoen. Kennis die ze nodig hebben
bij de start, maar ook bij het verder
ontwikkelen van hun eigen bedrijf. En
wij ondersteunen dit event vanuit de
Rabobank niet alleen financieel, maar
ook met de aanwezigheid van onze
experts. Voor mij is dit een perfect voor­
beeld van hoe onderwijs en bedrijfsleven
de krachten kunnen bundelen om onder­
nemend talent een duwtje in de goede
richting te geven. En dat dat duwtje
effect heeft, bewijst het aantal start-ups
wel, dat tijdens de Summerschool het
levenslicht ziet. In 2012 waren dat er zes.
Ja, we hebben de intentie om hier vanuit
de bank zeker mee door te gaan. En net
als voor onze eigen internationale activi­
teiten, is het misschien wel tijd voor een
internationale versie van dit succes.
Want dit beproefde concept is natuur­
lijk net zo goed interessant voor studen­
ten in Sao Paulo of Shanghai.’ /
‘Ik heb mijn bedrijf
ontzettend veel stappen
verder geholpen in die week
en ga nu beter voorbereid
het ondernemerschap in’
Eva Rennen werd met haar businessplan Melt,
Icepop’s Fashion Label verkozen tot winnaar van
de Summerschool.
editie 2012
n 7e editie
n 24 deelnemers
n Winnaar 2012: Melt
IJskoud de beste van 2012
De winnende ijsjes van Melt, het Icepop’s Fashion
Label van ondernemend talent Eva Rennen

Weitere ähnliche Inhalte

Andere mochten auch

Pengertian ibadah
Pengertian ibadahPengertian ibadah
Pengertian ibadahislambk
 
China’s internet policy
China’s internet policyChina’s internet policy
China’s internet policyMonica Chan
 
China's Internet policy_ Final paper
China's Internet policy_ Final paperChina's Internet policy_ Final paper
China's Internet policy_ Final paperMonica Chan
 
Webinar presentation - overview
Webinar   presentation - overviewWebinar   presentation - overview
Webinar presentation - overvieweventise
 
Eventise Webinar - create your event website in few minutes
Eventise Webinar   - create your event website in few minutesEventise Webinar   - create your event website in few minutes
Eventise Webinar - create your event website in few minuteseventise
 
Tech Quiz
Tech QuizTech Quiz
Tech Quizssdcps8
 

Andere mochten auch (8)

Wt100
Wt100Wt100
Wt100
 
Pengertian ibadah
Pengertian ibadahPengertian ibadah
Pengertian ibadah
 
China’s internet policy
China’s internet policyChina’s internet policy
China’s internet policy
 
China's Internet policy_ Final paper
China's Internet policy_ Final paperChina's Internet policy_ Final paper
China's Internet policy_ Final paper
 
Webinar presentation - overview
Webinar   presentation - overviewWebinar   presentation - overview
Webinar presentation - overview
 
Eventise Webinar - create your event website in few minutes
Eventise Webinar   - create your event website in few minutesEventise Webinar   - create your event website in few minutes
Eventise Webinar - create your event website in few minutes
 
Minilok pkm
Minilok pkmMinilok pkm
Minilok pkm
 
Tech Quiz
Tech QuizTech Quiz
Tech Quiz
 

Ähnlich wie ACE slaat haar vleugels | Jaarbeeld 2012

Promotieboekje ondernemersperiode ipad
Promotieboekje ondernemersperiode ipadPromotieboekje ondernemersperiode ipad
Promotieboekje ondernemersperiode ipadJoris Martens
 
Avenir Magazine 1
Avenir Magazine 1Avenir Magazine 1
Avenir Magazine 1PimHermans
 
TipTop magazine Saxion Centrum voor Ondernemerschap 2015
TipTop magazine Saxion Centrum voor Ondernemerschap 2015TipTop magazine Saxion Centrum voor Ondernemerschap 2015
TipTop magazine Saxion Centrum voor Ondernemerschap 2015Thomas Janssen
 
Creatieve Starters
Creatieve Starters Creatieve Starters
Creatieve Starters ocwest
 
SERVICE Magazine 20.1: Afwaarderen op vastgoed
SERVICE Magazine 20.1: Afwaarderen op vastgoedSERVICE Magazine 20.1: Afwaarderen op vastgoed
SERVICE Magazine 20.1: Afwaarderen op vastgoedIvo Schepers
 
SERVICE Magazine 20.1: Afwaarderen op vastgoed
SERVICE Magazine 20.1: Afwaarderen op vastgoedSERVICE Magazine 20.1: Afwaarderen op vastgoed
SERVICE Magazine 20.1: Afwaarderen op vastgoedSERVICE_Magazine
 
130607 verslag working conference international business models
130607 verslag working conference international business models130607 verslag working conference international business models
130607 verslag working conference international business modelsNieuwe Business Modellen
 
TedxRdam in I style magazine
TedxRdam in I style magazineTedxRdam in I style magazine
TedxRdam in I style magazinerickert
 
Entrepreneurial monday - Matchmaking
Entrepreneurial monday - MatchmakingEntrepreneurial monday - Matchmaking
Entrepreneurial monday - MatchmakingSteve Stevens
 
03 afstudeerverslag benjamin de bos - print
03 afstudeerverslag   benjamin de bos - print03 afstudeerverslag   benjamin de bos - print
03 afstudeerverslag benjamin de bos - printBenjamindebos
 
Vokans artikel visie_november 2015
Vokans artikel visie_november 2015Vokans artikel visie_november 2015
Vokans artikel visie_november 2015Michel Toremans
 
Infosessie Bryo CreativeXchange 2.0 20170209
Infosessie Bryo CreativeXchange 2.0 20170209Infosessie Bryo CreativeXchange 2.0 20170209
Infosessie Bryo CreativeXchange 2.0 20170209Joeri STOOP
 
Cv I Werving Folder
Cv I Werving FolderCv I Werving Folder
Cv I Werving FoldersaMBO-ICT
 

Ähnlich wie ACE slaat haar vleugels | Jaarbeeld 2012 (20)

NB03 Rabobank-2
NB03 Rabobank-2NB03 Rabobank-2
NB03 Rabobank-2
 
Promotieboekje ondernemersperiode ipad
Promotieboekje ondernemersperiode ipadPromotieboekje ondernemersperiode ipad
Promotieboekje ondernemersperiode ipad
 
Avenir Magazine 1
Avenir Magazine 1Avenir Magazine 1
Avenir Magazine 1
 
TipTop magazine Saxion Centrum voor Ondernemerschap 2015
TipTop magazine Saxion Centrum voor Ondernemerschap 2015TipTop magazine Saxion Centrum voor Ondernemerschap 2015
TipTop magazine Saxion Centrum voor Ondernemerschap 2015
 
Creatieve Starters
Creatieve Starters Creatieve Starters
Creatieve Starters
 
Alumni cmd
Alumni cmdAlumni cmd
Alumni cmd
 
Artikel West Brabant Business, december 2014
Artikel West Brabant Business,  december 2014Artikel West Brabant Business,  december 2014
Artikel West Brabant Business, december 2014
 
Omen2017 web
Omen2017 webOmen2017 web
Omen2017 web
 
SERVICE Magazine 20.1: Afwaarderen op vastgoed
SERVICE Magazine 20.1: Afwaarderen op vastgoedSERVICE Magazine 20.1: Afwaarderen op vastgoed
SERVICE Magazine 20.1: Afwaarderen op vastgoed
 
SERVICE Magazine 20.1: Afwaarderen op vastgoed
SERVICE Magazine 20.1: Afwaarderen op vastgoedSERVICE Magazine 20.1: Afwaarderen op vastgoed
SERVICE Magazine 20.1: Afwaarderen op vastgoed
 
Portfolio Aagje inC LI
Portfolio Aagje inC LIPortfolio Aagje inC LI
Portfolio Aagje inC LI
 
Presentatie Ondernemerscafé
Presentatie OndernemerscaféPresentatie Ondernemerscafé
Presentatie Ondernemerscafé
 
130607 verslag working conference international business models
130607 verslag working conference international business models130607 verslag working conference international business models
130607 verslag working conference international business models
 
TedxRdam in I style magazine
TedxRdam in I style magazineTedxRdam in I style magazine
TedxRdam in I style magazine
 
Entrepreneurial monday - Matchmaking
Entrepreneurial monday - MatchmakingEntrepreneurial monday - Matchmaking
Entrepreneurial monday - Matchmaking
 
03 afstudeerverslag benjamin de bos - print
03 afstudeerverslag   benjamin de bos - print03 afstudeerverslag   benjamin de bos - print
03 afstudeerverslag benjamin de bos - print
 
Vokans artikel visie_november 2015
Vokans artikel visie_november 2015Vokans artikel visie_november 2015
Vokans artikel visie_november 2015
 
1311_VIS_BRS_17
1311_VIS_BRS_171311_VIS_BRS_17
1311_VIS_BRS_17
 
Infosessie Bryo CreativeXchange 2.0 20170209
Infosessie Bryo CreativeXchange 2.0 20170209Infosessie Bryo CreativeXchange 2.0 20170209
Infosessie Bryo CreativeXchange 2.0 20170209
 
Cv I Werving Folder
Cv I Werving FolderCv I Werving Folder
Cv I Werving Folder
 

ACE slaat haar vleugels | Jaarbeeld 2012

  • 1. JAARBEELD 2012 Samenwerkingsverband van Universiteit van Amsterdam Vrije Universiteit Amsterdam Hogeschool van Amsterdam ACE slaat HAAR vleugels uit!
  • 2. INHOUDSOPGAVE 14 INSPIREREN 10 LEREN 16 ONDERZOEKEN 20 STARTEN 24 GROEIEN Colofon Concept & tekst Tabasco communicatie, Amsterdam Fotografie ACE / Fred van Diem Redactie Erik Boer / Femmy van den Elsaker Vormgeving www.crasborn.nl Drukwerk www.pomp.de Amsterdam Center for Entrepreneurship (ACE) Roetersstraat 11 1018 WB Amsterdam (020) 525 4110 / ace-feb@uva.nl www.ace-amsterdam.org 2ACE JAARBEELD 2012 / inhoudsopgave
  • 3. ‘Bij de realisatie van dit eerste ACE Jaar­ beeld, kreeg ik de vraag om 2012 in één woord samen te vatten en daar gelijk mijn persoonlijke hoogtepunt aan toe te voegen. Een lakmoesproef voor het geheugen, want wat is er onnoemelijk veel gepresteerd en gebeurd het afge­ lopen jaar. Events, spraakmakende onderzoeken, de opening van nieuwe ACE-locaties, de voorbereidingen van onze masteropleiding Entrepreneurship en het bezoek van onze (inmiddels) koningin Máxima. Het vastleggen en met u delen van al die activiteiten, brengt ons naast over­ zicht ook belangrijk inzicht. Inzicht in waar we met ACE staan, nu na vijf jaar samenwerking tussen de Amsterdamse universiteiten en hogescholen. 2012 was wat mij betreft het jaar waarin we definitief afscheid namen van onze kinderjaren. Jaren waarin we nieuwsgierig waren en van elke lade en ieder keukenkastje wilden weten wat erin zat. Een tijd ook waarin we veel geleerd hebben over onszelf en op zoek gingen naar een eigen plek in deze wereld. Die eigen plek hebben we inmiddels gevonden. Door hard maar vooral ook sámen te werken. Als toonaangevend Center for Entrepreneurship staan we in eigen land, maar ook daarbuiten, stevig op de kaart. Met gewaardeerd wetenschappelijk onderzoek en een herkenbaar onderwijsprogramma bevorderen we op tal van plekken het ondernemersklimaat in ons land. In dit jaarbeeld krijgt u een beeld van onze gedrevenheid en van de mensen met wie we dat doen. De groei die wij hebben doorgemaakt, brengt ook verantwoordelijkheid met zich mee. Op het gebied van kwaliteit en continuïteit bijvoorbeeld, en de uit­ voering van de masteropleiding Entre­ preneurship die we gaan aanbieden. Een belangrijke stap, waaraan collega’s van de VU en UvA al sinds 2008 werken. Met deze masteropleiding geven we nieuwe invulling aan onze ambities. Mijn persoonlijke hoogtepunt gaat dan ook terug naar een koude novem­ berdag, vorig jaar. Nog preciezer: mijn fietstocht naar het Maagdenhuis. Aan mijn stuur een tas vol belangrijke papieren: onze definitieve aanvraag voor de Masteropleiding Entrepreneur­ ship! Hoewel het buiten ijzig koud was, brandde er in mij een groots vuur. Het vuur van ACE en een succesvolle onder­ nemende toekomst.’ / Veel leesplezier, Erik Boer Directeur Growing up ‘Als toonaangevend Center for Entrepre­ neurship staan we in eigen land, maar ook daarbuiten, stevig op de kaart’ 3ACE JAARBEELD 2012 / voorwoord
  • 4. Tegenwind brengt de vlieger omhoog Chinese wijsheid 4ACE JAARBEELD 2012 / INSPIREREN Inspireren
  • 5. Hoe inspireer en motiveer je ondernemende studenten op het gebied van internationaal ondernemerschap? Door ze de mogelijkheid te bieden letterlijk over landsgrenzen heen te kijken. En door ze in contact te brengen met collega- ondernemers. ACE en investeerder 1&12 Ventures schetsen de kaders voor de buitenlandreizen en geven handvatten en coaching. Maar om de droom werkelijkheid te maken, moeten de zestien vooraf geselecteerde studenten (The16) toch echt zélf aan de bak! The16 in China Jessie Brockhoff, oud-student van de master Entrepreneurship VU en pro- jectleider van The16: ‘De uitdagingen voor 2012: organiseer een reis die het ondernemersklimaat in China in kaart brengt; richt gezamenlijk een bedrijf op waarbinnen elke deelnemer zijn verant­ woordelijkheid heeft; en zorg ten slotte voor betrouwbare klanten die de reis financieren. Op 5 mei 2012 zetten The16 voet op Chinese bodem, waar zij tal van ondernemers spraken. Chinese buddy­ studenten, met wie de studenten in Nederland al contact hadden gelegd, zorgden voor praktische ondersteuning en begeleiding.’ Jessie: ‘De Chinareis was niet alleen voor deelnemers een succes, ook voor ACE was het waardevol: met verschillende Chinese universiteiten onderzoeken we, naar aanleiding van ons bezoek, de mogelijkheden tot samenwerking, bij­ voorbeeld in exchange programs.’ Deelnemer Jordi van den Berg (22), vier- dejaars student Economie & Bedrijfs- kunde UvA: ‘Wat een ervaring! Zeker ook de weg ernaartoe: samenwerken met mijn medereisgenoten, plannen, omgaan met tegenslagen, out of the box-denken om geld in te zamelen. Ik deed onder meer ter plekke onderzoek naar de Chinese markt voor aanmaak­ blokjes voor de barbecue. Ondernemen in China is een uitdaging en heel hard werken: business is gestoeld op vertrou­ wen en vriendschap, relaties zijn voor de lange termijn. Ik gebruik alle opgedane kennis nu om een reis naar Japan te organiseren voor mijn studentenvereni­ ging van de faculteit (Sefa). Er moet nog veel gebeuren, maar ik hoop dat we deze zomer ons licht kunnen opsteken in Tokio.’ / n 7 maanden voorbereiding n 16 studenten n 7 steden n 30 georganiseerde bezoeken n www.the16.nl voor meer informatie ‘Business in China is gestoeld op vertrouwen en vriendschap, relaties zijn voor de lange termijn’ 5ACE JAARBEELD 2012 / INSPIREREN
  • 6. Jaarlijks organiseert ACE, in samen- werking met het Loopbaan Advies Centrum UvA en het Centrum voor Studie en Loopbaan VU, de Entrepre- neurship Day. E-Day is hét event om studenten en (pas) afgestudeerden van de HvA, UvA en VU warm te maken voor het ondernemerschap. Deelnemer Wouter Meys (27) afgestudeerd aan UvA/VU, Information Science: ‘Inspirerend waren de verhalen van de entrepreneurs: starters en mensen die al tijden aan de weg timmeren en hun successen en valkuilen met ons deelden. Ik had al de ambitie om de stap naar het ondernemerschap te wagen. Dus toen Erik Boer mij tijdens E-Day enthousiast maakte voor de Rabobank/ACE Summerschool Ondernemerschap heb ik me snel aangemeld. De grootste winst van de Summerschool? Het dwong mij en mijn partner een bedrijfs- plan te schrijven. En inmiddels zetten wij mooie stappen met www.GreenCorn.nl, ons bedrijf in data-analyses en -visualisaties.’ Krijg advies van ervaren ondernemers Ga zelf aan de slag tijdens een workshop Zet een volgende stap met jouw businessidee Ontmoet student­ ondernemers Bedenk nieuwe ideeën en deel ervaringen Entrepreneurship Day Dromen, denken, durven, doorzetten, doen! Met, in 2012, onder meer inspirerende sprekers: ondernemers met een flinke staat van dienst, zoals Danny Mekić, die met zijn openhartige verhaal hoge ogen gooide en Iens Boswijk, die het publiek boeide met haar aansprekende verhaal. Maar ook: acht verschillende work­ shops – uiteenlopend van ‘Hoe verkoop ik mijn product’ tot ‘Hoe financier ik mijn bedrijf’ – professionele coachings­ sessies en, natuurlijk, gelegenheid tot netwerken. Helen Couwenberg, project­ leider ACE (VU): ‘Zo’n 200 enthousiaste potentiële ondernemers van elke denk­ bare opleiding, bezochten op 15 mei E-Day. Met het event willen we studen­ ten een eerlijk beeld geven van onder­ nemerschap en hen enthousiasmeren een eigen bedrijf te starten en/of hun ondernemerstalenten te ontwikkelen.’ / 6ACE JAARBEELD 2012 / INSPIREREN
  • 7. Breaking Out! De ultieme katalysator van ondernemerschap Op 15 november 2012 kwamen 250 licht­ gespannen studentondernemers samen voor een evenement dat naam en faam verdiende: Breaking Out! De vierde editie van dit unieke netwerkevenement stond ook dit jaar in het teken van inspiratie, coaching door bekende topondernemers en netwerken dat het een lieve lust is. Een uniek en terugkerend onderdeel is Live-Matchmaking, waarin Ralph van Hessen ter plekke studenten-met-een- plan koppelt aan topondernemers. www.breakingoutcongres.nl Gido Kruisinga (23), derdejaars Bouw- technische bedrijfskunde, HvA: ‘Toen ik hoorde dat een oud-student tijdens een event live in contact was gebracht met Virgins Richard Branson, dacht ik alleen nog: daar moet ik bij zijn! Samen met mijn collega ontwikkelde ik name­ lijk de STOOL: een stoelontwerp geba­ seerd op het middeleeuwse ‘strycsitten’ (www.stooldesign.nl – red.). En ik wilde maar wat graag Jan des Bouvries mening erover horen. Ondernemer Ralph van Hessen – ‘je wordt gewoon bang van zijn netwerk’ – belde Des Bouvrie ter plekke tijdens Live-Matchmaking. Stond ik daar ineens ons idee te pitchen voor hem en 250 man! Wat volgde, was een persoonlijke afspraak in Het Arsenaal. Jan was onder de indruk en gaf ons adviezen, onder meer over conceptver­ koop op basis van royalty’s. We hebben ook gepraat met de directeur van het Gemeentemuseum in Den Haag. Ralph, bedankt!’ / Tijdens het Live-Matchmaking brengt Ralph van Hessen een student in contact met Jan des Bouvrie Minor studenten tonen hun kledinglijn tijdens Breaking Out! 7ACE JAARBEELD 2012 / INSPIREREN
  • 8. Een weekend met hoofd en hart werken aan je businessconcept om het vervolgens te presenteren aan je collega’s en een professionele jury. En: leren van ervaren ondernemers, kennis delen, met daarbovenop: plezier. Het allereerste Snelkookpanweekend (23 en 24 juni 2012, Studio HvA) zette 17 medewerkers van de HvA in vuur en vlam. Martin Haring, coördinator minor Ondernemerschap en initiator van het Snelkookpanweekend: ‘Het idee achter het Snelkookpanweekend is: onderne­ merschap stimuleren bij medewerkers van de hogeschool, in de hoop dat zij een eigen onderneming starten. Mede­ werkers hebben een voorbeeldfunctie voor studenten, maar de meeste van hen hebben nauwelijks ervaring met het ondernemerschapsproces. Het is belangrijk dat zij ervaren met welke methodes onze studenten werken en dat zij ont­ dekken welke stappen studenten door­ lopen op de weg naar ondernemerschap.’ Docent wordt student Zo kwam het dat medewerkers een weekend lang ‘studenten’ werden en onder hoge tijdsdruk tot een aantrekke­ lijk businessconcept moesten komen. Alle 17 deelnemers beschikten over een ondernemende mindset en gebruikten hun creativiteit in hun werk, les- en/of coachingsprogramma’s. Veel bruikbare concepten Het pitchen van het businessconcept voor de jury zorgde voor een gezonde dosis spanning. Want wat kun je in zo’n korte tijd eigenlijk bereiken? Martin: ‘Veel. Zo bleek nadat tal van bruikbare concepten de revue waren gepasseerd: van een docente die met haar zus een Koreaans restaurant wil starten tot een PO-medewerker met geheel eigen recep­ turen voor kroketten en het Duitse brood van Michael Tuguntke (zie kader – red.).’ Eerlijk verhaal Onder anderen Boris Veldhuijzen van Zanten (serial entrepreneur en Snelkook­ panweekend-spreker en -jurylid) leverde een belangrijke bijdrage aan het succes van het weekend. Martin: ‘Boris, die de kunstacademie volgde, weet als geen ander hoe je creativiteit kunt ombuigen naar ondernemerschap. Zijn eerlijke verhaal over de hobbels die hij moest nemen, maakte indruk. Zo voorspelde zijn basisschoolleerkracht hem een wei­ nig rooskleurige toekomst.’ Dat het Snel- kookpanweekend een welkom, succes­ vol evenement is, bewijst de verdubbe­ ling van het deelnemersaantal voor het weekend in 2013. Bekijk een impressie op: www.snelkookpanweekend.nl. / Snelkookpanweekend 2012 Onder druk ontstaan de beste ideeën De jury zag er wel brood in Michael Tuguntke (projectmanager/docent minor Ondernemerschap) kwam, zag en (over)won met zijn Meister­baeckerplan: ‘Mijn idee om Duits brood naar de Neder- landse markt te brengen, viel letterlijk in de smaak; ik won de pitch. De prijs? Een halfjaar één dag per week werken aan mijn idee, betaald door ACE. Het idee werd geboren uit een gemis: ik ben geboren in Duitsland en genoot van het brood. Er is een variant ver- krijgbaar die erop lijkt, maar die kost € 7,50; in Duitsland betaalde ik € 3,20. Dit prijsver- schil betekent handel. Mijn product-markt- verkenning bevestigde de kansen. Uit diverse onderzoeken bleek onder meer dat Duits brood in Australië en de VS al een hit is en dat Duitsers die in Nederland wonen het meest missen: “fatsoenlijk brood”.’ De persoonlijke verbintenis met een product of dienst, de voorbereiding en het netwerk: het zijn allemaal zaken waarop we de plannen van onze studenten Ondernemer- schap beoordelen. Het inhoudelijke verhaal is natuurlijk gesneden koek, maar wat het enorm interessant maakt, is dit proces nu eens van binnenuit doorlopen. Zo krijg je beter zicht op wat studenten doormaken en kun je ze nog beter begeleiden. Wat het pro- gramma daarnaast voor mij heeft betekend: veel inspiratie, energie en plezier.’ 8ACE JAARBEELD 2012 / INSPIREREN
  • 9. Ondernemen is bluezzz! Een idee om te vertellen wat ACE allemaal doet, evolueerde tot een muzikaal epos. Een waar spektakel dat zijn première beleefde tijdens Breaking Out en de start van het Snelkookpan- weekend. Alex van Heeswijk, docent voor de minor Ondernemerschap, vertelt. Een muzikaal epos? ‘Vier studenten en ikzelf hebben een muziekstuk geschreven over de minor Ondernemerschap. Een student van de Rietveld Academie heeft daar een twintig minuten durende animatie bij gemaakt. Ons stuk bestaat uit zeven nummers, die we live spelen voor het doek waar de ani- matie op geprojecteerd wordt.’ Wat is de verhaallijn? ‘Ondernemen begint op een roze wolk. Je maakt plannen, je werkt ideeën uit. Maar dan? Dan moet je zorgen dat je gezien wordt, dat je geld kunt verdienen met je idee. Vervolgens is het vallen en opstaan. En steeds jezelf terug- vinden. Vandaar ook de titel van het epos: Ondernemen is bluezzz.’ Epos, dat is een ‘heldendicht’? ‘Inderdaad. Ik noem het zo, omdat wij ondernemers helden vinden. Ze gáán ergens voor. Ze durven risico’s te nemen. “Stap in de werkelijkheid die ondernemen heet, het kan confronterend zijn, soms ook frustrerend zijn”, is een van de regels die gezongen worden. Maar ook: “Ideeën en kansen laten ons dansen.”’ / Youtube: zoek op ‘Ondernemen is bluezzz’. Muzikanten: www.hetpakt.net Studio HvA zien eten, doet eten Een toegankelijke, transparante, sfeervolle ruimte waar studenten van de minor Ondernemerschap (HvA) elkaar in optima forma stimuleren en gebruikmaken van elkaars netwerk. Waar ruimte is om te werken en te overleggen en waar het creatieve proces hoogtij viert. Met altijd binnen handbereik: ondersteunende docenten en medestudenten, voor als een stu­ dentondernemer eens vastloopt en zijn ideeën en onzekerheden wil toetsen. Een utopie? Toch niet. In september 2012 opende Studio HvA haar deuren: een ruimte die geheel is toegespitst op de behoeften van haar gebruikers. Een wereldplek die van bovenstaand scenario een feit maakte. Martin Haring is trots: ‘Elk halfjaar zien in Studio HvA zo’n 50 nieuwe bedrijfjes het dag­ licht. Studenten en docenten wer­ ken hier sámen aan iets moois. Een studente die aan haar eigen kledinglijn werkt en vanachter haar naaimachine met de tassen­ ontwerpster overlegt? Hier gebeurt het. Deze transparantie en laag­ drempeligheid komen ook tot uiting in ons wekelijks Broodje Kaas: elke woensdagmiddag staan de deuren van Studio HvA wagen­ wijd open voor gevestigde onder­ nemers uit Amsterdam en omge­ ving. Wie wil, luistert naar hun ondernemerschapsgeheimen, -missers, -kennis en de kansen die zij grepen.’ / ‘Elk halfjaar zien in Studio HvA zo’n 50 nieuwe bedrijfjes het daglicht’ Arghawan Efat, derdejaars Media, Marketing en Publishing, schilderde zojuist het logo van haar tassenmerk dat ze wil ontwikkelen: ‘Studio HvA gaat niet om de ruimte, maar om de mensen erin. Door de manier waarop deze plek is opgezet, wordt iedereen coproducent van je product.’ 9ACE JAARBEELD 2012 / INSPIREREN
  • 10. Minor Ondernemerschap Nog nooit zoveel in één semester 1 0ACE JAARBEELD 2012 / leren leren
  • 11. zoveel geleerd ester ACE biedt de minors Ondernemerschap aan de HvA en Entrepreneurship aan de VU en de UvA. Bart Sutorius en Camiel Selker zijn ondernemers met verschil- lende achtergronden en één gemeen- schappelijk doel: studenten helpen de ondernemer in zichzelf te ontdekken. Bart is sinds 2008 coach bij de minor Onder­nemerschap van de HvA, Camiel coacht sinds 2011 UvA-studenten. Vier vragen aan beide coaches. 1 1ACE JAARBEELD 2012 / leren
  • 12. daarbij geweldig motiverend. Op basis van pitch én ondernemingsplan kiest een jury de winnaar, die bekendge­ maakt wordt tijdens de Kick-Out in Felix Meritis.’ Wat willen jullie bereiken? Bart: ‘Veel studenten zeggen dat dit het leukste is wat ze ooit hebben gedaan en waar ze het meeste van hebben geleerd. Dat moeten we erin houden!’ Camiel: ‘Het ondernemerschap moet een serieuze carrièreoptie voor ze worden. De maatschappij vraagt daar steeds meer om, studenten willen het en het onderwijs gaat nu gelukkig mee.’ Wat typeert jullie studenten? Bart: ‘Ze hebben al interesse voor het ondernemerschap. Gaandeweg zie je het besef groeien dat ze meer kunnen dan ze denken. Just do it! Pak die tele­ foon, ga naar buiten. Dan kom je verder.’ Camiel: ‘Er zijn erbij die elke dag vanuit Delft, Utrecht of nog verder weg naar Amsterdam komen. Dat toont aan hoe gemotiveerd ze zijn. Aan sommigen zie je meteen dat ze nooit van hun leven in loondienst gaan. Ammehoela!, zie je ze denken.’ / Meer weten over onderwijsprogramma’s? www.ace-amsterdam.org/nl/onderwijs Waarin verschillen jullie minors? Bart: ‘De minor Ondernemerschap aan de HvA ís ondernemen! Studenten gaan in teams echt een bedrijf opzetten, onder begeleiding van een coach. Naar buiten toe: marktonderzoek doen, klanten benaderen, een prototype ontwikkelen en producenten zoeken, bijvoorbeeld. Het onderwijs ondersteunt dat.’ Camiel: ‘Het begin van het programma, de bootcamp en de coaching, hebben wij van de HvA gekopieerd. Dat is een goed voorbeeld van de samenwerking binnen ACE. Wij vragen wel iets anders van onze studenten. Niet alleen een bedrijf opzetten, maar ook de formele zaken goed regelen. De administratie, een goed onderbouwd businessplan, voortgangsrapportages en tussentijdse pitches zijn bij ons erg belangrijk.’ Waar werken jullie naartoe? Bart: ‘Elk groepje maakt eerst een start- up-document met daarin hun eindtar­ gets en tussentijdse mijlpalen. In weke­ lijkse coachingsgesprekken bespreken we de voortgang. Voor de eindbeoorde­ ling zijn belangrijke vragen: Is er daad­ werkelijk ondernomen? En hebben studenten gewerkt aan hun onderne­ mende competenties?’ Camiel: ‘Wij verwachten wat meer zelf­ standigheid van onze studenten. We beoordelen ze vooral op de kwaliteit van het ondernemingsplan aan het eind. Het competitie-element werkt ‘Aan sommigen zie je meteen dat ze nooit van hun leven in loondienst gaan. Ammehoela!, zie je ze denken’ Eerste bijzonder kenmerk ondernemen De minor Entrepreneurship van de VU ontving op 6 februari 2013 als eerste opleiding in Nederland en Vlaanderen het bijzonder kenmerk “ondernemen”. De NVAO kende het kenmerk toe, omdat de opleiding studenten een goede basis biedt op het gebied van ondernemen. Met een bijzonder kenmerk kunnen instellingen zich profileren op aspecten die niet direct gerelateerd zijn aan het niveau, maar bijvoorbeeld de oriëntatie. De HvA-minor Ondernemerschap zit in het traject om het- zelfde kenmerk te ontvangen. ‘Het ondernemerschap moet een serieuze carrièreoptie voor ze worden. De maatschappij vraagt daar steeds meer om, studenten willen het en het onderwijs gaat nu gelukkig mee’ 1 2ACE JAARBEELD 2012 / leren
  • 13. masterclass wordt verzorgd door Enno Masurel zelf. Hij gaat vooral in op maatschap- pelijk verantwoord ondernemerschap in health and life sciences, innovatie en kritische succesfactoren. Businesscase uitwerken Deelnemers kunnen ervoor kiezen om alleen de colleges te volgen of om daarnaast – indi- vidueel of in kleine groepjes – een business­ case uit te werken. Daarin worden ze uitge- daagd om een eigen idee, dat ze naar de markt willen brengen, op de tweede dag aan elkaar te presenteren. ‘Niet iedere genees- kundestudent wil immers arts worden’, zegt Masurel. ‘Een aantal van hen wordt onderne- mer, of er worden ondernemersvaardigheden van ze gevraagd in hun verdere loopbaan. In een maatschap bijvoorbeeld, of als hoofd van een afdeling chirurgie.’ Interactie is essentieel De cursus is kleinschalig van opzet. ‘Veel interactie is essentieel’, zegt Masurel stellig. ‘In een kleine groep ontstaat snel het ver- trouwen om met elkaar in discussie te gaan. Zo krijg je veel uitwisseling van ideeën en ervaringen. En het aan elkaar presenteren van je eigen businessplan (het zogeheten pit- chen) is al een ervaring op zich. Een goede pitch voorbereiden leert je veel over jezelf en over je businessidee.’ Wat de deelnemers typeert? ‘Hoe verschillend ze ook zijn, het zijn stuk voor stuk zeer professionele volwassen mensen met grote ambities.’ / Van oudsher is er binnen de geneeskunde­ opleidingen vooral aandacht voor onderwijs en onderzoek en weinig aandacht voor ondernemer- schap. ‘Dat kan beter’, zegt prof. dr. Enno Masurel, directeur van ACE bij de VU. ‘Valorisatie, waarde toevoegen door kennis naar de markt te brengen, biedt kansen voor universiteiten, studenten en de zorg.’ ‘Een goede pitch voorbereiden leert je veel over jezelf en over je businessidee’ ‘Niet iedere geneeskundestudent wil arts worden’ ACE organiseerde daarom in 2012 voor de eerste keer, samen met de AMC Graduate school een tweedaagse cursus Entrepre- neurship in Health and Life Sciences voor PhD-studenten van het AMC. Een succes, dat in 2013 een vervolg krijgt. En op termijn wordt de cursus ook opengesteld voor andere instellingen, zoals het VUmc. Theorie én praktijk De eerste cursusdag staat in het teken van ondernemerschap in theorie en praktijk. Op het programma staan twee masterclasses en drie sprekers uit de praktijk. De eerste Tweedaagse PhD-cursus Entrepreneurship in Health and Life Sciences 1 3ACE JAARBEELD 2012 / leren
  • 14. ACE gaat een stap Als alles volgens verwachting verloopt, starten de VU en de UvA vanuit de samenwerking met ACE in 2014 een eigen master­ opleiding Entrepreneurship. Een mijlpaal. ‘Ondernemerschap is straks op alle onderwijsniveaus geïntegreerd’, zegt Karen Verduijn, beoogd directeur van de opleiding. Masteropleiding Entrepreneurship 1 4ACE JAARBEELD 2012 / leren
  • 15. ‘Entrepreneurship is zo’n breed thema, dat er uiteraard verschillen zijn tussen beide bestaande masterspecialisaties binnen VU en UvA’, vertelt Karen Verduijn. ‘Toch is er ook veel overlap. Beide opleidingen zijn meer en meer in trek. Zowel VU als UvA hebben kleine, maar groeiende secties, die zich specifiek richten op ondernemerschapsonderzoek en -onderwijs. Er valt veel winst te halen door de inspanningen van beide te combineren. Samen verdergaan als één opleiding onder de vleugels van ACE, biedt de mogelijkheid om de studenten een interessanter, inhoudelijk sterker onderwijspakket te bieden.’ Academici met bagage! Dat is nodig, want op alle niveaus in de maatschappij wordt ondernemerschap gestimuleerd en worden hoogwaardiger ondernemers gevraagd. Daarom moeten de studenten van morgen een hoger abstractieniveau van denken ontwikke­ len. Verduijn: ‘Wij willen échte acade­ mici opleiden, maar wel met de bagage om hun eigen vertaalslag van theorie naar praktijk te maken. Een voorbeeld. Studenten van de huidige masteroplei­ dingen ontdekken veel aan de hand van cases. Bij ACE gaan we straks een stapje verder. Dan werken ze aan de hand van cases die ze zélf maken. Door ze zelf de dilemma’s waar ondernemers mee te maken hebben te laten formuleren en uit te werken, komt de theorie echt tot leven en leren ze die echt doorgronden.’ Voldoende perspectief Een nieuwe masteropleiding beginnen vergt een gedegen voorbereiding. Al in 2008 begonnen de gesprekken tussen UvA (Amsterdam Business School) en VU (afstudeerrichting Ondernemer­ schap binnen de masteropleiding Bedrijfskunde) om te onderzoeken of het haalbaar en zinvol was hun beide specialisaties samen te voegen. De ideeën zijn eerst voorgelegd aan andere univer­ siteiten, die ronduit positief waren. Vervolgens heeft de Commissie Doel­ matigheid Hoger Onderwijs begin 2013 geoordeeld dat het doel helder is, de vooruitzichten goed en de arbeidsmarkt­ perspectieven voor de studenten gunstig. De volgende stap is om groen licht te krijgen van de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO). ‘Beide faculteiten willen graag, we kunnen niet wachten!’, besluit Verduijn. / verder ‘De beste vakken uit mijn specialisatie worden samengevoegd in de nieuwe masteropleiding Entrepreneurship. Die opleiding lijkt me enorm interessant: een heel praktisch en dynamisch vakgebied, gecombineerd met een wetenschap­ pelijk denkniveau.’ Nino de Rijk is bijna klaar met de MSc Business Administration, specialisatie Entrepreneurship. 1 5ACE JAARBEELD 2012 / leren
  • 16. Mirjam van Praag blikt terug en vooruit Onderzoek dat ertoe doet 1 6ACE JAARBEELD 2012 / onderzoeken
  • 17. (Inter)nationale aandacht voor verschillende ACE-onderzoeken, publicaties in toonaangevende wetenschappelijke tijdschriften en als kroon op het jaar: een bezoek van (toenmalig) prinses Máxima aan ACE. Hoewel veel ondernemers in ons land 2012 graag snel willen vergeten, is dat voor Mirjam van Praag geenszins het geval. De ondernemende wetenschappelijk directeur van ACE praat ons kort bij over de oogst van 2012. Hoe kijk je terug op 2012? ‘Met een heel goed gevoel. Het klinkt wat dubbel, maar met de economische tegenwind is de aandacht voor onderne­ merschap toegenomen. Ondernemer­ schap staat sinds de oprichting van ACE centraal in ons onderzoeksprogramma. Daarin focussen we vooral op het human capital – de mens – en proberen we bij­ voorbeeld antwoorden te vinden op de vraag in welke mate, en hoe ondernemer­ schap te leren is. We onderzoeken dit voor de verschillende levensfases van de ondernemer, van geboorte tot volwassenheid.’ Onderzoek vanaf de geboorte? ‘Samen met de University of Stockholm hebben Joeri Sol en ik, beiden ACE, onder- zoek gedaan naar wat nu bepalender is voor de kans dat iemand ondernemer wordt, de genen of de opvoeding. In ons onderzoek ‘Why Do Entrepreneurial Parents Have Entrepreneurial Children?’ hebben we allerlei gegevens bij elkaar gebracht van 4.000 volwassen adoptie­ kinderen om hun carrièregeschiedenis en die van hun adoptieouders én hun biologische ouders te bestuderen. Een unieke dataset. Uit het onderzoek bleek dat zowel genen (de biologische ouders) als opvoeding en omgeving (de adoptie­ ouders) belangrijk zijn voor de keuze om zelf ook ondernemer te worden. Wel blijken de omgeving en opvoeding twee keer zo belangrijk te zijn als de genetische aanleg.’ Wat is er op vaderlandse bodem onderzocht? ‘Ook daar is nuttig werk verricht met interessante uitkomsten als resultaat, voor onderzoek en beleid. Zo kunnen Toen nog prinses Máxima neemt ACE onderzoek in ontvangst 1 7ACE JAARBEELD 2012 / onderzoeken onderzoeken
  • 18. we met wetenschappelijk onderzoek een bijdrage leveren aan bijvoorbeeld het verbeteren van ondernemerschaps­ onderwijs in het basisonderwijs.’ Je doelt op jullie onderzoek naar de effecten van BizWorld? ‘Precies. BizWorld is een programma voor kinderen uit groep acht, opge­ bouwd rond de simulatie van hoe een bedrijf opereert. In een team van zes leren de basisschoolleerlingen hoe ze een eigen bedrijf in vriendschapsarm­ bandjes moeten opzetten. En terwijl ze dat doen, werken ze actief aan hun ondernemerskennis en -vaardigheden. Wij wilden weten of het onderwijspro­ gramma ook écht effect had.’ Hoe hebben jullie dat aangepakt? ‘Er is al veel onderzoek gedaan naar het nut van onderwijsprogramma’s in ondernemerschap. Maar niet altijd met erg duidelijke uitkomsten of waterdichte conclusies. En voor de basisschoolleef­ tijd was nog helemaal geen onderzoek gedaan. Samen met Laura Rosendahl- Huber en Randolph Sloof is dat in 2012 wél gelukt. In Laura’s PhD-onderzoek in het kader van ACE, hebben we de ontwikkeling opgemeten in belangrijke ondernemersvaardigheden en kennis, bij meer dan 2000 kinderen die BizWorld deden of in de zogenaamde controle­ groep zaten. Zonder controlegroep en bijbehorende dubbele toetsing reken je jezelf al snel, ten onrechte, rijk. In deze leeftijdsfase leren kinderen namelijk in sneltreinvaart. Dus ook wanneer ze níét aan BizWorld zouden meedoen.’ Wat was de belangrijkste uitkomst? ‘We hebben kunnen aantonen dat BizWorld een positief effect heeft op de ontwikkeling van negen ondernemers­ vaardigheden. Zeven ervan namen zelfs significant toe. Een voor het onderwijs waardevolle uitkomst, waarin ook Máxima bijzonder geïnteresseerd was. Aan haar hebben we in de aula van de Universiteit van Amsterdam op 30 mei 2012 het eerste onderzoeksexemplaar uitgereikt. Voor ACE een belangrijk moment, waarmee ons onderzoek in de schijnwerpers stond.’ Wat zijn de pijlen op de boog voor dit jaar? ‘Die schijnwerpers zijn belangrijk. Maar onze kracht zit ’m in de manier waarop we betrouwbaar wetenschappelijk onderzoek doen. En ook in hoe we onze onderwerpen kiezen en internationaal samenwerken. Dat laatste gebeurt steeds vaker en intensiever; een goede zaak. Ook lokaal en binnen de deelnemende ACE-partijen is er nog winst te behalen. Ik denk bijvoorbeeld dat we vanuit de UvA en VU nog meer kunnen profiteren van elkaar. Door elkaar meer op te zoeken en onderzoeksdata te delen, worden we als onderzoeksnetwerk nog krachtiger en sterker. Ja, ik geloof erg in die synergie en de kwaliteit van onze mensen.’ / Meer weten over onderzoek? www.ace-amsterdam.org/nl/onderzoek ‘Die schijnwerpers zijn belangrijk. Maar onze kracht zit ’m in de manier waarop we betrouwbaar weten­schappelijk onderzoek doen’ 1 8ACE JAARBEELD 2012 / onderzoeken
  • 19. ACE-onderzoeker Sander Hoogendoorn vond binnen de hbo-opleiding International Business (HvA) een unieke omgeving voor een veldonderzoek naar de impact van diversiteit op teamprestaties. Een onderzoek dat op het gebied van geslacht, proefondervindelijk vast- stelde dat gemengde teams – bestaande uit ongeveer de helft vrouwen – beter presteren dan teams die vooral zijn opgebouwd uit mannen. Om dit oorzakelijk verband vast te stellen, volgde Sander 45 teams met gemiddeld elf studenten die een jaar lang gezamenlijk werkten aan de opstart van een bedrijf. De teamsamenstelling varieerde van 10 tot 90 procent vrouwen. Sander: ‘Een waanzinnig laboratorium met échte mensen in een échte omgeving. Alle teams startten op hetzelfde moment, onder dezelfde omstandig­heden. Voorwaarde: de bedrijven moesten aan het eind van het jaar weer worden opgeheven. Voor ons hét moment om de balans op te maken: welke teams scoorden, op basis van hun samenstelling, het beste op omzet en winst.’ Hot item De uitkomsten van het onderzoek kregen nationale en internationale aandacht. ‘Er is onnoemelijk veel gespeculeerd over dit thema en de resultaten zijn daarom voor velen van belang. In veel kennisintensieve bedrijven spelen teams een belangrijke rol: maar hoe vaak kijkt men bij de teamvorming naar de ideale mix van seksen? Wij hebben nu proefondervindelijk vastgesteld dat teams met ongeveer de helft vrouwen beter scoren en meer omzet en winst boeken.’ Meer vrouwen? Beter resultaat! ‘Nu is het aandeel vrouwen in de Nederlandse top nog geen 10 procent; een percentage dat absoluut omhoog kan’ Onderzoek impact van diversiteit op teamprestaties Het einde van het mannen- bolwerk? Bedrijven met zo’n vijftig procent vrouwen aan het roer, boekten de beste resultaten. Sander: ‘Nu is het aandeel vrouwen in de Nederlandse top nog geen 10 procent; een percentage dat absoluut omhoog kan.’ Een veel gestelde vraag is waardoor gemengde teams beter presteren. ‘Die vraag bleek moeilijker te beantwoorden. Het komt waar- schijnlijk niet doordat vrouwen risico’s anders inschatten, voor een betere sfeer zor- gen of op een andere manier besluiten nemen. Wat kan het dan wel zijn? Dat is echt iets voor vervolgonderzoek’, besluit Sander. / 1 9ACE JAARBEELD 2012 / onderzoeken
  • 20. ‘De vonk gaat hier overslaan’ De start van Venture Lab Een kansrijke wetenschappelijke start-up is helaas nog geen succesvol bedrijf. Maar als het aan de initiatiefnemers van ACE Venture Lab ligt, is dat slechts een kwestie van tijd. Het initiatief waarin naast ACE ook 112 Ventures deelneemt, beleeft een vliegende start op het Science Park. ‘Op deze unieke locatie slaan we de brug tussen onderzoek en onder- nemerschap’, zegt mede-initiatiefnemer, ondernemer en investeerder Hans Roeland Poolman. 2 0ACE JAARBEELD 2012 / starten
  • 21. 2 1ACE JAARBEELD 2012 / starten Starten
  • 22. om te zetten in succesvolle bedrijven en klinkende munt.’ Ideale broedplaats Hoewel het ACE Venture Lab pas begin 2013 zijn deuren opende, huisvest het nu al zeven science based start-ups. ‘We beleven een vliegende start en willen dat deze gang eind 2013 vol zit’, zegt Hans Roeland. ‘Maar we leggen de lat hoog en focussen in alles op kwaliteit.’ Aan dat laatste is volgens de investeer­ der geen gebrek op het Science Park. ‘Met drie topkennisinstituten zoals Nikhef, Amolf en CWI als directe buren en te midden van duizenden ambitieuze bètastudenten, is er in deze stad geen betere broedplaats voor hightech start-ups te vinden.’ Zijn ze er écht klaar voor? De start en basis van het begeleidings­ programma is ons Venture Lab Boot Camp. ‘Ook die organiseren we samen met het MIT/Stanford Venture Lab en de experts uit ons eigen netwerk’, aldus Hans Roeland. ‘De geselecteerde deelne­ mers gaan een week lang onze pressure cooker in. We leggen ze op tal van onder­ delen het vuur aan de schenen. Een briljant idee of innovatieve techniek is slechts het begin. Uiteindelijk bepaalt een scala aan andere vaardigheden of die techniek ook leidt tot een succesvol product of krachtige dienst, continuïteit en duurzame winst. Het gaat uiteindelijk om de kwaliteit van het team dat het moet doen.’ Tijdens Venture Lab Boot Camp blijkt hoe eager, klaar en geschikt de ondernemers in spe zijn om hun bedrijf ook echt verder uit te bouwen. ‘De kans dat een start-up uiteindelijk succesvol zal zijn, is helaas niet heel groot. Ze zullen dus enige risk-appetite en vooral veel doorzettingsvermogen moeten hebben.’ Vroege interesse Bij groen licht kan de start-up naast professionele bedrijfsruimte rekenen op een breed, professioneel begeleidings­ programma van ten minste twee jaar. ‘Begeleiding en coaching bij het over­ bruggen van slimme technologie in het lab, naar het oplossen van een probleem erbuiten bijvoorbeeld. Maar ook bij het acquireren en binnenhalen van de eerste klanten en de wijze waarop je je bedrijf moet financieren. Ze moeten het echter wel zelf doen!’, besluit Hans Roeland, die veel verwacht van ACE Venture Lab. ‘En wij niet alleen. We worden nu al geregeld benaderd door externe partijen die begrijpen dat hier iets moois staat te gebeuren!’ / Meer weten? www.ace-amsterdam.org ‘We leggen de lat hoog en focussen in alles op kwaliteit’ Rogier Savelsberg, projectmanager bij technische start-up Amsterdam Scientific Instruments: ‘We zitten hier in het hart van de harde wetenschap. Een plek waar de drempel laag is om samen te werken en zo te profiteren van kruisbestuiving en synergie.’ De gangen van ACE Venture Lab – gevestigd in het voormalige Sterren­ kundegebouw van de UvA – ademen wetenschap én bedrijvigheid. ‘Mooi, hè’, zegt een trotse Hans Roeland Poolman die met zijn bedrijf 112 Ventures en twee start-ups al in 2012 neerstreek op het Science Park. ‘In 2012 hebben alle betrokken partijen keihard gewerkt om deze plek geschikt te maken en de plan­ nen van ACE Venture Lab te concretise­ ren.’ Daarvoor werd nauw samengewerkt met het MIT/Stanford Venture Lab van de beroemde universiteiten in de VS. ‘In de academische wereld hebben we goede relaties aan de East en West Coast, maar ook in de rest van de wereld.’ Plekken waar het, net als op het Science Park, wemelt van de kennis en het top­ talent. ‘In ACE Venture Lab moet dat talent de kans krijgen om – in de juiste omgeving – hun innovatieve concepten ‘Ze zullen dus enige “risk-appetite” en vooral veel doorzettings­ vermogen moeten hebben’ 2 2ACE JAARBEELD 2012 / starten
  • 23. Niet alleen is de minor Ondernemerschap een succes op de HvA; de opleiding zorgt er ook voor dat steeds meer start-upbedrijven succesvol zijn en dat vooral ook willen blijven. Daarom is het sinds 2010 mogelijk om aan de HvA in het vierde jaar af te studeren in je eigen bedrijf. Alleen, wie moet je daar nu als stagebegeleider voor aanwijzen? Alex van Heeswijk, docent, coach en bedrijfsbegeleider geeft en is het antwoord. ‘De begeleiding en coaching van het afstu- deertraject is in de “ondernemende handen” van ACE’, zegt Alex van Heeswijk in ‘zijn’ Studio HvA. ‘We hebben hier een ijzersterk team met “bedrijfsbegeleiders” die studenten tijdens hun derdejaarsstage en afstudeer- stage in het vierde jaar van dichtbij coachen. Professionals met ruime praktijkervaring op het gebied van sales, marketing of event­ management. Alle docenten hebben boven- dien een waardevol netwerk waaruit studen- ten vrij kunnen putten.’ Op scherp gezet Het winnen van de European Enterprise Award in 2011 was voor Alex en zijn team geen reden om achterover te leunen. ‘Integen- deel. We wilden laten zien dat die titel terecht was. Daarvoor hebben we onszelf kritisch tegen het licht gehouden en hebben we een nieuw begeleidingstraject geschreven.’ Begeleider of ondernemer? Het ACE-begeleidingstraject voor de afstu- deerstage bestaat uit een compleet pro- gramma. ‘Coaching, gastcolleges, intervisie en netwerkactiviteiten: alles zit er in de juiste verhoudingen in’, aldus Alex. ‘Zo hebben studenten tijdens hun stage in twintig weken tijd dertig contacturen met de coaches. Het lijkt soms net alsof wij zélf deel uitmaken van al die bedrijven’, zegt Alex, die vorig jaar 35 studenten via een stage in eigen onderne- ming zag afstuderen. ‘Dit jaar zullen dat er minstens zestig zijn. Dat zegt zeker iets over het succes van onze aanpak.’ / ‘Coaching, gastcolleges, intervisie en netwerk­ activiteiten: alles zit er in de juiste verhoudingen in’ n 20 weken stage n 35 afstudeerders (2012) n 60+ afstudeerders (2013) HvA ACE Cum laude afgestudeerd, in eigen bedrijf natuurlijk! 2 3ACE JAARBEELD 2012 / starten
  • 24. Growing Beyond Ruimte en aandacht voor groei 2 4ACE JAARBEELD 2012 / GROEIEN
  • 25. ‘We zijn van mening dat een masterclass geen netwerkbijeen­ komst moet zijn: het programma moet inhoudelijk zijn, op niveau en je als ondernemer écht wat brengen’ Frank Blenderman, partner bij Ernst Young, een van de sponsoren van ACE en de masterclass Growing Beyond: ‘Deze masterclass sluit perfect aan bij de doelen van onze samenwerking met ACE. Daarin willen we onze gezamen­ lijke kennis op verschillende momenten en plaatsen delen om ondernemers te informeren, motiveren en inspireren. Growing Beyond richt zich vooral op (snel)groeiende ondernemingen. Op de weg naar duurzame groei en succes loop je als ondernemer tegen een hoop zaken aan. Fiscale en juridische zaken en inge­ wikkelde financiële constructies, bij­ voorbeeld. Het vroegtijdig en met de juiste hulp opzetten van een goede financiële structuur kan je later veel geld en kopzorgen besparen. Ernst Young helpt wereldwijd veel grote orga­ nisaties en multinationals; maar we hebben ook toegevoegde waarde voor start-ups en ambitieuze ondernemers die de “garage” net verlaten hebben. We zijn van mening dat een masterclass geen netwerkbijeenkomst moet zijn: het programma moet inhoudelijk zijn, op niveau en je als ondernemer écht wat brengen. De thema’s van Growing Beyond doen dat en geven concrete tools en waardevolle inzichten. Een van de succesvolle initiatieven waarmee we ondernemerschap in Nederland een impuls proberen te geven.’ / Thiemo van Rossum is naast oprichter en algemeen directeur van Studelta, ook deelnemer én medeorganisator van de Growing Beyond: ‘Het unieke van deze serie bijeenkomsten is de manier waarop de thema’s inhoud en waarde krijgen. Customer Reach, Cost Competitivenes of Operational Agility; elk onderwerp wordt benaderd vanuit de wetenschap én de praktijk. Gerenom­ meerde hoogleraren belichten state-of- the-artinzichten en de wetenschappelijke kant. Theorie die tot leven komt met de praktijkervaringen van topondernemers. Arko van Brakel, Annemarie van Gaal en zelfs TomTom-topman Harold Goddijn laten zien wat de belangrijkste keys to succes zijn. Heel concreet. En met het uitwerken van opdrachten, wordt ook écht de verbinding gemaakt tussen de masterclassthema’s en je eigen situatie en groeiambities. Daarbij biedt de infor­ mele setting veel ruimte voor doorvra­ gen en interactie. Ja, ik kijk uit naar de laatste masterclass. Die is over een paar weken, met Alexander Rinnooy Kan en Jan Peter Balkenende als slotsprekers. Fantastisch, toch?’ ‘Met het uitwerken van opdrachten, wordt ook écht de verbinding gemaakt tussen de masterclassthema’s en je eigen situatie en groeiambities’ In november 2012 startte ‘Growing Beyond’: een serie van zes masterclasses waarin wetenschap en ondernemerschapspraktijk aan groeiondernemers impulsen en hand­ vatten bieden om verdere groei en succes van hun bedrijf te realiseren. Niet zomaar masterclasses, zo blijkt … 2 5ACE JAARBEELD 2012 / GROEIEN Groeien
  • 26. Sociaal Ondernemen (voor een duurzame toekomst) 2 6ACE JAARBEELD 2012 / groeien
  • 27. Nicole Verhoeven, initiator en manager van de leergang kijkt uit naar het pro- gramma van 2013: ‘Dat bestaat onder meer uit twee intensieve trainings­ weekenden, vijf ‘How-to’ business basics-dagen en een intensief coachings- en intervisietraject (9 maanden). We meten de resultaten van de leergang middels de Social Evaluator: een unieke tool, ontwikkeld door een oud-deelne­ mer, die de professionele groei en sociale impact van deelnemers in kaart brengt. Tevens organiseren we bijeenkomsten voor oud-deelnemers: de meeste geven aan ondanks de crisis te zijn gegroeid of met minder mensen een grotere afzet­ markt te bedienen. Mooie resultaten, waar ik trots op ben.’ Start Foundation, Stichting DOEN, Noaber Foundation, Stichting Porticus, Van Ede Partners en Krauthammer International onder­ steunen de leergang. De ACE-leergang Sociaal Ondernemen is in 2011 speciaal ontwikkeld voor sociale onder­ nemers die een zakelijke ambitie combineren met een maatschappelijke missie. Sinds de start behaalden 40 sociaal entrepreneurs hun certificaat. ‘De opleiding heeft me geholpen mijn bedrijf meer richting te geven. Het zorgde voor een kader waardoor ik mezelf als ondernemer verder kon ontwikkelen’ Cathelijne Lania (37) volgde in 2012 de Leergang Sociaal Ondernemen: ‘Na mijn studie Bedrijfskunde, een marke­ tingfunctie bij koffiefabrikant Douwe Egberts en veel ontwikkelingswerk, richtte ik in 2006 mijn bedrijf in hand­ gemaakte fairtrade sieraden op (A Beau­ tiful Story). Vanuit de gedachte dat ik meer voor de wereld wilde doen dan rijke aandeelhouders nog rijker maken. Ik meldde me aan voor de Leergang Sociaal Ondernemen, omdat ik de ambi­ tie heb te groeien, persoonlijk en met mijn bedrijf. Ik zocht handvatten om in de toekomst écht het verschil te kunnen maken. De opleiding heeft me geholpen mijn bedrijf meer richting te geven. Het zorgde voor een kader waardoor ik mezelf als ondernemer verder kon ont­ wikkelen. En dwong me keuzes te maken en bepaalde zaken aan te pakken. Werken in een netwerk met medeonder­ nemers is leuk en houd je bovendien scherp. Met een aantal van hen heb ik nog altijd contact en waar mogelijk helpen we elkaar. Heel waardevol.’ / www.abeautifulstory.nl Enkele sieraden uit de collectie van A Beautiful Story 2 7ACE JAARBEELD 2012 / groeien
  • 28. en dat is wat de organisatoren van de Rabobank/ ACE Summerschool Ondernemerschap dan ook vooral niet deden in 2012, het jaar waarin het succesvolle event alweer zijn zevende editie beleefde. De organisatie had ook dit jaar niet te klagen over de kwaliteit en ambities van de 24 geselecteerde deelnemers. Zij werkten een week lang keihard om hun businessidee uit te werken tot een professioneel businessplan. Met vakantie? Summerschool zul je bedoelen! Never change a winning team… Eric Traa, directeur Markt Centrum Rabobank Amsterdam: ‘Een ontzettend leuk en vooral leerzaam event, waarin studenten in één week tijd een wereld aan waardevolle kennis en ervaring opdoen. Kennis die ze nodig hebben bij de start, maar ook bij het verder ontwikkelen van hun eigen bedrijf. En wij ondersteunen dit event vanuit de Rabobank niet alleen financieel, maar ook met de aanwezigheid van onze experts. Voor mij is dit een perfect voor­ beeld van hoe onderwijs en bedrijfsleven de krachten kunnen bundelen om onder­ nemend talent een duwtje in de goede richting te geven. En dat dat duwtje effect heeft, bewijst het aantal start-ups wel, dat tijdens de Summerschool het levenslicht ziet. In 2012 waren dat er zes. Ja, we hebben de intentie om hier vanuit de bank zeker mee door te gaan. En net als voor onze eigen internationale activi­ teiten, is het misschien wel tijd voor een internationale versie van dit succes. Want dit beproefde concept is natuur­ lijk net zo goed interessant voor studen­ ten in Sao Paulo of Shanghai.’ / ‘Ik heb mijn bedrijf ontzettend veel stappen verder geholpen in die week en ga nu beter voorbereid het ondernemerschap in’ Eva Rennen werd met haar businessplan Melt, Icepop’s Fashion Label verkozen tot winnaar van de Summerschool. editie 2012 n 7e editie n 24 deelnemers n Winnaar 2012: Melt IJskoud de beste van 2012 De winnende ijsjes van Melt, het Icepop’s Fashion Label van ondernemend talent Eva Rennen